MNO’s = TNO’s = transnationale ondernemingen Productiebedrijven A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit MNO’s = TNO’s = transnationale ondernemingen Productiebedrijven Dienstverlening (bank/ hotel/ verzekeringsmij.) kenmerken: - veel knowhow - veel kapitaal - strategisch handelen (overname/ samenwerking) AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018

5 strategische motieven MNO’s/ TNO’s: A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit 5 strategische motieven MNO’s/ TNO’s: Nieuwe kennis/ meer kapitaal krijgen Distributienet overnemen = grotere afzetmarkt Grondstoffenstroom in eigen handen Verlagen loonkosten Elders soms lagere belastingen AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018

Totale winst = totale opbrengst – totale kosten A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit Meer WINST door: schaalvergroting specialisatie Totale winst = totale opbrengst – totale kosten Productiefactoren (kosten) Natuur (grondstof/ klimaat) Arbeid (loon) Kapitaal (gebouwen/ grond/ machines) TW kun je veranderen door TO en/of TK te wijzigen. AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018

SCHAALVERGROTING= meer van hetzelfde Hoe? Variabele kosten lager: A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit SCHAALVERGROTING= meer van hetzelfde Hoe? Variabele kosten lager: Grondstof Energie Loon Vaste kosten lager Méér maken met dezelfde machines/ mensen= afzetmarkt moet groter Bij globalisering zijn er grotere markten. AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018

Producten maken met een hogere kwaliteit Samenwerking is noodzakelijk A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit Specialisatie= vergroting van de toegevoegde waarde per eenheid product Hoe? Producten maken met een hogere kwaliteit Samenwerking is noodzakelijk Dus: JOINT VENTURE of kennis kopen AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018

Er is een vrije markt, dus: internationaal sterke concurrentie A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit Er is een vrije markt, dus: internationaal sterke concurrentie Oplossing: 1) Mondiaal laagste kosten zoeken voor elk onderdeel vd productieketen. 2) Mondiale diversiteit in zo hoog mogelijke verkoopprijzen. AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018

MNO doet alles zelf, maar wel op verschillende plekken in de wereld. A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit Hoe? MNO doet alles zelf, maar wel op verschillende plekken in de wereld. MNO maakt gebruikt van toeleveranciers/ onderaannemers (subcontractors) over heel de wereld (bv Nike/ clip 12). AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018

Drie vormen van internationalisering: 1) Nevenvestiging in ander land A 010 - H1 samenhang & verscheidenheid P5 Motoren achter globalisering / pag 41- 44 5.2 MNO’s maken de dienst uit Drie vormen van internationalisering: 1) Nevenvestiging in ander land 2) Internationale subcontracting= uitbestedeing van de productie 3) STRATEGISCHE ALLIANTIE= samenwerking met andere grote bedrijven (KLM-Air France/ Maersk-Sealand/ Philips-Grundig-Loewe-LG/ ABN?) (soms ook joint ventures) AK HAVO 4 & VWO 4 - PD 1-12-2018