Algemene Muziekleer Hoofdstuk 10 Melodische Relaties

Contour Contour (van een melodie) Dat is het globale verloop: stijgend, dalend, gelijkblijvend, omcirkelend rond een paar tonen

Thema In de muziek is een thema een herkenbare muzikale zin of frase die als uitgangspunt dient voor de verdere muzikale compositie. Het thema kan letterlijk worden herhaald, maar ook in tegenbeweging, of gespiegeld. Ook worden variaties in de lengte van de noten gebruikt. Een thema kan een motief in zich herbergen.

Motief Muzikaal gegeven. Kan melodisch, harmonisch of ritmisch zijn (of elke mogelijke combinatie van die drie). Kleinste bouwsteen van een compositie.

Motiefverwerking Motieven kunnen worden herhaald, bijvoorbeeld op andere toonhoogten; motieven kunnen worden veranderd door voortspinnen, ontwikkeling en contrast. Technieken: motiefsplitsing, verkorting en uitbreiding, vergroting en verkleining van het ritme, kreeftengang en omkering.

Leitmotiv Een leidmotief - naar het Duitse Leitmotiv - is in zijn oorspronkelijke betekenis een muzikaal thema dat in een opera steeds terugkeert als in de tekst of op het toneel een bepaalde figuur, gedachte of voorwerp verschijnt

Periodische zinsbouw Mozart: Sonate Opus 331 Deze melodie vormt een muzikale zin, die we kunnen onderverdelen in maat 1-4 (voorzin) en 5-8 (nazin). De zin is symmetrisch: de voorzin is dan even lang als de nazin. En de voor- en nazin bestaan uit een even aantal maten. De voorzin heeft de functie van een vraag (halfslot, eindigend op V) en de nazin de functie van een antwoord (volledige kadens II-V-I). Voor- en nazin vormen zo samen een complete zin. We noemen dan zo'n zin een volzin, hier ook: een symmetrische volzin Door de strenge periodebouw zijn de structuren in de muziek heel duidelijk, zoals: de zinsbouw is vaak in veelvouden van twee maten (voor – en nazin structuur) bijvoorbeeld de rondovorm (ABACA of ABACABA of ABACADA of ABACADABA enz.)  

Walking Bass Letterlijk " lopende bas ". De hoofdtonen uit een baspartij worden ingevuld met de tussenliggende noten. Als je lopende bas speelt, speel je de tonen van het akkoord dat op dat moment gespeeld wordt. Deze akkoord noten verbind je met elkaar door gebruik te maken van de tonen van de toonladder die op dat moment relevant is. Het is de bedoeling dat je dit zo doet, dat je van het ene naar het daaropvolgende akkoord loopt op een manier die logisch klinkt. Een eenvoudig voorbeeld: als je in de toonladder van C speelt en van G7 naar C majeur loopt in een 4/4, zou je bijvoorbeeld kunnen spelen: G – F – E – D, zodat je op de eerste tel van de volgende maat weer keurig bij de C kunt beginnen Blues:

Sample sample Sample is het Engelse woord voor ‘steekproef’ of ‘monster’. Binnen de muziek heeft het de betekenis van ‘muziekfragment’. Hiphop- en r&b-artiesten ‘leenden’ vaak stukjes muziek van oudere soul-, funk- en rockplaten en componeerden daar een nieuw nummer voor. Voorbeeld: het nummer I’ll Be Missing You van Puff Daddy bevat een sample van een nummer (Every Breath You Take) van The Police Origineel https://www.youtube.com/watch?v=TH_YbBHVF4g sample https://www.youtube.com/watch?v=KcWqAA4sCbY

Sequens Sequens is afgeleid van het Latijnse “sequentia” Letterlijk vertaald betekent dit “reeks” In de muziekleer is een sequens een motief dat achtereenvolgens op verschillende toonhoogten wordt herhaald. Sequensen zijn overal in de westerse muziek terug te vinden maar komen vooral voor in Barokmuziek.

begrippen die bij dit item van de stofomschrijving horen   Break contour fills, Leitmotiv/leidmotief melodievoering Motief. Muzikale zin, voor- en nazin/ frase. Ostinato Periodische zinsbouw. riff. sample Sequens Thema. Voortspinnen Walking bass.