De oorspronkelijke link wordt na een tijdje steeds geblokkeerd, ook al staan de videofragmenten nog steeds op Youtube. Deze zijn te vinden met de zoekterm: ‘De wereld volgens Monsanto’. Gezien de herhaaldelijke blokkering echter, lijkt het ons beter een andere oplossing te zoeken door uit te gaan van een uitzending van Zembla met de naam ‘De methode Monsanto’. (Link volgt.) Het thema van deze uitzending draait om het patenteren van landbouwgewassen, van levende organismen dus. Zaadveredelingsbedrijven claimen dat verbeterde landbouwrassen hun ‘uitvinding’ zijn, hun ‘intellectueel eigendom’. Door op deze vraag in te zoomen vervalt de oorspronkelijke vraag 23. Deze wordt omgezet in de vraag: is het patenteren van landbouwgewassen a. een faire manier van zaken doen? b. maatschappelijk zinvol? Om die vraag goed te kunnen beantwoorden volgt eerst wat aanvullende informatie.

Paprika’s Paprika’s worden wereldwijd veel geteeld. Oorspronkelijk komen ze uit Midden- en Zuidamerika, waar ze al minstens 3000 jaar v.C. verbouwd werden. Dat moet wel betekenen dat indiaanse telers een grote rol hebben gespeeld in het selecteren van steeds smaakvoller, groter en sappiger vruchten. Tegenwoordig weten we hoeveel genen een paprika heeft: meer dan 30.000. (Inderdaad meer dan de mens dus en dat geldt voor veel planten.) Als dus een plantenveredelaar één gen toevoegt, voor welk percentage heeft hij dan de plant veranderd? Het antwoord is 0,000033% Maar hij claimt dat de hele plant zijn ‘intellectueel eigendom’ is. Dat is voor meer dan 99,9% niet het geval. Als die redenering doorgetrokken wordt ontvangt de zaadveredelaar dus meer dan 99,9% van het verkoopbedrag ten onrechte. In gewoon Nederlands zou je dus zeggen: het gaat hier om gestolen waar. Dan werkt het Nederlandse kwekersrecht een stuk eerlijker: de paprika is ‘van iedereen’, alle kwekers mogen met jouw kweekproduct verder kweken. Ze mogen alleen niet jouw kweekproduct kopiëren en verkopen.

Mocht je vinden, dat de claim van de zaadveredelaar terecht is, dan is hier een vervolgvraag voor je. Stel dat de historische indiaanse telers in de loop van die 4500 jaar voor de aankomst van Columbus zo’n 100 betere genen hebben weten in te kruisen (voor betere smaak etc.), waarom moet daar dan niet voor betaald worden? O.K., ze leven niet meer, maar hun nazaten wel! Een derde probleem is dat zo’n grote zaadveredelaar verbiedt dat je de zaden van je zelfgeteelde paprika’s mag bewaren om die volgend jaar weer uit te zaaien. Terwijl dat hetgene is wat de boeren altijd gedaan hebben, al meer dan 10.000 jaar lang. ‘Nee, je moet elk jaar bij ons nieuwe kopen’, zegt de zaadveredelaar, want ze zijn ‘ons intellectueel eigendom’. (Terwijl de zaadveredelaar op het terrein dat planten zaden maken niets heeft ondernomen. Dat proces is genetisch vastgelegd ergens binnen dat pakket van 99,9% dat hij zich heeft toegeeigend.) Kortom, geen eenvoudige problematiek. Welke redenering volg je? Bekijk nu de uitzending van Zembla: https://www.youtube.com/watch?v=uihDtQWc45E