H10 Grootstedelijke gebieden in de VS

1 Oriëntatie Wat zijn de kenmerkende eigenschappen van een wereldstad? Veel megasteden met meer dan 10 miljoen inwoners Vooral in ontwikkelingslanden Wereldstad: belangrijke wat betreft economie, cultuur en politiek

Hoe zijn de Amerikaanse steden opgebouwd? Vanaf 1870: groei van de industrie Netwerk van wegen, spoorlijnen en kanalen Industrie en klimaat bepaalden de ligging van de grootstedelijke gebieden

Wat is het dominante karakter van de wereldsteden New York, Los Angeles en Washington D.C.? New York: belangrijk economisch centrum Los Angeles: culturele uitstraling Washington D.C.: politiek en militair machtscentrum

2 De kenmerken van een wereldstad 2.1 Wereldsteden en globalisering Een megastad is niet per definitie een wereldstad Wereldstad: functie binnen het geglobaliseerde wereldsysteem - wereldmarkten - mondiale productieketens - marketing van bedrijven is wereldwijd - beslissingscentra in het wereldsysteem - knooppunten van goederen-, kapitaal- en informatiestromen - mondiale betekenis op economisch, sociaal-cultureel en/of politiek gebied

2.2 De economische kenmerken van een wereldstad Bedrijven en instellingen 1. De hoofdkantoren van MNO’s 2. Grote internationale beurzen 3. Mondiale dienstverlenende bedrijven 4. Economische clusters van hoogwaardige bedrijven Internationaal vervoer en transport Goede geografische ligging Mainports: knooppunten Mainportregio (achterland) Hub-en-spoke-netwerk

2.3 De sociaal-culturele kenmerken van een wereldstad 1. Zowel zeer hoog, als zeer laag betaalde banen 2. Veel culturele activiteiten met een mondiale uitstraling 3. Een grootstedelijke levensstijl 4. Veel migranten 5. Ruimtelijke segregatie van bevolkingsgroepen

2.4 De politieke kenmerken van een wereldstad 1. Hoofdkantoren van grote internationale overheidsorganisaties 2. Hoofdkantoren van grote internationale niet-overheidsorganisaties

3 Kennismaking met de Amerikaanse stad 3.1 Metropolen Verstedelijkt gebied > 1 miljoen inwoners Kunnen aan elkaar groeien: megalopolis > 45 miljoen inwoners Netwerk van wegen en andere infrastructuur: stedelijk netwerk Stedelijke geleding

3.2 De ruimtelijke opbouw van de Amerikaanse stad 1. Het stadscentrum: het Central Business District Hoge bebouwingsdichtheid (wolkenkrabbers) Rechthoekig stratenpatroon Werken 2. Oude woonwijken rondom het centrum Woonblokken tot vier verdiepingen Vroeger blanke middenklasse, nu arm Verpaupering, getto’s 3. Suburbs aan de rand van de stad Suburbanisatie na 1950 Blanke, goed verdienende gezinnen Eengezinswoningen met garage en tuin

4. Shopping malls Winkelcentra bij snelwegen Ruime parkeerplaatsen Sociale ontmoetingsplaats 5. Edge cities Suburbanisatie van werken vanaf 1970 Bij knooppunt van snelwegen en nabij vliegveld Soort nieuwe stad Meer arbeidsplaatsen dan slaapkamers

3.3 Beter en veilig wonen 1. Gentrification Opwaardering van oude vervallen wijken rondom het CBD Hoogopgeleide en goed verdienende jonge mensen zonder kinderen Wijken met historische en architectonische waarde Hogere inkomensgroepen verdringen de lagere 2. Gated communities Exclusieve, beveiligde woonwijken Hogere inkomensgroepen Vooral blank

4 Los Angeles: de creatieve wereldstad 4.1 De ruimtelijke opbouw van Los Angeles Dertien miljoen inwoners In oppervlakte de grootste stad van de VS Aan elkaar gegroeide stedelijke centra CBD ontbreekt Vorm wordt bepaald door natuurlijke factoren Arme en zeer rijke wijken Veel laagbouw Enorme verkeerscongestie

4.2 Waarom is Los Angeles een wereldstad? De economische kenmerken 1. De mondiale betekenis van de filmindustrie Warner Bros, Paramount, Walt Disney Meer dan tweehonderdduizend werknemers 2. Clusters van bedrijven in de informatie- en communicatie- technologie San Fernando Valley, Orange County, rondom luchthaven Hoogwaardige wetenschap- pelijke en technologische kennis en productie

3. Een hoge dichtheid aan zakelijke activiteiten 25 bedrijven per km² Tweede financiële centrum binnen de VS 4. Veel creatieve beroepen Mode, kleding en ontwerp van producten Sociaal-culturele kenmerken 1. Migratie Hispanics Aziaten Informele sector 2. Ruimtelijke segregatie Kloof tussen arm en rijk Blank, zwart, Spaanssprekend of Aziatisch

3. Behoefte aan veiligheid Sociale polarisatie en onveiligheid Bewakingsdiensten en gated communities 4. Creatieve stad Veel verschillende culturele groeperingen, kunstenaars en artiesten Grootstedelijke levensstijl en kosmopolisme Politieke kenmerken Beperkt

5 Washington D.C.: een politiek machtscentrum Ontstaan als compromis Eigen district: District of Columbia Ontworpen als hoofdstad

5.1 De ruimtelijke opbouw van Washington D.C. Witte Huis, FBI, Wereldbank, IMF, … Strekt zich uit over twee staten Suburbs, edge cities

5.2 Waarom is Washington D.C. een wereldstad? Politieke kenmerken 1. Regering, parlement, hoogste gerechtshof, FBI, CIA 2. Ambassades, internationale politieke en economische overheidsorganisaties (Wereldbank, IMF) 3. Veel ngo’s maken Washington D.C. tot knooppunt in de wereldpolitiek Economische kenmerken Veel werk bij de overheid en daaraan gerelateerde evenementen

Sociaal-culturele kenmerken 1. Migratie Weinig internationale migranten 2. Ruimtelijke segregatie door gentrification Arme bevolking werd gedwongen te vertrekken naar goedkopere, overwegend zwarte woonwijken

6 New York: uitstraling van economische macht 6.1 De ruimtelijke opbouw van New York 1625: Nieuw-Amsterdam 1644: New York Groei tot 1929 1960-1980: suburbanisatie van huishoudens en industrie Na 1980: opgewerkt tot een van de belangrijkste wereldsteden

6.2 Waarom is New York een wereldstad? Economische kenmerken 1. Veel hoofdkantoren en diensten 2. Een mainportregio 3. Een hub in de luchtvaart

Sociaal-culturele kenmerken 1. Een culturele uitstraling 2. Een creatieve stad 3. Een migrantenstad met grote tegenstellingen 4. Ruimtelijke segregatie tussen de bevolkings- groepen 5. Gentrification

Politieke kenmerken Internationale politieke betekenis Hoofdkantoor van de VN UNICEF UNDP ngo’s