Rouw bij ouders van drugsgebruikende jongeren Een exploratief kwalitatief onderzoek Nele Jordaens · Guido Van Hal · Jessica Fraeyman

Korte samenvatting Drugsgebruik bij jongere  gevoel van grote druk en verlies bij ouders Semigestructureerde vragenlijsten bij 10 ouders Rouwproces  verloopt wederkerig en langdurig Extra aandacht in de drugshulpverlening Rouwfasen Ontkenning, hoop, woede en onmacht  aanvaarding

Inleiding Als ouder geconfronteerd : - stress die gezondheid kan aantasten - ontstaan gezinsconflicten - gevoel van stigmatisatie Stress-Strain-Coping-Support-model (SSCS-model)  samenleven met drugsgebruiker= stressvolle ervaring  hoe omgaan met middelengebruik en ander gedrag Rouwen zonder einde Rouwfasen

SSCS-model (Orford et al. 2010)

Methode en data Semigestructureerde interviews en vragenlijst Ervaring zoektocht hulpverlening voor zichzelf Vragen : ontdekken drugsgebruik  elementen SSCS-model exploreren Contact met huisartsen en zelfhulpgroepen Ouders bereiken :  flyers verspreid regio Antwerpen  afgeven aan organisaties Flyers  uitleg wie ze waren en wie ze zochten

Resultaten Ouders  doorlopen een onderliggend cognitief proces Cognitief proces getypeerd als een rouwproces Resultaten : zie tabel 2

Fasen van langdurig rouwen Rouwgevoelens  omdat het kind verandert door drugs  om het kind dat het had kunnen worden Proces kent geen eindpunt Cyclisch verloop Veel verdriet, angst en onrust 4 fasen

Fase 1 : Ongeloof, ontkenning en angst Merken ander gedrag op Willen ontkennen Niet geloven dat ze echt drugs nemen Waarom juist mijn kind? 1ste reacties : - opstand - angst  zowel voor zoon/dochter als omgeving - onwetendheid - niet weten hoe er mee om te gaan

Fase 2. Onderhandelen en hoop Begin  veel hoop Onderhandelen met het kind Hopen dat ze in behandeling gaan

Fase 3. Woede, schuldgevoel en onmacht Periode van moedeloosheid  willen hulp stopzetten Ook gevoelens waardoor ze dit niet kunnen doen, want eigen kind Onmacht bij ouders Gevoel dat ze niets meer kunnen doen  in de handen van het kind zelf Schuldgevoelens  zoeken naar oorzaken Denken dat het aan de opvoeding ligt Woede  vertrouwen beschadigd in kind

Fase 4. Aanvaarding Na een periode  aanvaarding Aanvaarden  gaat een gevecht blijven / niet vanzelfsprekend Erbij neerleggen en ermee leren omgaan  verschil Geloven niet meer in oplossingen  zolang ze zich niet laten opnemen Situatie trachten los te laten  eigen leven hervatten

Discussie en aanbevelingen Conclusie : impact op ouders = heel groot Deze studie  rouwfasen bij het rouwproces Fasen ook toegepast bij bv. echtscheidingen of het verlies van een patiënt van een behandelende dokter Rouwfasen  ongeloof, verlangen, woede, depressie en aanvaarding Rouwfasen bij drugsgebruikende jongeren  gelijkaardig/ andere invulling

Beperkingen en zwakten van het onderzoek Klein aantal respondenten Gesloten vragenlijst Verschillende ervaringen naar gelang het soort drugs

Suggesties en paden voor de toekomst Onderzoek bijgedragen tot basiskennis rond dit onderwerp Drugshulpverlening  betere omkadering ouders drugsgebruiker Gezinsstherapeuten  zich richten tot ouders van drugsgebruiker Gevolg  mantelzorg drugsgebruiker sterker  meer steun aan ouders