Bloedverdunners en een operatie 27 oktober 2016 Harm Lourens, anesthesioloog Ziekenhuis Gelderse Vallei

Is er een probleem? Bloeding Bloedarmoede In de knel komen van structuren Ontregeling Verbloeding

‘Vroeger was het makkelijk’ Aspirine (daar hoort paracetamol niet bij) ‘van de trombosedienst’ sintrom/marcoumar 1 week stop

Nu is het anders en kijken we er anders tegenaan!

Wat is er nu anders? Nieuwe medicijnen Andere behandelopties aspirine-achtigen nieuwe antistollings middelen combinaties Andere behandelopties ‘dotteren’ van het hart of benen met een stent Halsslagaders Zuurstof tekort van het hart Afweging risico’s denk aan: ‘een bloedverdunner krijgt iemand niet voor niets’ stoppen brengt risico’s met zich mee

Vier dingen van belang Soort operatie of procedure Soort medicament Een bloedverdunner krijgt iemand niet voor niets! Afweging risico’s bloeding versus stolling

Soort procedure Operatie Onderzoek ‘Uitgebreid onderzoek’ klein middelgroot groot Onderzoek maagonderzoek darmonderzoek galwegen longonderzoek ‘Uitgebreid onderzoek’ Weefsel wegnemen of snee maken

Soort medicijn De ene bloedverdunner is de andere niet! Klein uitstapje

Bloedstelping en stolling Bloedplaatjes aspirine-achtigen Stollingseiwitten ‘trombosedienst middelen’

‘Iemand krijgt niet voor niets een bloedverdunner’ hart bloedvaten beroerte ritmestoornissen trombose aangeboren bloedziekte

Afweging Risico van stoppen Risico bij doorgebruiken ongewenste stolling afhankelijke van indicatie Risico bij doorgebruiken bloeding afhankelijk van plaats

Praktijk Spoed/niet spoed Onderscheid tussen procedures groot of klein bloedingsrisico Risico op stolselvorming groot of klein risico

Plan van aanpak Voor procedure Na procedure stoppen? doorgaan? iets anders? Na procedure wanneer weer hervatten van de bloedverdunner

Kleine procedures Bloedverdunner hoeft niet gestopt te worden risico van bloeding is kleiner dan risico op ongewenst stol effect onderzoek met slang (MDL: maagonderzoek, darmonderzoek, galwegen) tandheelkunde (tandsteen verwijderen, wortelkanaalbehandeling, tanden trekken (max 3) slaaponderzoek

Middelgrote operaties Voor de operatie: eventueel tijdelijke onderbreking (afhankelijk van middel) Na de operatie: snel (meestal de volgende dag) hervatten Uitgebreide procedures galwegonderzoek met insnijden van klepje darmonderzoek met wegsnijden/branden poliepen meer dan 3 tanden trekken

Grote operaties Voor operatie: Na de operatie: ‘precaire’ gebieden stop/onderbreek bloedverdunner(s) ivm grote kans op bloeding risico op bloeding is groter dan ongewenst stol risico hoe lang?: afhankelijk van soort Na de operatie: aantal dagen wachten voordat bloedverdunner hervat wordt ‘precaire’ gebieden prostaatoperaties via de plasbuis rugoperaties hersen operaties bepaalde oogoperaties

Lessen! operaties maar ook procedures tegengestelde belangen regelmatig veranderingen (richtlijnen, nieuwe medicijnen) individuele aanpak niet makkelijk

Spaghetti ontward? Vragen?