De 6 Seksregels

Wat zijn Seksregels? Dat zijn regels/afspraken als het gaat over intimiteit, zoenen en seksualiteit met iemand. Het zijn gewogen criteria om te duiden of iets als dan niet grensoverschrijdend is. (Bron: Vlaggensysteem Sensoa /Movisie 2012) Vraag: Welke seksregels zouden dat kunnen zijn/of zou jij belangrijk vinden? Opmerking bij ‘Vraag’: laat een paar mensen antwoord geven. Soms lopen ‘mening’ of ‘norm’ en ‘regel’ door elkaar. Probeer het onderscheid aan te geven door door te vragen of iets grensoverschrijdend is. Bijvoorbeeld: dat je elkaar goed wilt kennen voordat je seks hebt is een waarde. Het betekent niet automatisch dat als dat er niet is dat het dan grensoverschrijdend is.

Waarom is het nodig? De seksregels geven houvast en bieden een manier om met elkaar te praten over wensen en grenzen. Niet iedereen is zich bewust van zijn/haar eigen seksuele wensen en grenzen. Wat de een ‘normaal’ vindt om te doen, is voor de ander niet normaal. De seksregels geven houvast, zodat jongeren beter kunnen aangeven wat ze wel of niet fijn vinden. Niet iedereen is zich bewust van zijn/haar eigen seksuele grenzen en weet hoe je je eigen seksuele wensen kunt aangeven. Wat de een ‘normaal’ vindt om te doen, is voor de ander niet normaal. Dat wordt ook bepaald door wat je hebt meegekregen van je ouders, je vrienden, de gemeenschap waarin je leeft en het land waarin je bent opgegroeid. Als er aan één of meerdere regels niet wordt voldaan, betekent dit dat iemand in meer of mindere mate ‘seksueel grensoverschrijdend gedrag’ vertoont.

Filmpje!

1. Wederzijdse toestemming Zegt de ander ja, nee of twijfelt hij of zij? Toestemming is er als je het allebei wilt en er geen twijfel is Wie A zegt, zegt alleen A. Voor B is ook toestemming nodig. Het is vaak moeilijk te stoppen als je eenmaal begonnen bent. Non-verbale communicatie (giechelen is geen ja) en iemand die onder invloed is, zijn geen voorbeelden van instemming.

2: Vrijwilligheid Is er sprake van dwang? Het is vrijwillig als niemand iets moet. Iemand bedreigen met een mes is een duidelijke vorm van dwang. Veel vaker komen subtiele vormen voor: zoals iemand overhalen tot seks, chanteren (ik vertel het je ouders als…) of druk van vrienden. Soms kunnen mensen onder dwang toestemming geven. Dat is dan natuurlijk geen echte toestemming. De persoon die de toestemming geeft, doet dit niet vrijwillig.

3. Gelijkwaardigheid Is er iemand de baas? Ben je gelijkwaardig aan elkaar, bijvoorbeeld qua leeftijd en machtspositie? Dit kan bijvoorbeeld zo zijn als de één meer dan vijf jaar ouder is dan de ander. Of wanneer er een verschil in positie is, als de één meer ‘macht’ heeft dan de ander. Bijvoorbeeld een sporttrain(st)er, die later bepaalt of je ergens wel of niet aan mee mag doen. Een volwassene mag daarom geen seks met jongeren onder de 16 jaar hebben (is strafbaar). Wat zie je nog meer in dit plaatje? Je zou kunnen zeggen dat er ook sprake is van groepsdruk. Bron afbeelding: platen om in te zetten tijdens bijeenkomsten met jongeren in Caribisch Nederland (Bonaire, St. Eustatius en Saba)

4. Ontwikkeling Past het bij je leeftijd? Sommige jongeren zijn er vroeg bij, andere later. Maar uit onderzoek blijkt dat bij wie de eerste keer op 13-jarige leeftijd of eerder plaatsvond, 33% van de jongeren hiertoe werd overgehaald of gedwongen. Je kunt nooit te oud zijn om te experimenteren, maar soms ben je wel te jong om dit te doen. Meestal is het zo dat hoe ouder je bent, hoe beter je weet wat je wilt en wat niet. Je wordt steeds minder makkelijk te beïnvloeden. Enkele cijfers (maar laat je hier niet door misleiden! Het zijn gemiddelden, het is helemaal prima als jij je hier niet in herkent): 15.4 jaar: 50 % heeft getongzoend 16.2 jaar: 50% heeft de ander gevoeld/gestreeld 17.2 jaar: 50% heeft geslachtsdelen aangeraakt 17.9 jaar: 50% heeft orale seks gehad 18 jaar: 50% heeft geslachtsgemeenschap gehad Bron: seksonderje25e.nl

5. Omgeving Is de plek oké? Aan je muur thuis of op school pornoplaatjes ophangen, is niet gepast. Als je porno wilt zien dan doe je dat ergens waar niemand zich er aan hoeft te storen. ''Zoenen en betasten op de wc op school moet kunnen. Mensen die er last van hebben kijken maar een andere kant op!‘’ Is het strand een goed idee? Waar iedereen je kan zien?

6. Zelfrespect Schaadt het gedrag jezelf of anderen? Vind jij het normaal dat als je drankjes aanneemt in de kroeg, daar wel iets tegenover mag staan? Vind jij dat je iemand best mag dwingen of overhalen jou je zin te geven? Naast dat de seksregel “vrijwilligheid” meespeelt, kan het ook je zelfrespect schaden. Let erop dat je goed voor jezelf kunt zorgen en anderen of jezelf geen pijn doet. Zelfrespect gaat over genoeg zelfvertrouwen en een positief zelfbeeld hebben, zodat je jezelf kunt beschermen tegen nare situaties en anderen geen negatieve ervaringen geeft.

De seksregels toepassen: Wat zou jij doen in de volgende situaties?

Bij welke seksregel hoort deze stelling? ‘Mijn voetbalcoach is super sexy, daar zou ik wel eens mee willen gaan’ Antwoord: gelijkwaardigheid

Bij welke seksregel hoort deze stelling? ‘Toen ik wat ouder was, had ik ook het gevoel dat ik eraan toe was’ Antwoord: ontwikkeling

Bij welke seksregel hoort deze stelling? ‘Ik wilde nog niet verder gaan, dus toen hij zijn hand onder mijn shirt wilde stoppen, heb ik nee gezegd’ Antwoord: Toestemming

Bij welke seksregel hoort deze stelling? ‘Ik stuur geen naaktfoto’s naar vreemden, anders lachen ze me uit op school’ Antwoord: Zelfrespect

Bij welke seksregel hoort deze stelling? ‘Ze zei dat ze haar vriendinnen zou vertellen dat ik een kleintje had, als ik niet met haar zou zoenen’ Antwoord: vrijwilligheid

Bij welke seksregel hoort deze stelling? ‘We wilden graag verder gaan, maar iedereen kon ons zien. Toen zijn we snel naar mijn kamer gegaan’ Antwoord: omgeving

Je eigen normen en waarden Let op: Je eigen mening of normen/waarden bepalen ook hoe je de wereld ziet. Probeer je mening zoveel mogelijk los te laten in bespreken van de seksregels. Ken je een voorbeeld van een eigen waarde/norm die volgens de seksregels niet grensoverschrijdend is? Wat je eigen familie op basis van cultuur, geloof, omgeving normaal vindt, is vaak ook je persoonlijke norm. De verschillen in wat kan of niet kan, zijn gezien je eigen achtergrond daardoor soms groot. Die norm mag jou echter nooit in je gezonde (seksuele) ontwikkeling schaden of als kader voor beoordeling van gedrag van anderen gelden in de context van seksuele grensoverschrijding. Voorbeelden: Bij een ‘te kort rokje’ vraag je om problemen Iemand niet goed kennen voordat je seks hebt Seks hebben puur voor je plezier Seks voor het huwelijk aanvullen

Samengevat: de 6 Seksregels Wederzijdse toestemming: je wilt het allebei en er is geen twijfel Vrijwilligheid: niemand moet iets (er is geen druk of dwang) Gelijkwaardigheid: niemand is de baas Ontwikkeling: het past bij de leeftijd Omgeving: de plek is oké Zelfrespect: je hebt respect voor jezelf en de ander Wederzijdse toestemming – Je wilt het allebei en er is geen twijfel. Dit weet je omdat iedereen ‘ja’ heeft gezegd en/of omdat duidelijk blijkt uit de lichaamshouding dat iemand wil. Vrijwilligheid – Niemand moet iets. Er wordt geen dwang of druk uitgeoefend door bijvoorbeeld chantage, omkoping, manipulatie of geweld. Gelijkwaardigheid – Niemand is de baas. Onder andere leeftijd, intelligentie en positie zijn vergelijkbaar en/of passen goed bij elkaar. Ontwikkeling – het past bij je leeftijd. Voor iedereen loopt de ontwikkeling net anders, sommige jongeren zijn iets sneller en sommige jongeren zijn iets trager in hun ontwikkeling maar er is middels onderzoek wel een gemiddelde lijn te trekken. Deze lijn is beschreven in de normatieve lijst van het Vlaggensysteem. Op de website van Sensoa (de eigenaar van het Vlaggensysteem) vind je de normatieve lijst: https://www.seksuelevorming.be/normatieve-lijst-uitgebreide-versie Omgeving – De plek is oké. Op deze plek chockeer je niemand en ben je niemand tot last. Zelfrespect – Je hebt respect voor jezelf en de ander. Je brengt de ander of jezelf geen fysieke, emotionele of sociale schade toe.

Kijk voor meer info op www.ikbenvanmij.nl Vragen? Kijk voor meer info op www.ikbenvanmij.nl

Verdieping: ‘Ik ben van mij!’ Heb jij nog meer tijd of wil je op een andere manier dit nog onder de aandacht brengen? Bijvoorbeeld in de schoolkrant of online? Hierbij drie opties: Doe de quiz van ‘Ik ben van mij!’ Laat de Bloubs-filmpjes zien en gebruik de bijbehorende lesbrief om ze te bespreken. Stellingen plaatsen bij de juiste seksregels