Randstad Monitor; beleid, theorie en data Drs. Thijmen van Bree Dr Walter Manshanden Randstad Monitor; beleid, theorie en data Randstad Monitor 24-11-2018

Inleiding: vraag van Regio Randstad Centrale vraag van Regio Randstad: ontwikkel een instrument dat Randstad Holland kwantitatief vergelijkt met andere grootstedelijke regio’s. Wat is de kracht en zwakte van Randstad Holland? Hoe doet Randstad Holland het ten opzichte van andere grootstedelijke regio’s in Europa? Hoe kan de Randstad Monitor worden gebruikt in beleidsvorming en het ontwikkelen van strategieen? Vrije oefening in uitwerking…. Randstad Monitor 24-11-2018

Randstad Holland Stel een ranglijst van grootstedelijke regio’s op Vergelijkbaarheid Ook voor delen van de Randstad Aantal thema’s: economie, demografie, cultureel, innovatie, sociaal, leefkwaliteit Monitoring op een jaarlijkse basis 7e achtereenvolgende jaar Insteek TNO: leidt tot een coherent beeld op urbane ontwikkeling in Europa Randstad Monitor 24-11-2018

Eisenpakket van Regio Randstad Herhaalbaar Kwantitatief Aansluiten bij bestaande cijfers Gebaseerd op een centrale bron Openbaar verkrijgbaar/lage kosten Consistent in tijd en ruimte Signalerend, niet verklaren Ook voor delen van de Randstad Breed palet aan onderwerpen Randstad Monitor 24-11-2018

De Top 20 van Europese Grootstedelijke Regio’s Selectie van de 20 belangrijkste grootstedelijke regio’s in Europa (wlke steden worden in een aantal bestaande ranglijsten het meest genoemd) Selectie van sleutelvariabelen (workshop gebruikers Randstad Monitor) Op basis van een Delphi-methode: intersubjectiviteit (‘door de markt gekozen’) Kwantitatieve benadering Tijdreeksen op NUTS3 niveau voor 17 Europese landen (EU 15 plus Tsjechie en Hongarije) consistent met nationale totalen volgens de OECD OECD geeft nl meest recente cijfers ontwikkeling BBP Vergelijkbare tijdreeksen 1995-20xx Vergelijkbare urbane gebieden: kern en een ring: ‘daily urban system’ gebasserd op NUTS 3 van Eurostat CONSISTENT COMPLEET VERGELIJKBAAR Randstad Monitor 24-11-2018

Welke grootstedelijke regio’s? Dublin London Paris Milan, Rome Rhine-Ruhrarea, Munich, Berlin, Hamburg, Frankfurt Randstad Holland Brussels/Antwerps Copenhagen Stockholm Vienna Lisbon Madrid, Barcelona Budapest Prague Randstad Monitor 24-11-2018

Welke variabelen? Achtergrond: variabelen die nodig zijn om de ontwikkeling van het BRP in onderling verband te brengen en te verklaren en om agglomeratievoordeel te meten GDP, arbeidsvolume, werkzame personen vanuit vraag en aanbod zijde (beroepsbevolking, werkloosheid), bevolking 15-64, bevolkingtotaal Verhoudingen: arbeidsproductiviteit, GDP/capita, werkloosheid R&D, innovatie, patenten Randstad Monitor 24-11-2018

Overige variabelen Kwantitatieve variabelen: Luchthavens, zeehavens Vastgoed toerisme Luchtkwaliteit Bereikbaarheid Internet exchanges congressen Randstad Monitor 24-11-2018

Bewerking data OECD landencijfers zijn standaard Eurostat cijfers daarop aangepast CBS/Corop daarbinnen aansluiten Op nationaal niveau vindt aanpassing plaats op prijzen, inflatie en wisselkoers CBS/OECD cijfers vergelijkbaar Constructie arbeidsproductiviteit (geeft Eurostat niet): methode waarmee we officieel cijfer NL reproduceren obv aantal gewerkte uren Randstad Monitor 24-11-2018

Bewerking data Nederlandse cijfers op COROP niveau (soms gemeente) vergelijkbaar met OECD/Eurostat cijfers CBS levert cijfers aan OECD/Eurostat Fase verschil in voorlopig, definitief etc Levert een schone reeks op vanaf 1995 voor elk van de genoemde variabelen voor alle NUTS regio’s Randstad Monitor 24-11-2018

Randstad Monitor 24-11-2018

Randstad Monitor 24-11-2018

Gemiddelde jaarlijkse groei BRP, 1995-2008 Randstad Monitor 24-11-2018

Rangorde: Randstad Holland 95-07: BRP Randstad Monitor 24-11-2018

Index GDP groei 1995 = 100 Randstad Monitor 24-11-2018

Plaats van Randstad Holland: werkgelegenheid (werkzame personen) Randstad Monitor 24-11-2018

Index werkgelegenheidsgroei: 1995 = 100 Randstad Monitor 24-11-2018

Over de sociaal-economische ontwikkeling van Randstad Holland GDP: 9th Werkgelegenheid: 7th Groei arbeidsproductiviteit: 11th Bevolking: 9th BRP/capita: 8th Onevenwichtige groei: sterk accent op uitbreiding werkgelegenheid Meer mensen aan het werk in plaats van meer euro’s per gewerkt uur Na 2000 stagnatie Randstad Monitor 24-11-2018

Conclusies Jaarlijkse groei BRP dichtbij het gemiddelde Uitbundige groei aantal werkzame personen tot 2000 Groei arbeidsproductiviteit ligt achter R&D loopt achter Rangorde blijkt kwetsbaar voor kleine veranderingen en revisies Onderzoeker verbindt conclusies aan ontwikkeling meer jaren, politiek kijkt naar laatste jaar, wat een conjunctureel cijfer is en bovendien voorlopig Randstad Monitor 24-11-2018

Verklaring? Nationaal: Succes gedurende de jaren 1995-1999 Focus op banen en niet op vaardigheden/productiviteit/kwaliteit Beleid gericht op flexibiliteit arbeidsmarkt en opvoeren arbeidsparticitpatie sinds de jaren tachtig: ‘werk, werk, werk’ Agglomeratienadelen/onevenwichtige investeringen in infrastructuur Knelpunten op arbeidsmarkt, woningmarkt, files Internationaal: Trage groei in Noord-Duitsland Europeanisering: uitbreiding Europa geeft voordeel, ook nadeel Hoge groei aan buitenkant Europa (nu verleden tijd, groei was te hoog plus kredietcrisis) Meer concurrentie van andere grootstedelijke regio’s: Europa wordt groter, er is meer keuze Sleutel is kwaliteit van de inputs: onderwijs, innovatie, woningmarkt, infrastructuur Randstad Monitor 24-11-2018

Randstad Monitor in het beleid Erg gemiddelde groei trok aandacht OECD Territorial Review over de Randstad Commissie Kok Randstad Urgent Achtergrond was het rapport ‘Facing the challenge’ van Kok voor de Europese Commissie Druk door benchmarking, measurement and comparison Randstad monitor intensief gebruikt in EU verband: vertegenwoordiging in Brussel is actief Randstad Monitor 24-11-2018

Randstad Urgent en Randstad 2040 Bereikbaarheid Randstad behoeft verbetering Betere woningmarkt Aansluiting internationaal railnetwerk Verbetering snelwegen Ontwikkeling regionale luchthavens Randstad Monitor 24-11-2018