Voorlichtingsbijeenkomst subsidies Urban Energy Amsterdam, 14 maart 2019 Wijnand van Hooff, Maarten de Vries

TKI Urban Energy is onderdeel van de Topsector Energie 4 Topconsortia voor Kennis en Innovatie (TKI’s) Inmiddels >1000 organisaties betrokken bij innovatieprojecten. Inmiddels ruim 300 TSE-projecten binnen de Urban Energy scope. Jaarlijks budget rond EUR 300M (ongeveer 50% subsidie).

TKI UE adviseerde klimaattafels over innovatieaspecten

Uit het klimaatakkoord volgt een ambitieuze innovatieopgave De rol die TKI Urban Energy in deze innovatieopgave speelt Visievorming, ontwikkelen/ bijstellen van innovatieprogramma Consortiumvorming voor innovatieprojecten/ -programma’s Kennisdeling over Urban Energy gerelateerde innovatiethema’s

Concreet kan de TKI Urban Energy u ondersteunen bij … Focus aanbrengen in projectidee en waar nodig uitbreiden van consortium; Scherp krijgen van uw projectplan (incl. projectbudget); U in contact brengen met publieke financiers (m.n. juiste RVO.nl adviseurs); Ondersteunen bij communicatie en disseminatie nieuw ontwikkelde kennis; Meedenken over het vervolg van een (bijna) afgerond innovatieproject.

Inhoudelijke focus van TKI Urban Energy innovatieprogramma PL1: Zonne-energie PL2: Duurzame warmte/koude installaties en aantrekkelijk binnenklimaat PL3: Fysieke integratie PL4: Flexibele energie-infrastructuur PL5: Energieregel-systemen en -diensten

NB: slechts gedeelte van Urban Energy programma in deze tender Publieke financiële ondersteuning van projecten binnen het Urban Energy innovatieprogramma is in 2019 verdeeld over meerdere subsidieregelingen. Versnelling van de energierenovaties in de gebouwde omgeving (MMIP-3); Duurzame warmte en koude in de gebouwde omgeving (MMIP-4); De rest van de programmalijnen 1 tot en met 5 in de Urban Energy regeling. Daarnaast zijn er ook mogelijkheden voor Urban Energy projecten in: Hernieuwbare Energie Regeling (HER); Pilots en demo’s in de DEI+ regeling (energie-innovaties, aardgasloze woningen, wijken en gebouwen, flexibilisering van het elektriciteitssysteem, ruimtelijke inpassing grootschalige elektriciteitsopwekking met zon of wind)

Focus van Urban Energy subsidieregeling 2019 (details) PL1 PL2 PL3 PL4 PL5 Zonne-energie Duurzame installaties voor warmte/koude en aantr. binnenklimaat Fysieke integratie Flexibele energie-infrastructuur Energieregel-systemen en -diensten PV-technologieën Warmteafgifte en tapwater Zon in/op gebouwen Concepten en tools (her)ontwerp van hybride energie-infrastructuur Slimme en ‘resilient’ energiehandelssystemen Zon op land Zonnecollectoren Componenten en systemen monitoring en control energie-infrastructuur Systemen en diensten verhogen van flexibiliteit in energiesysteem Zon op water Ventilatiesystemen Framework voor slimme energie-infrastructuur (Zelflerende) intelligente energieregelsystemen en –diensten op gebouw en gebiedsniveau Zon op Infra Gecombineerde en geïntegreerde apparaten Energiediensten van en voor gebruikers van elektrische voertuigen

Programmalijn 1. Zonne-energie (4 M€ aan UE-subsidie beschikbaar) Doelstelling Het samen onderzoeken en ontwikkelen van innovatieve betaalbare producten, processen en diensten voor de productie van zonnestroom op alle in Nederland beschikbare oppervlakken, uitgezonderd daken en gevels van gebouwen (die zijn onderdeel van Programmalijn 3), die bijdragen aan de verduurzaming van het energieaanbod in Nederland (in 2030 ten minste 49% CO2 reductie t.o.v. referentiejaar 1990, en in 2050 100% duurzaam).

Programmalijn 1a. PV-technologieën Focus op onderzoek en ontwikkeling van innovatieve cellen en - modules Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en opbrengst per oppervlakte eenheid; Beperking negatieve invloed op output bij (dynamische) partiële beschaduwing; Integrale duurzaamheid (o.m. materiaalgebruik, recycling, circulariteit); Beperking elektrische en optische verliezen op cel- en module- niveau; Aandacht voor fabricageapparatuur en gerelateerde -processen. Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel);

Programmalijn 1b. Zonnestroomsystemen in het buitengebied Focus op innovatieve zonneparken in het buitengebied Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en opbrengst per oppervlakte eenheid; Industriële produceerbaarheid, installeerbaarheid, onderhoudbaarheid; Integrale duurzaamheid (o.m. materiaalgebruik, recycling, circulariteit); Aandacht voor de invloed is op natuurwaarde en biodiversiteit; Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel); Aandacht voor maatschappelijk enthousiasme. Waar mogelijk combineren met windparken;

Programmalijn 1c. Drijvende zonnestroomsystemen Focus op innovatieve drijvende zonneparken Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en opbrengst per oppervlakte eenheid; Aantoonbaar veilig, robuust en betrouwbaar (o.a. corrosiebestendigheid); Industriële produceerbaarheid, installeerbaarheid, onderhoudbaarheid; Integrale duurzaamheid (o.m. materiaalgebruik, recycling, circulariteit); Aandacht voor de invloed is op natuurwaarde en biodiversiteit; Waar mogelijk combineren met windparken;

Programmalijn 1d. Zonnestroomsystemen in de infrastructuur Focus op zonnestroomsystemen in/op voertuigen, rail- en verkeersinfra Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en opbrengst per oppervlakte eenheid; Beperking negatieve invloed op output bij (dynamische) partiële beschaduwing; Aantoonbaar veilig, robuust en betrouwbaar (o.a. stijfheid en sterkte); Integrale duurzaamheid (o.m. materiaalgebruik, recycling, circulariteit); Industriële produceerbaarheid, installeerbaarheid, onderhoudbaarheid; Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel);

Programmalijn 2 en 3 (2,3 M€ aan UE-subsidie beschikbaar) Doelstelling: alle wijken in NL in 2050 energieneutraal en aardgasvrij. Het samen onderzoeken en ontwikkelen van een voor gebruikers aantrekkelijk aardgasvrij aanbod dat zo afgestemd is op de gebruikers dat zij tijdig de eigen verwarming overzetten naar aardgasvrij. O&O is gericht op nieuwe betaalbare producten, procedés en diensten voor temperatuur (warmte/koude), tapwater en binnenmilieu van aardgasvrije woningen en gebouwen, die bijdragen aan daarvoor noodzakelijke kostendaling met 30-50% voor individuele oplossingen en/of 15% voor de bijbehorende infrastructuur in 2030 (ten opzichte van de huidige situatie).

Programmalijn 2a. Warmteafgifte en -tapwater Focus op producten voor weinig benutte oppervlaktes en nieuwe concepten Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en efficiency; Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel); Installatie-, onderhoud- en gebruikersgemak; Reduceren van geluid; Vraagbeperking.

Programmalijn 2b. Zonnecollectoren Focus op producten geschikt voor warmte/ koude levering en/of - tapwater Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en efficiency; Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel); Inpasbaarheid in totaal energiesysteem; Installatie-, onderhoud- en gebruikersgemak; Concepten met een gebruikstemperatuurniveau van > 70 oC; Combinaties van zonnestroom- en zonnewarmteopwekking (PVT);

Programmalijn 2c. Ventilatiesystemen Focus op gemakkelijke, geluidsarme en energiezuinige ventilatiesystemen Comfortabel voor gebruiker (weinig geluid, weinig tocht, hoge luchtkwaliteit); Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en efficiency; Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel); Installatie-, onderhoud- en gebruikersgemak; Te combineren met warmteterugwinning; Nieuwe filtertechnieken.

Programmalijn 2d. Gecombineerde en geïntegreerde apparaten Focus op apparaten met meerdere functionaliteiten Totaalconcepten o.b.v. gebruikerswensen en techno-financiële analyses; Optimalisatie aansluiting van componenten (van verschillende leveranciers); Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel); Installatie-, onderhoud- en gebruikersgemak; Integrale optimalisatie op systeemniveau; Monitoring en bijsturen van prestaties.

Programmalijn 3. Fysieke integratie Focus op zonnestroomsysteemcomponenten te integreren in daken/ gevels Optimalisatie van kostprijs, levensduur, en opbrengst per oppervlakte eenheid; Beperking negatieve invloed op output bij partiële beschaduwing; Aantoonbaar veilig, robuust en betrouwbaar (o.a. corrosiebestendigheid); Integrale duurzaamheid (o.m. materiaalgebruik, recycling, circulariteit); Industriële produceerbaarheid, installeerbaarheid, onderhoudbaarheid; Ruimtelijke integratie (fysiek/ esthetisch/ functioneel).

Programmalijn 4 en 5 (4 M€ aan UE-subsidie beschikbaar) Doelstelling Faciliteren dat in 2030 minimaal 20% van het lokale energiegebruik (incl. EV) binnen de gebouwde omgeving duurzaam wordt opgewekt (E+Q). Faciliteren dat in 2030 minimaal 70- 80% van de benodigde elektriciteit in Nederland uit duurzame bronnen komt. PL 4. Flexibele energie-infrastructuur PL 5. Energieregel-systemen en -diensten

4. Flexibele energie-infrastructuur Doelstelling Flexibele, betrouwbare en kwalitatief goed benutte energie-infrastructuur, geoptimaliseerd naar kosten en prestaties. Doelgroep Netbeheerders en andere beheerders van energie-infrastructuur Stand en uitdagingen Al veel projecten: ca. 62 Warmte-infrastructuur  MMIP 4

4. Flexibele energie-infrastructuur Drie programma-activiteiten Concepten en tools voor (her)ontwerp van hybride energie-infrastructuur Componenten en systemen voor monitoring en control van energie-infrastructuur Framework voor een slimme energie-infrastructuur

5. Energieregelsystemen en -diensten Doelstelling Nieuwe diensten, gebaseerd op meet- en/of regeltechniek Nieuwe energiemarktmodellen met ‘incentives’ voor duurzaamheid, flexibiliteit en lokaal energieverbruik Doelgroep Gebruikers van energie Energieproducenten en -leveranciers Lokale duurzame energie-initiatieven “Aggregators” Stand en uitdagingen Al veel projecten: ca. 100

5. Energieregelsystemen en -diensten Vier programma-activiteiten Slimme en ‘resilient’ energiehandelssystemen Systemen/diensten voor het verhogen van flexibiliteit in het energiesysteem (Zelflerende) intelligente energieregelsystemen en -diensten op gebouw- en gebiedsniveau Energiediensten van en voor gebruikers van elektrische voertuigen Aandachtspunten Geen onderdeel: ontwikkeling opslag

Aandachtspunten bij programmalijn 4 en 5 Slaagkans in de markt en maatschappij Geldende wet- en regelgeving op het gebied van privacy Cyber security “Interoperabiliteit” voor grootschalige toepassing Aandachtspunten voor succesvolle toepassing Het consolideren van resultaten uit (eerdere) projecten Markt- en verdienmodel Herhaalbaarheid van oplossingen en bijbehorende (internat.) standaardisatie Schaalbaarheid voor een snelle en grote bijdrage aan de energietransitie Eigendom van data: beperkingen minimaliseren voor hergebruik data Integrale benadering met een referentiearchitectuur in plaats van “point-to-point” oplossingen, geen gedwongen winkelnering

Vragen?

Logistiek Matchmaking – negen tafels 3 tafels voor PL 1 Zonne-energie Plenaire zaal 3 tafels voor PL 2-3 Inst. voor W/K, binnenkl.; fysieke int. Plenaire zaal 3 tafels voor PL 4-5 Flex. energie-infra; regelsystemen/-diensten Zaal 9 Opzet Geen pauze Matchmaking gericht op organisaties die willen halen én brengen Parallel mogelijkheid korte 1-op-1 gesprekken met RVO Zaal 4 Twee rondes: Ronde één: kennismaking, oriëntatie en matchmaking Ronde twee: nogmaals matchmaking (andere of gelijke tafel), onderonsjes met deelnemers, individueel adviesgesprekken met RVO

Meer informatie? Meedoen? Kijk op www.tki-urbanenergy.nl 5/5/2019 Meer informatie? Meedoen? Kijk op www.tki-urbanenergy.nl