BIM voor vergunningverlening Danny Greefhorst Versie 1.0 19 september 2018

Doelstelling en kernvragen van pilot Creëren van dieper inzicht in de rol van BIM (IFC) in de context van vergunningverlening Kernvragen Is informatie die nodig is om een aanvraag te beoordelen (met name voldoen aan Besluit Bouwwerken Leefomgeving/Bouwbesluit) aanwezig in een BIM/IFC bestand? Is het mogelijk om op geautomatiseerde wijze de relevante delen van de geometrie van een bouwwerk te extraheren uit een IBIM/FC bestand? Wat zijn de randvoorwaarden? Is informatie die nodig is om de informatie over een bouwwerk te verwerken in relevante administraties (zoals BAG) aanwezig in een BIM/IFC bestand?

Probleemstelling Op dit moment heeft informatie over een voorgesteld bouwwerk in een vergunningaanvraag veelal de vorm van een tekening De precieze afmetingen en de locatie van het bouwwerk kunnen niet goed uit de tekening worden afgeleid Rijke, 3-dimensionale informatie uit BIM bestanden gaan verloren Er zijn veel menselijke handelingen noodzakelijk in het beoordelen van de tekeningen en het verwerken van alle informatie in de relevante registraties Sommige gemeenten accepteren wel een BIM bestand, maar gebruiken deze niet als formele bron BIM bestanden zijn beperkt gestandaardiseerd, waardoor informatie niet op een gestandaardiseerde wijze aanwezig is BIM bestanden zijn niet specifiek opgesteld voor de informatiebehoefte behorend bij het beoordelen van een vergunningaanvraag

Kans Beoordeling van een vergunningaanvraag en verwerking van de informatie over een bouwwerk door een gemeente kan verregaand worden geautomatiseerd Kortere doorlooptijd van vergunningaanvraag Snel inzicht of voorgesteld bouwwerk voldoet aan regelgeving, ook al in vroeg stadium Lagere faalkosten door sneller inzicht Lagere werklast van gemeenten, initiatiefnemers, architecten/ingenieursbureaus Randvoorwaarden daarbij zijn: BIM bestanden zijn geo-gerefereerd (voorzien van locatie in RD) BIM bestanden zijn meer gestandaardiseerd BIM bestanden zijn opgesteld met het oog op de informatiebehoefte behorend bij het beoordelen van een vergunningaanvraag en de verdere verwerking door de gemeente

Gewenste situatie BIM/IFC bestand Aanvraag BAG BGT WOZ Omgevingsplan RO-toets BBL BIM/IFC bestand initiatiefnemer Aanvraag gemeente BAG BBL-toets BGT architectenbureau/ ingenieursbureau onafhankelijke kwaliteitsborger WOZ Verwerking in BAG, BGT en WOZ

Constructie onderdeel Vluchtroute aanduiding Bouwwerk (bestaand en nieuw) eigenaar gebruiker adres geografische locatie ligging bruto-vloeroppervlakte energieverbruik vorig jaar energielabel energie-prestatie-coefficient (EPC) bijna energieneutraal (j/n) monument (j/n) bevat monumentale delen (j/n) bijbehorend (j/n) tijdelijk (j/n) seizoensgebonden (j/n) Kadastraal object kadastrale aanduiding apartementsrechten Terrein terreininrichting opstelplaatsen Ruimte plaatsing lengte-breedte-hoogte netto-vloeroppervlakte vloeroppervlakte gebruiksoppervlakte daglichtoppervlakte hoogste bezetting toegankelijkheidssector (j/n) verduisterd (j/n) maximaal #personen concentratie van asbestvezels concentratie v. formaldehyde Bouwlaag plattegrondtekening Bouwconstructie openingen inwendig (j/n) brandwerendheid karakteristieke geluidwering klimlijn normen draagconstructie (j/n) uiterste grenstoestand Bouwwerk installatie systeemrendement Brandcompartiment bevat celeenheid (j/n) wbdbo subbrandcompartiment (j/n) beschermd (j/n) Vluchtroute geometrie lengte Constructie onderdeel onderdeel van bouwschil vrije breedte vrije hoogte aankleding warmtedoorgangscoëfficiënt weerstand tegen rookdoorgang permanente vuurbelasting? beweegbaar (j/n) Aansluitend terrein meetniveau Bouwproduct materiaal CE-markering prestatieverklaring brandbaar (j/n) Voorziening capaciteit Vluchtroute aanduiding loopafstanden orientatieverlichting Activiteit soort activiteit milieueffect bouw- of sloopmethodiek Stof hoeveelheid aard oorsprong afvoerbestemming wijze van toepassing wijze van verwijdering Gebruiksfunctie

Constructie onderdeel Vluchtroute aanduiding Bouwwerk (bestaand en nieuw) eigenaar gebruiker adres geografische locatie ligging bruto-vloeroppervlakte energieverbruik vorig jaar energielabel energie-prestatie-coefficient (EPC) bijna energieneutraal (j/n) monument (j/n) bevat monumentale delen (j/n) bijbehorend (j/n) tijdelijk (j/n) seizoensgebonden (j/n) Kadastraal object kadastrale aanduiding apartementsrechten Terrein terreininrichting opstelplaatsen Ruimte plaatsing lengte-breedte-hoogte netto-vloeroppervlakte vloeroppervlakte gebruiksoppervlakte daglichtoppervlakte hoogste bezetting toegankelijkheidssector (j/n) verduisterd (j/n) maximaal #personen concentratie van asbestvezels concentratie v. formaldehyde Bouwlaag plattegrondtekening Bouwconstructie openingen inwendig (j/n) brandwerendheid karakteristieke geluidwering klimlijn normen draagconstructie (j/n) uiterste grenstoestand Bouwwerk installatie systeemrendement Brandcompartiment bevat celeenheid (j/n) wbdbo subbrandcompartiment (j/n) beschermd (j/n) Vluchtroute geometrie lengte Constructie onderdeel onderdeel van bouwschil vrije breedte vrije hoogte aankleding warmtedoorgangscoëfficiënt weerstand tegen rookdoorgang permanente vuurbelasting? beweegbaar (j/n) Aansluitend terrein meetniveau Bouwproduct materiaal CE-markering prestatieverklaring brandbaar (j/n) Voorziening capaciteit Vluchtroute aanduiding loopafstanden orientatieverlichting Activiteit soort activiteit milieueffect bouw- of sloopmethodiek Stof hoeveelheid aard oorsprong afvoerbestemming wijze van toepassing wijze van verwijdering Gebruiksfunctie legenda typisch aanwezig soms aanwezig afleidbaar lastig afleidbaar gewenst link gewenst niet gewenst

http://wqd.nl/XP3a

Kernvragen m.b.t. RO-toets Waar bevindt het gebouw zich precies t.o.v. perceelsgrenzen, belendede bebouwing, publiek/privaat, wegen, industrie? Blijft het bouwwerk binnen de grenzen van de enkelbestemming? Blijft het bouwwerk (voetafdruk) binnen het voorgeschreven percentage bebouwing? Overlapt het bouwwerk met een dubbelbestemming? (trigger voor menselijke beoordeling) Blijft de hoogte van het bouwwerk binnen de maximale bouwhoogte? Blijft het bouwwerk binnen de perceelsgrenzen? Wat gebeurt er in het gebouw? Zijn de gebruiksfuncties van het bouwwerk in lijn met het bestemmingsplan? Welk effect heeft gebouw op omgeving en vice versa? Mag het bouwwerk gegeven de geluidzone of veiligheidszone (provinciaal) en/of zijn aanvullende maatregelen noodzakelijk? Heeft de omliggende bebouwing niet te veel schaduw van het bouwwerk? (gegeven de gebruiksfuncties in de omgeving)

Vergelijken informatiemodel BAG met IFC Pand geometrie Verblijfsobject gebruiksdoel oppervlakte

Vergelijken informatiemodel BAG met IFC De minimaal tweedimensionale geometrische representatie van het bovenaanzicht van de omtrekken van een PAND. Pand geometrie Verblijfsobject gebruiksdoel oppervlakte De geometrie van een verblijfsobject zal in het algemeen bestaan uit de opname van hetzij een coördinatenpaar dat de toegangsdeur van het verblijfsobject representeert hetzij een coördinatenpaar dat de centroïde van het verblijfsobject representeert. Het coördinatenpaar kan ook elders binnen het pandcontour waarbinnen het verblijfsobject is gelegen worden gepositioneerd. Het gebruiksdoel zal initieel worden afgeleid uit de bouwkundige gebruiksfunctie conform de categorisering van het Bouwbesluit 2003 zoals deze in de bouwvergunning als zodanig is aangemerkt. Op een later moment kunnen ook door de gemeente geformaliseerde gebruikswijzigingen als basis dienen voor opname van een aanvullend gebruiksdoel. Het gebruiksdoel dient niet te worden verward met de planologische bestemming en het feitelijk gebruik. De exacte wijze van bepalen van de gebruiksoppervlakte wordt beschreven in NEN 2580. In essentie komt dit erop neer dat de gebruiksoppervlakte van een VERBLIJFSOBJECT wordt bepaald door hetgeen op vloerniveau wordt gemeten uitgaande van de binnenzijde van de omhullende scheidingsconstructies. Vides en schalmgaten van meer dan 4 m2 blijven buiten beschouwing, evenals inspringingen en uitspringingen langs de omtrekken van minder dan 0,5 m2 . Wat zijn specifieke aandachtspunten?

Uitdagingen en oplossingsrichtingen Beperkte standaardisatie van IFC Alleen gebruik maken van een subset van gegevens die typisch wel aanwezig is Gebruiken van BIM basis ILS en gegevensbehoeftelijst (in ontwikkeling) bij BIM/IFC modellen Verdere standaardisatie van BIM/IFC in de bouwsector Fundamentele verschillen tussen BIM/IFC en GIS datasets Focus leggen op relevante informatie voor het gebruik, bijv. subset van geometrie Geo-refereren van IFC bestanden Afspraken maken over het definiëren van hoogte van werkingsgebieden in omgevingsplannen Nog geen gemeenschappelijk inzicht in gemeentelijke informatiebehoefte Verrijken van BIM/IFC bestanden met informatie zoals beschreven in conceptueel model BBL Ontwikkelen van een gemeentelijke informatie levering specificatie (ILS) Geen volledig eenduidige interpretatie van begrippen en regels in BBL (en andere regelgeving) Alleen een subset van de regels omzetten in geautomatiseerde regels Bij ontwikkeling van nieuwe regelgeving nadrukkelijk rekening houden met automatisering Ontwikkelen van een thesaurus en ontologie voor BBL (o.b.v. conceptueel model) Relatief grote investering nodig om BBL toets te automatiseren Focus op regels met veel toegevoegde waarde en relatief beperkte inspanning – m.n. gerelateerd aan zaken die afgeleid kunnen worden uit bouwwerkgeometrie zoals afmetingen, volumes en oppervlakten Collectieve voorzieningen ontwikkelen Onduidelijkheid over de impact van de Wet Kwaliteitsborging Bouw Gemeenten focus laten leggen op regels die duidelijk tot hun verantwoordelijkheid behoren, zoals RO-toets Beperkt bewustzijn bij gemeenten over kansen van BIM Ontwikkelen kennis en beleid over BIM en relatie met vergunningverlening Beschikbaar stellen tools aan medewerkers van de gemeente Bouwwerk “as-planned” wijkt af van bouwwerk “as-built” Delen informatie over bouwwerk “as-built” alsook aanpassingen die op een later moment ontstaan Ontwikkelen van een landelijk bouwwerkdossier Geautomatiseerde beoordeling kan tot verkeerd antwoord leiden Gebruikte regels bijvoegen bij besluiten Maatwerk en "menselijke" heroverweging in de bezwaarfase bevorderen

Eerste versie technische demonstrator