De Europese Unie: 500 miljoen mensen – 28 landen Lidstaten van de Europese Unie Kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat- lidstaten

Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede… Oprichters Nieuwe ideeën voor duurzame welvaart en vrede… Konrad Adenauer Alcide De Gasperi Winston Churchill Robert Schuman Jean Monnet

EU-symbolen Het motto: in verscheidenheid verenigd De Europese hymne De Europese vlag Europadag, 9 mei

24 officiële talen Български Čeština dansk Deutsch eesti keel Ελληνικά English español français Gaeilge hrvatski Italiano latviešu valoda lietuvių kalba magyar Malti Nederlands polski português Română slovenčina slovenščina suomi svenska

Uitbreiding: van zes naar 28 landen *Česká republika = Česko (2019)

De grote uitbreiding: West- en Oost-Europa weer één 1989 Val van de Berlijnse muur – einde van het communisme EU geeft economische hulp: Phare-programma 1992 Vaste criteria EU-lidmaatschap: • democratie en rechtsstaat • functionerende markteconomie • in staat zijn om EU-wetten in te voeren 1998 Start formele onderhandelingen over uitbreiding 2002 Top van Kopenhagen: uitbreiding met 10 nieuwe landen kan doorgaan 2004 Tien nieuwe EU-lidstaten: Cyprus, Estland, Hongarije, Letland, Litouwen, Malta, Polen, Slovenië, Slowakije, Tsjechië 2007 Bulgarije en Roemenië worden EU-lid 2013 Kroatië treedt op 1 juli toe

Kandidaat-lidstaten en potentiële kandidaat-lidstaten Land Oppervlakte (x 1000 km²) Bevolking (miljoen) Welvaart (bruto binnenlands product per persoon) Bosnië en Herzegovina 51 3,8 7 800 Montenegro 14 0,6 10 600 Kosovo krachtens VN-Veiligheidsresolutie 1244 11 1,8 : Noord-Macedonië 25 2,1 10 000 Albanië 28 2,9 Servië 77 7,2 9 600 Turkije 783 77,7 14 400 De 28 EU-landen samen 4 272 508,2 27 400

De verdragen – wettelijke basis voor democratische samenwerking 1952 Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal 1958 Verdragen van Rome: • Europese Economische Gemeenschap • Europese Gemeenschap voor Atoomenergie (EURATOM) 1987 Europese Akte: de interne markt 1993 Verdrag betreffende de Europese Unie - Maastricht 1999 Verdrag van Amsterdam 2003 Verdrag van Nice 2009 Verdrag van Lissabon

Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie Bindend voor alle activiteiten van de EU 54 artikelen onder 6 titels: Waardigheid Vrijheden Gelijkheid Solidariteit Burgerschap Rechtspleging

Bevolking van de EU vergeleken met de rest van de wereld Bevolking in miljoenen (2015)

De oppervlakte van de EU vergeleken met de rest van de wereld Oppervlakte (x 1000 km²)

Hoe groot zijn de EU-landen? Oppervlakte (x 1000 km²)

Hoeveel mensen wonen er in de EU? Bevolking in miljoenen (2015) 508 miljoen in totaal

De Europese economie: samen sterker 2008: De wereldwijde financiële crisis begint in de Verenigde Staten. Gecoördineerde reactie van Europese leiders: Inzet voor de euro en financiële stabiliteit Nieuwe instrumenten voor crisisbeheer en hervorming van regels: Europees Stabiliteitsmechanisme: fonds om hulp te bieden aan lidstaten met ernstige financiële problemen Nieuwe wetgeving inzake de stabiliteit van banken Bankenunie: toezicht op banken in de gehele Europese Unie en een mechanisme om zwakke banken te sluiten Beter economisch bestuur: Europees semester: jaarlijkse procedure voor coördinatie van de overheidsbegrotingen Euro Plus Pact, ‘begrotingspact’: wederzijdse verbintenissen voor gezonde overheidsfinanciën

Tien prioriteiten voor Europa De Europese Commissie van voorzitter Jean-Claude Juncker gericht op: Het investeringsplan: een nieuwe impuls voor banen, groei en investeringen Een redelijke en evenwichtige vrijhandelsovereenkomst met de Verenigde Staten Een verbonden digitale interne markt Een gebied met rechtvaardigheid en grondrechten op basis van wederzijds vertrouwen Een veerkrachtige energie-unie met een toekomstgericht beleid voor klimaatverandering Een nieuw migratiebeleid Een krachtigere en eerlijkere interne markt met sterkere industrieën Europa als sterkere mondiale speler Een verdergaande en eerlijkere economische en monetaire unie Een Europese Unie van democratische veranderingen

Een investeringsplan voor Europa Het Europees fonds voor strategische investeringen 2015: De Europese economie begint zich te herstellen van de crisis maar het investeringsniveau is nog altijd laag. Investeerders hebben wel geld, maar weinig vertrouwen Nieuw EU-fonds vanaf medio 2015 Het fonds start met 21 miljard EUR afkomstig van EU-bronnen Er wordt geïnvesteerd in haalbare zakelijke projecten, zoals digitale en energie-infrastructuur, vervoer, kleine bedrijven, groene projecten en innovatie Multipliereffect: overheidsgeld stimuleert particuliere investeerders om het voorbeeld te volgen, met maar liefst 315 miljard EUR Kan in drie jaar tijd 1,3 miljoen nieuwe banen creëren

Bankenunie: veilige en betrouwbare banken Het antwoord van de EU op de financiële crisis: Wetboek: nieuwe wetten om te zorgen dat banken over een toereikend kapitaal en betere risicobeheersing beschikken Toezicht: De Europese Centrale Bank houdt toezicht op circa 130 van de belangrijkste banken De toezichthouders van de Nationale Bank werken nauw samen Resolutie: Een Single Resolution Board (SRB) voor de hele EU kan beslissen om een zwakke bank af te bouwen Dit wordt gesteund door een fonds waaraan banken zelf een bijdrage betalen, zodat de belastingplichtigen hiervoor niet hoeven op te draaien.

Hoe besteedt de EU haar geld? Totale EU-begroting 2017: € 157,9 miljard = 1,05 % van het bruto binnenlands product

Klimaatverandering: een wereldwijde uitdaging Om de opwarming van de aarde tegen te gaan, hebben de EU-leiders in 2014 besloten: de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 te verminderen met 40 %, afgezet tegen 1990 het aandeel duurzame energie (uit wind, zon, water, biomassa) op te laten voeren tot 27 % tegen 2030 de energie-efficiëntie tegen 2030 te vergroten met 27 %

Solidariteit in praktijk: het cohesiebeleid van de EU 2014-2020: 352 miljard EUR aan investeringen in infrastructuur, het bedrijfsleven, milieu en opleiding van werknemers in armere regio´s of bevolkingsgroepen Regionaal fonds Sociaal fonds Cohesiefonds Minder-ontwikkelde regio´s: bbp per hoofd van de bevolking minder dan 75 % van het EU-gemiddelde   Overgangsregio's: bbp per hoofd van de bevolking tussen 75 % en 90 % van het EU-gemiddelde Meer ontwikkelde regio's: bbp per hoofd van de bevolking is meer dan 90 % van het EU-gemiddelde

De euro – één munt voor de Europeanen Waarom de euro? Geen koersschommelingen en kosten op vreemde valuta Meer keuze en stabiele prijzen voor de consument Nauwere economische samenwerking tussen EU-landen Kan overal in de eurozone gebruikt worden Munten: één kant standaard, één zijde met nationaal symbool Biljetten: geen nationale zijde EU-landen die de euro gebruiken EU-landen die de euro niet gebruiken

De interne markt: keuzevrijheid Vrij verkeer door de hele EU van: goederen diensten mensen kapitaal De interne markt heeft geleid tot: aanzienlijke prijsverlagingen van diverse producten en diensten, waaronder vliegtuigtickets en telefoonverkeer meer keuze voor consumenten 2,8 miljoen nieuwe banen

Europa zonder grenzen ‘Schengen’ Geen politie- of douanecontrole aan de grenzen tussen de meeste EU-landen Strengere controles aan de buitengrenzen van de EU Meer politiesamenwerking tussen de EU- landen Probleemloos in een ander EU-land artikelen voor eigen gebruik kunnen kopen en meenemen naar huis

Leren in het buitenland Erasmus+ Jaarlijks gaan meer dan 400 000 jongeren studeren of zich verder ontwikkelen in andere Europese landen met steun van Erasmus+, het EU- programma voor onderwijs, beroepsopleidingen, jeugdzaken en sport.

Gezondheid en milieu Vervuiling kent geen grenzen – internationale actie nodig De EU heeft mede gezorgd voor: schoner zwemwater veel minder zure regen loodvrije benzine gemakkelijke en veilige plaatsen om oude elektrische apparatuur in te leveren strenge regels voor voedselveiligheid “van de grond tot de mond” meer biologische landbouw en hogere kwaliteit van landbouwproducten efficiëntere gezondheidswaarschuwingen op tabaksproducten registratie van en controle op alle chemicaliën (REACH)

Ruimte van vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid Het Handvest van de grondrechten van de Europese Unie Gezamenlijke terrorismebestrijding Samenwerking tussen politie en ordehandhavers in verschillende EU-landen Gecoördineerde asiel- en immigratieprocedures Samenwerking op het gebied van civiel recht

De EU: exporteur van vrede en welvaart Regels voor wereldhandel Gemeenschappelijk buitenlands- en veiligheidsbeleid Ontwikkelingssamenwerking en humanitaire hulp

Bescherming van consumentenrechten Als consument bent u overal in de Europese Unie beschermd door basiswetten, ook als u reist of online aankopen doet Duidelijke etikettering Normen voor gezondheid en veiligheid Verbod om oneerlijke praktijken in contracten op te nemen Rechten voor passagiers, zoals een vergoeding bij lange vertragingen. Hulp bij het oplossen van problemen

Drie kopstukken Het Europees Parlement - de stem van het volk Antonio Tajani, voorzitter van het Europees Parlement De Europese Raad en de Raad van Ministers - de stem van de EU-landen Donald Tusk, voorzitter van de Europese Raad De Europese Commissie - op de bres voor het algemeen belang Jean-Claude Juncker, voorzitter van de Europese Commissie

De EU-instellingen Europese Raad (top) Europees Parlement Raad van Ministers (de Raad) Europese Commissie Hof van Justitie Reken-kamer Europees Economisch en Sociaal Comité Comité van de Regio’s Europese Investeringsbank Agentschappen Europese Centrale Bank

Zo worden EU-wetten gemaakt Burgers, belangengroeperingen, deskundigen: bespreken, raadplegen Commissie: formeel voorstel Parlement en Raad van Ministers: gezamenlijk besluit Nationale of lokale autoriteiten: uitvoering Commissie en Hof van Justitie: uitvoering controleren

Het Europees Parlement – de stem van het volk Beslist samen met de Raad van Ministers over EU-wetten en de EU- begroting Democratisch toezicht op alle werkzaamheden van de EU Aantal gekozen leden per land België - 21 Bulgarije - 17 Cyprus - 6 Denemarken - 13 Duitsland - 96 Estland - 6 Finland - 13 Frankrijk - 74 Griekenland - 21 Hongarije - 21 Ierland - 11 Italië - 73 Kroatië - 11 Letland - 8 Litouwen - 11 Luxembourg - 6 Malta - 6 Nederland - 26 Oostenrijk - 18 Polen - 51 Portugal - 21 Roemenië - 32 Slovenië - 8 Slowakije - 13 Spanje - 54 Tsjechië - 21 Ver. Koninkrijk - 73 Zweden - 20 Totaal - 751

De Europese politieke partijen Aantal zetels in het Europees Parlement per politieke fractie (December 2016) Totaal: 751

Raad van Ministers – de stem van de lidstaten Één minister uit elk EU-land Voorzitterschap: rouleert elke zes maanden Beslist samen met het Parlement over EU-wetten en EU-begroting Stuurt het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid

De Raad van Ministers – hoe ze stemmen De meeste beslissingen in de Raad worden gemaakt door "verdubbelde meerderheid". Beslissingen moeten worden gesteund door ten minste: 55 % van de lidstaten (16 landen) Lidstaten die 65 % van de EU populatie vertegenwoordigen

Europese Raad/Europese top Bijeenkomst van de staatshoofden en regeringsleiders van alle EU-landen Ten minste 4 keer per jaar Bepaalt de algemene richting van het EU-beleid Voorzitter: Donald Tusk

Een hoge vertegenwoordiger voor buitenlandse zaken en veiligheidsbeleid Federica Mogherini Twee functies: voorzitter van de bijeenkomsten van de Raad Buitenlandse Zaken vicevoorzitter van de Europese Commissie Beheer van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid Hoofd van de Europese Dienst voor extern optreden

De Europese Commissie – op de bres voor het algemeen belang 28 onafhankelijke leden, één uit elk EU-land Stelt nieuwe wetgeving voor Uitvoerend orgaan Hoedster van de verdragen (ziet toe op de uitvoering) Vertegenwoordigt de EU in de rest van de wereld

Het Hof van Justitie – de wet boven alles 28 onafhankelijke rechters, één uit elk EU-land Doet uitspraak over de interpretatie van de EU-wetgeving Ziet erop toe dat de EU-wetgeving in alle EU-landen op dezelfde manier wordt toegepast

De Europese Ombudsman Emily O’Reilly Onderzoekt klachten over slecht of falend bestuur door de EU-instellingen Bijvoorbeeld: oneerlijkheid, discriminatie, machtsmisbruik, onnodige vertraging, uitblijven van antwoord of onjuiste procedures Iedereen in de Europese Unie kan een klacht indienen

De Europese Rekenkamer - waar voor uw geld 28 onafhankelijke leden Controleert of het EU-geld correct wordt besteed Mag alle personen en organisaties controleren die met EU-geld te maken hebben

De Europese Centrale Bank - beheert de euro Mario Draghi President van de Centrale Bank Zorgt voor stabiele prijzen Beheert de hoeveelheid geld en bepaalt rentevoeten Houdt in de gaten of banken veilig zijn Werkt onafhankelijk van regeringen

Het Europees Economisch en Sociaal Comité - de stem van het maatschappelijk middenveld 353 leden Vertegenwoordigers van vakbonden, werkgevers, boeren, consumenten enz. Geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en nieuw EU-beleid Betrekt het maatschappelijk middenveld bij EU-kwesties

Het Comité van de Regio’s - de stem van de lokale overheden 353 leden Vertegenwoordigt gemeenten en regio's Geeft advies over nieuwe EU-wetgeving en -beleid Stimuleert de betrokkenheid van lokale overheden bij EU-kwesties

Contact opnemen met de EU Hebt u vragen over de EU? Europe Direct kan u helpen Per telefoon, e-mail of webchat Meer dan 500 regionale informatiecentra europa.eu/europedirect