Is een onnatuurlijke en kunstmatig aangelegde opening. Een stoma: Is een onnatuurlijke en kunstmatig aangelegde opening.
Redenen om een stoma aan te leggen Een chronische ontsteking Een kwaadaardige tumor of kwaadaardige tumoren Een ongeluk Aangeboren afwijkingen, bv. het ontbreken van een deel van de darm. Een stoma kan tijdelijk zijn. Iemand die een stoma heeft, is in principe incontinent. Om ontlasting of urine op te vangen, worden stomazakjes gebruikt
Stoma kan aangelegd worden in: De luchtpijp: tracheostoma De urinewegen: ureter praeternaturalis (UP) De dunne darm: ileostoma (AP) De dikke darm: colostoma (AP)
Stoma in de dunne darm Dunne darm: ilios Stoma in de dunne darm: ileostoma De dunne darm scheidt sappen af die een functie hebben bij het verteren en verwerken van voedsel. De inhoud is dun. De ontlasting is dun. Stoma bevindt zich wat rechts van het midden van de buik.
Stoma in de dikke darm Dikke darm: colon Stoma in dikke darm: colostoma De dikke darm neemt het vocht weer op. De ontlasting wordt dikker. Ontlasting is wat dikker. Hoe verder de stoma aan het eind van de dikke darm zit hoe dikker de ontlasting. Stoma bevindt zich vaak aan de linkerzijde van de buik.
Sociale aspecten Het aanleggen van een stoma is een ingrijpende gebeurtenis. Het heeft invloed op het zelfbeeld en sociale relaties. Wees je bewust van een juiste benadering, houdt rekening met de gevoelens van de cliënt.
Soorten materiaal Eendelige: -> zak en plak aan elkaar vast Moet vaker verwisseld worden. Tweedelig: -> Zak en plak los van elkaar Zakjes kunnen verwisseld worden, plak blijft zitten Evt. zweetabsorberend laagje Evt. koolstof luchtfilter
Aandachtspunten verzorging Hygiëne, Tijd, Zorgvrager kan in bad of douchen, Lauw water en evt. neutrale zeep, Geen ether of alcohol houdende middelen Huid droog deppen Voorraad
Handeling: Gat in de plakplaat knippen (meetkaart), Plakplaat verwarmen tussen handen, kleding, Oude zakje VOORZICHTIG verwijderen! (evt met koud water.) Inspectie van de stoma en huid!, Schoonmaken met zacht papier, Huid rondom stoma wassen en droog deppen, niet WRIJVEN! Verwisselen als zakje ¾ vol zit of als deze lekt
Huidproblemen Droog en geïrriteerd: huid vuurrood, jeukt en pijnlijk - Wassen met lauw water - Tweedelig systeem Vochtig en geïrriteerd: huid vuurrood, jeukt, pijnlijk en nat - wassen met lauw water - vochtopnemendpoeder aanbrengen - Bij hevige pijn of jeuk alles vervangen
Dieet? Nee! Ileostoma: moeite met opname voedingsstoffen vaker kleine maaltijden Colostoma: moeite om water en zout uit de darm te onttrekken evt zouttabletten en minstens 2,5 l/d drinken Verder door ervaring uitvinden welk eten wel en niet kan
Arts waarschuwen als: Je het niet vertrouwt De stoma onverklaarbaar bloedt Zorgvrager onverklaarbare koorts Zorgvrager aanhoudende pijn heeft Sterke stoelgangvermindering of –vermeerdering Ongewone uitstulping naast de stoma breuk