Themadag Radboud universiteit Nijmegen 6 april 2010 Emiel de Kleijn Stuurgroep Nieuwe Scheikunde / projectleider ‘Enthousiasme is de motor van vernieuwijng: scheikunde in ß-breed perspectief’

Nieuwe Scheikunde Plannen voor een vernieuwd, vernieuwend en continu vernieuwbaar programma bijdraagt aan scientific literacy inzicht geeft in maatschappelijke relevantie van scheikunde concepten leren wendbaar te gebruiken bijdraagt aan grotere instroom in bètaprofielen vo en uitstroom naar bèta(technische)opleidingen in ho docent (weer/meer) eigenaar van schoolcurriculum

Visie (visionair curriculum) Eigentijdse chemische vakinhoud Kernconcepten in clusters Context - concept benadering Bottom-up benadering met docenten Ruimte voor keuzes docenten & leerlingen Programma moet zich kunnen blijven vernieuwen

Examenexperiment schooljaar 07-08 zijn 12 havo en 8 vwo scholen gestart 5 leerlijnen, 2 voor havo: Blauw & groen 3 voor vwo Blauw, geel & bont Is het lesmateriaal onderwijsbaar, haalbaar en toetsbaar?

Opbouw CE pilotexamens 1/3 deel identiek (overlap) 1/3 deel aangepast kleine verschillen syllabi ‘regulier’& ‘pilot’ nog niet alle lesmateriaal gereed 1/3 deel speciaal voor NS-pilot

Overzicht havo 2009 356 leerlingen 1e tijdvak 14 leerlingen 2e tijdvak gemiddeld se-cijfer 6,3 gemiddeld ce-cijfer 6,3 14 leerlingen 2e tijdvak gemiddeld ce-cijfer 5,8

Vergelijk ‘regulier’& ‘pilot’ Op de overlap pilot: p=53 regulier: p=55 Op specifieke pilot-ns deel: p=44 p-waarde: gemiddelde score uitgedrukt in procenten van de maximale score

Algemene opmerkingen Het ontbreken van proefexamens pilot examen was langer (meer woorden) context-rijk specifieke pilot-ns vragen van hoog niveau concepten in nieuwe contexten toepassen geen ‘weetjes’ Geen proefafname formulering van vragen leerlingantwoorden – correctiemodel Geen ervaring interpretatie nieuwe items Toetsenmakers moeten (meer) ervaring krijgen met maken van (ver)nieuw(end)e opgaven makkelijke opgave uit de overlap aan het eind veel leerlingen niet aan toegekomen

Groene leerlijn (havo) coach Jan van Rossum & Jan Apotheker lln leren zelf en zelfstandig complexe maatschappelijke /chemische vraagstellingen aan te pakken lln worden vaak in een rol geplaatst uitgaande van macro-meso-micro leren lln redeneren in structuur-eigenschappen relaties kennis aangeboden volgens ‘need to know’ uitdaging om anders te werken, docent als coach

Blauwe leerlijn (havo & vwo) coach Frans Arnold modulair opgebouwd vanuit de 3e klas construeren van kennis volgens logische argumentatie zoveel mogelijk uit proeven leerlingen werken in groepjes maken zelf samenvattingen

Bonte leerlijn (vwo) coach: Jan Apotheker gebaseerd op basis ‘Chemie im Kontext’ 4 fasen: introductie-,plannings-, verwerkings- en verdiepingsfase vanuit (spannende aansprekende) context(en) naar concept(en) uitgangspunten:’need to know’ en de relatie macro-micro ruimte voor eigen inbreng van lln brede keuzes voor docenten

Gele leerlijn (vwo) coach: Frans Arnold modules gaan uit van leefwereld- of beschrijvend niveau evidence based introductie van concepten door argumentatie, verantwoording en/of experimentele onderbouwing 'kennis' niet zomaar uit een boekje vanuit het ‘need to know’-principe zorgvuldig en consequent macro-meso-micro niveau’s onderscheiden

Opbrengsten Voorbeeld leerlijnen: Draagvlak onder betrokken docenten een meerjarige opbouw (doelen en inhouden) een duidelijke voorbeeld-sequentie van modules (met ruimte) een duidelijk visie op leren en onderwijzen in de chemie implicaties voor de keuze van leermiddelen: type module, evt. handboek, docent handelen, leerling rollen, etc. Draagvlak onder betrokken docenten

Rol van docent & toa docent vakspecialist (niet ‘alwetend’) activerend en stimulerend keuze centraal toa meer voorbereiding begeleider

(Leer)winst/verlies? leerlingen: zelf actiever bezig zien de (maatschappelijke) relevantie zien meer samenhang tussen natuurwetenschappelijke vakken over het algemeen enthousiast niet (altijd) duidelijk wat geleerd moet worden (nog) te weinig oefening geen boek overladenheid (60% ce – 40% se)

(Leer)winst / verlies ? docenten leerlingen zijn gemotiveerder/actiever zelf keuzes maken toa actief betrokken Er is voorbereidingstijd nodig!

Knelpunten Onderhoud van modules Modules blijven vernieuwen Kwaliteitsborging Opbouw syllabus; nieuwe start conceptenlijst wat stuurt wat: modules de syllabus syllabus de modules Hoe maak je de vernieuwing zichtbaar in de syllabus (Is het wel nodig?)

Tijdlijn 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Klassieke programma (1998) Examen experiment Aangepaste klassieke programma (2007) Gefaseerde invoering Landelijke invoering NS examenprogramma '13/'14 Ontwikkeling examen-programma + syllabus

Regiegroep Chemie:HCC actielijn 2

Kennisgemeenschappen Community

Regionale (vak)steunpunten ca. 9 netwerken van vo-scholen om een universiteit/hogeschool aansluit bij de huidige NLT-steunpunten en andere bestaande stucturen beslaat meedere vakken bestaat uit een coach/coördinator en minimaal 6 vo-docenten per vak

IP-vo: Innovatieplatform VO initiatief van de VO-raad vernieuwingen i.h. onderwijs stimuleren programma onderdeel:gedigitaliseerd leermateriaal docent/school kan kiezen 2012 kerndoel- en eindtermdekkend www.vo-content.nl

Enthousiasme, maar doorontwikkeling (cyclisch & tentatief) nodig Enthousiasme, maar doorontwikkeling (cyclisch & tentatief) nodig! Verdere achtergrondinfo: Nieuwsbrief Nieuwe Scheikunde www.nieuwescheikunde.nl www.examenexperiment.nl www.scheikundeinbedrijf.nl 23