Centrale bank (ecb / dnb) Taken en Monetair beleid
Taken van de Nederlandsche Bank DNB zet zich in voor een stabiel financieel stelsel: stabiele prijzen, solide financiële instellingen en een goed werkend betalingsverkeer. Taken: Monetair beleid doel prijsstabiliteit = inflatie rond 2% Betalingsverkeer bevorderen goede werking betalingsverkeer, verzorgen bankbiljettenomloop Toezicht betrouwbaarheid financiële sector: banken, pensioenfondsen en verzekeraars Statistische gegevens verzamelen en onderzoek
Monetair beleid Groot monetair beleid (inflatie) Klein monetair beleid (wisselkoers)
Rente als instrument Centrale Bank Banken Publiek Diverse instrumenten Liquiditeit Geldmarkt- rente Leningen: M Bestedingen (conjunctuur) Inflatie / productie Beleggers Valutamarkt Wisselkoers Rente dient als instrument voor beïnvloeden inflatie maar heeft automatisch óók effect op de wisselkoers CB kan rente niet rechtstreeks veranderen
Bewaken interne waarde euro (inflatie rond 2%) Groot monetair beleid Bewaken interne waarde euro (inflatie rond 2%)
Invloed rente op inflatie Publiek Geldmarkt- rente Leningen: M Bestedingen (conjunctuur) Inflatie / productie Afhankelijk van conjunctuurstand M × V = P × T Wat moet CB doen met rente bij hoogconjunctuur? Rente omhoog om de overbesteding te remmen.
Maar hoe? Als de CB de kredietverlening wil beperken: Centrale Bank Banken Publiek Diverse instrumenten Liquiditeit Geldmarkt- rente Leningen: M Bestedingen (conjunctuur) Inflatie / productie Als de CB de kredietverlening wil beperken: Zorgt zij voor een krappe geldmarkt (in enge zin) zodat het aanbod op de geldmarkt daalt (en de rente stijgt) OF: Banken moeten hun liquiditeitspositie verbeteren door geld te lenen bij de CB Die berekent een hogere rente naarmate de banken meer lenen Banken bereken dat door, zodat de rente voor het publiek stijgt
instrumenten Centrale Bank Banken Diverse instrumenten Liquiditeit Geldmarkt- rente Reserveverplichtingen “inpikken” van liquiditeiten – afhankelijkheid waarborgen Leningen aan banken tegen diverse rentetarieven Openmarkttransacties (tijdelijk) kopen/verkopen van waardepapieren
Beleid tijdens crisisjaren Centrale Bank Banken Publiek Diverse instrumenten Liquiditeit Geldmarkt- rente Leningen: M Bestedingen (conjunctuur) Inflatie / productie Wat moet CB doen tijdens crisisjaren? De inflatie is dan te laag / er dreigt zelfs deflatie De bestedingen moeten omhoog Publiek moet dan meer lenen, zodat ze meer kunnen kopen Rente moet omlaag Banken moeten ruimer in hun liquiditeiten komen te zitten Rente CB moet omlaag, zodat banken goedkoper kunnen lenen
Grenzen aan de rente Als banken eenmaal gratis kunnen lenen bij DNB, kan het niet meer goedkoper ‘zero lower bound’ Laatste optie: Kwantitatieve verruiming (QE) consumentenvertrouwen
Bewaken externe waarde euro (wisselkoers) geen officieel doel Klein monetair beleid Bewaken externe waarde euro (wisselkoers) geen officieel doel
ExportVS ↑, waardoor EU meer $ moet betalen aan de VS wisselkoers 2,50 Koers komt tot stand door vraag en aanbod. ‘Landen’ die elkaar moeten betalen, vanwege: Import / export Financiële transacties, zoals beleggingen of investeringen Q’v Qv 2 wisselkoers $ (in €) 1,50 Qa 1 0,50 10 20 30 40 50 hoeveelheid $ × mln ExportVS ↑, waardoor EU meer $ moet betalen aan de VS Concurrentie- positie VS ↑ vraag$ op de valutamarkt ↑ Wisselkoers ↑
Bijwerking monetair beleid 2,50 Rente wordt in EU gebruikt voor inflatie Maar heeft ook invloed op de wisselkoers van de € Stel dat ECB de rente verhoogt om inflatie tegen te gaan.. Q’v Qv 2 wisselkoers € (in $) 1,50 Qa 1 0,50 10 20 30 40 50 Beleggen in de EU wordt aantrekkelijker: meer geld naar EU hoeveelheid € × mln Vraag€ op de valutamarkt ↑ Rente EU ↑ Wisselkoers € ↑