AGENTSCHAP INNOVEREN & ONDERNEMEN Toelichting clusterbeleid – Kick off IOT Value Chain Corporate Presentatie

Wat doen we? inspireren informeren ondersteunen VLAIO wil, namens de Vlaamse overheid, bijdragen tot een versterkt klimaat van duurzame economische groei en jobcreatie. kerntaken: Ondernemerschap stimuleren Verhogen van het innoverend vermogen van Vlaamse ondernemingen. Het creëren van stimulerende omgevingsfactoren voor ondernemen. Uitbouwen van uniek (bedrijfsloket) We willen dat doen door te: Inspireren, informeren en ondersteunen. Wat doen we?

Wat doen we? inspireren informeren ondersteunen VLAIO wil, namens de Vlaamse overheid, bijdragen tot een versterkt klimaat van duurzame economische groei en jobcreatie. kerntaken: Ondernemerschap stimuleren Verhogen van het innoverend vermogen van Vlaamse ondernemingen. Het creëren van stimulerende omgevingsfactoren voor ondernemen. Uitbouwen van uniek (bedrijfsloket) We willen dat doen door te: Inspireren, informeren en ondersteunen. Wat doen we?

Missie Europese samenwerking Al onze opdrachten: Meer en sterker ondernemerschap – degene die al ondernemer zijn versterker We willen dat er groei en innovatie is in bedrijven We ondersteunen bedrijven individueel maar vinden het ook belangrijk dat bedrijven gaan samenwerken Ook de omgevingsfactoren voor de bedrijven zo optimaal mogelijk maken, zowel de ruimtelijke als niet ruimtelijke bv digitalisering Digitale one stop shop = opdracht van de Vlaamse Regering (voor de interacties met de overheid nl de ondernemer moet zich maar 1 keer identificeren) We zijn ook ingebed in de Europese UNIE (bv Enterprise Europe Netwerk, Horizon 2020, … EFRO steun) Missie

Voor wie zijn we er? Voor wie zijn we er? o.a. via clusters rechtstreeks voor de (kandidaat–) ondernemer langsheen hun volledig ondernemerspad via een vertrouwenspersoon van de ondernemer We zijn er voor: De ondernemer (rechtstreeks) Voor het ganse netwerk van de ondernemer (bankier, beroepsfederatie, vertrouwenspersoon, …) Voor wie zijn we er?

Vlaams clusterbeleid Het ontsluiten van onbenut economisch potentieel en de realisatie van competitiviteitsverhoging bij Vlaamse ondernemingen via een actieve en duurzame samenwerking tussen actoren. Bijdragen aan de oplossing van maatschappelijke uitdagingen met een directe economische meerwaarde voor Vlaamse ondernemingen. Er wordt van clusters verwacht dat ze economische meerwaarde creëren onder de vorm van omzetgroei door export en/of nieuwe markten, jobcreatie en competentieontwikkeling, investeringen, kostenreductie, … Letterlijk de doelstelling en doelgroep zoals in clusterbesluit werd opgenomen

Clusters@Vlaanderen Het clusterbeleid in Vlaanderen In een geglobaliseerde economie vormt samenwerking en open innovatie in clusterverband de ideale voedingsbodem voor een duurzame economische groei bij ondernemingen. De Vlaamse overheid wil daarom via het oprichten van clusters onze Vlaamse ondernemingen ondersteunen om een sterke(re) positie op de regionale en internationale markt te realiseren. Clusters zijn netwerken van ondernemingen, kennisinstellingen en experts die hun krachten bundelen rond een bepaald thema en via onderlinge samenwerking hun competitiviteit wensen te verhogen. Een clusterorganisatie leidt de werking in goede banen en vertegenwoordigt de leden. Speerpuntclusters en Innovatieve Bedrijfsnetwerken Er zijn twee types clusters: speerpuntclusters en innovatieve bedrijfsnetwerken. De speerpuntclusters zijn grootschalige initiatieven, die tot tien jaar financiering ontvangen voor de uitrol van hun competitiviteitsprogramma binnen een voor Vlaanderen belangrijk strategisch domein. Innovatieve bedrijfsnetwerken genieten drie jaar ondersteuning om, binnen een specifiek niche-domein, een dynamische samenwerking tot stand te brengen die de competitiviteit van de deelnemende bedrijven versterkt. Zowel speerpuntclusters als innovatieve bedrijfsnetwerken richten zich naar Vlaamse ondernemingen die willen groeien, innovatiebewust zijn, over de landsgrenzen kijken en openstaan voor samenwerking met andere bedrijven en kenniscentra.

Innovatieve bedrijfsnetwerken Kenmerken Bottom-up Actieve betrokkenheid en gedragenheid door de ondernemingen Gedragen actieplan gericht op de noden en opportuniteiten van de ondernemingen Nieuwe initiatieven dan wel duidelijke differentiatie ten opzichte van de bestaande werking Een eigen identiteit en dynamiek en zet zichtzelf actief op de kaart binnen en buiten Vlaanderen Per definitie open van karakter

Innovatieve bedrijfsnetwerken – doelstellingen (1) Het uitbouwen en versterken van het ecosysteem Het onderling doen samenwerken van de ondernemingen en de andere actoren binnen de cluster met het oog op het ontsluiten van onbenut economisch potentieel en de realisatie van competitiviteitsverhoging bij de ondernemingen ! Samenwerking gaat verder dan kennisdeling en het uitwisselen van ervaringen

Innovatieve Bedrijfsnetwerken Portfolio 1e oproep (2015-2016) : 14 gesteunde IBN-projecten 2e oproep (2017-2018) : 6 gesteunde IBN-projecten Space 4.0 Smart Buildings MAAS Flanders’ Health IoT4society – smart cities Vlaanderen IoT Valuechain for smart cities

Clusters brengen bedrijven samen In 2017 waren er in totaal 2084 bedrijven die als betalend lid een engagement toonden aan de clusterorganisaties en bereid waren om samen sterk te innoveren: 1.190 bedrijven als deelnemer aan een speerpuntclusters en 894 bedrijven als deelnemer in een innovatief bedrijfsnetwerk.

In clusters werken bedrijven samen Het clusterbeleid wil de competitiviteit van de bedrijven verhogen door het bevorderen van actieve samenwerking. Via concepten van open innovatie, ketensamenwerking en cross-sectorale werking innoveren bedrijven samen en ontginnen ze samen nieuwe (buitenlandse) markten. In 2017 startten binnen de speerpuntclusters 75 samenwerkingsinitiatieven op en binnen de innovatieve bedrijfsnetwerken een 100-tal. Deze samenwerkingsinitiatieven omvatten zowel projectmatige samenwerking waarin minstens 3 bedrijven betrokken zijn als operationele, vaak bilaterale, B-to-B samenwerkingen.

Clusters werken onderling ook samen Samenwerking tussen clusters kan zeer verrijkend zijn omdat zich net vaak op kruispunten van sectoren of domeinen grote kansen voor innovatie bevinden. Om deze vorm van samenwerking te stimuleren werd in 2017 een oproep voor interclusterprojecten gelanceerd. Door samenwerking met andere clusters kunnen bedrijven over de domeingrenzen heen en/of ter vervollediging van de waardeketen nieuwe kennis opbouwen en benutten, bijkomende partners vinden, nieuwe vaardigheden aanwenden, … die binnen de eigen innovatiecluster niet aanwezig zijn maar wel essentieel zijn om de competitiviteit van de bedrijven te verhogen. Binnen deze oproep werden 13 projecten tussen twee of meerdere clusters gesteund. Vijf speerpuntclusters en 9 innovatieve bedrijfsnetwerken zijn betrokken in deze samenwerkingsprojecten tussen clusters.

Spelregels van Innovatieve bedrijfsnetwerken 50% subsidie voor de faciliterende rol van de clusterorganisatie (er mag geen steun rechtstreek doorvloeien naar de clusterleden) Geen indirecte steun aan ondernemingen 50% cofinanciering op jaarbasis Cashbijdragen van uit ondernemingen: min. 60% Inkomsten uit activiteiten: max. 20% Toegang tot het netwerk en zijn activiteiten moet transparant en niet-discriminerend zijn Actieve stuurgroep met ondernemingen

Toegelaten activiteiten Activiteiten in functie van versterken van samenwerking of het tot stand brengen van bijkomende mogelijkheden tot samenwerking tussen clusterleden: Faciliteren van netwerkactiviteiten, workshops, partner matching events …; Faciliteren bij het opzetten van gezamenlijke strategische processen; Faciliteren bij het creëren van nieuwe waardeketens (partnermatching, …); Faciliteren van ideeëngeneratie (idee en projectontwikkeling in een vroege fase); Communicatie en branding; Alle voorbereidingen en planning/organisatie van gezamenlijke; activiteiten …

IBN-project IoTValue Chain Specifieke opdracht in het brede smart cities verhaal Vertegenwoordigen van de bedrijven in het ecosysteem; Ontzorgen van de bedrijven; Actief Inkoppelen van de bedrijven in oproepen/initiatieven van de overheden; Doorverwijzen naar andere relevante actoren binnen het VLAIO-netwerk. === > aanspreekpunt voor de overheden

Ecosysteemvorming in het domein smart cities Vlaamse smart cities initiatieven zijn in volle ontplooiing Toenemend aantal projecten en initiatieven Toenemend aantal stakeholders H2020, Interreg Bedrijfs-organisaties O&O&I-projecten Bedrijfsclusters Oproep City of Things Vlaamse Overheid Europa Nutsbedrijven V-ICT-OR Bedrijven Steden en gemeenten VVSG Proeftuinen IMEC Smart Flanders Burgers Lokale initiatieven Kennis-instellingen ….

Ecosysteemvorming in het domein Smart Cities Beperkte coördinatie en afstemming tussen de stakeholders ondanks Activiteiten rond dezelfde toepassingsgebieden (mobiliteit, veiligheid, …) Dezelfde (technische) uitdagingen en vragen (infrastructuur, open data, …) Nood aan opschaling ….

Ecosysteemvorming in het domein Smart Cities Het in verbinding stellen van de stakeholders rond gemeenschappelijke uitdagingen waardoor ze elkaar in hun activiteiten versterken Visievorming Afsprakenkaders Ervaringsuitwisselingen Ontzorgen van overheden én bedrijven … ! Met respect voor de eigenheid van elk van de stakeholders

www.vlaio.be/clusters Ondernemen is.. elke dag de sprong wagen Alle vernieuwingen kan je op de voet volgen via: www.VLAIO.be Facebook, twitter, linkedin Of schrijf je in voor onze nieuwsbrief. www.vlaio.be/clusters