Taalontwikkelend lesgeven: een didactische methode voor álle docenten! Werkconferentie 16 november 2017 Chantal van der Putten Marieke Cornelisse

Even voorstellen: Project Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo in de Rotterdamse regio Vakinhoudelijke aansluiting Nederlands/Communicatie Werkgroep Inclusief en taalontwikkelend lesgeven Chantal van der Putten c.m.van.der.putten@hr.nl Marieke Cornelisse m.j.cornelisse@hr.nl

Programma Kennismaking Waarom TOL? Wat is TOL? Discussie: mogelijkheden inzetten TOL vraag en aanbod professionalisering WIE IS WIE? - naamkaartje - vo / hbo + functie

Inclusief onderwijs Onderwijs dat zo is georganiseerd, ontwikkeld en uitgevoerd, dat álle studenten zich thuis kunnen voelen en succesvol kunnen zijn. Hoge verwachtingen  goede ondersteuning (Tinto)

Waarom TOL? Aansluiting vo-hbo en studiesucces mede afhankelijk van taalontwikkeling Maatschappelijke ontwikkelingen (migratie, digitalisering, lerende samenleving)  taalontwikkeling extra uitdaging Taal en communicatie onontbeerlijk voor competenties om aan samenleving deel te kunnen blijven nemen  taalontwikkeling extra belangrijk  Elke docent een taalbewuste docent!

Benodigde competenties voor deelname aan samenleving De afgelopen jaren zijn verschillende initiatieven genomen om de kennis, vaardigheden en attitudes – oftewel: de competenties – te beschrijven die het mogelijk maken om volwaardig deel te nemen aan de 21ste-eeuwse samenleving (zie o.a. Europees Parlement 2006; Cisco 2008; OECD 2015a; SLO/Kennisnet 2016)2. Dat leverde een uitgebreide set aan competenties op, zoals ‘bewust kunnen omgaan met verandering’, ‘complexe informatie kunnen verwerken’, ‘in staat zijn tot kritisch en probleemoplossend denken’, ‘zelfstandig beslissingen kunnen nemen’, ‘creatief met elkaar kunnen samenwerken’, ‘kunnen communiceren in diverse, al dan niet digitale, contexten’, ‘kunnen omgaan met nieuwe media en technologie’, enz.

Thuistaal in vergelijking met schooltaal DAT, thuistaal CAT, schooltaal Dagelijks algemeen Cognitief academisch Taalgebruik taalgebruik Simpeler In context, dus hoeft minder precies te zijn minder abstract Minder verbanden en redeneringen

Gevaar van versimpelen (geen hoge verwachtingen meer) De leraar gaat soms eigen taalgebruik van de leerling vermijden. Bijvoorbeeld: Leerlingen minder aan het woord Minder groepswerk Meer kennis, minder redeneringen Docent voornamelijk aan het woord Vooral meerkeuzetoetsen Daardoor minder uitdagende lessen? Taalontwikkeling minder gestimuleerd? Neerwaartse spiraal?

Gevaar van enkel hoge verwachtingen (zonder goede ondersteuning) https://youtu.be/hIqSywVx27U

DUS Houd hoge verwachtingen…. en bied goede ondersteuning! Van Van versimpelen  =  neerwaartse spiraal naar naar DAT  CAT  positief verhaal! TOL: Zorgvuldig plannen van de taalontwikkeling binnen een vakgebied

Knelpunten

Wat is TOL? Niet ….

……, maar TOL is wel:

Ook noemen: duidelijke instructies en tentamenvragen, criteria om schrijftaken te beoordelen

Interview les voedingsleer https://youtu.be/jXswPjpZDoQ

Wat doet jouw school of opleiding al aan taalontwikkelend lesgeven? Wat zou je willen bereiken binnen jouw school of opleiding op het gebied van taalontwikkelend lesgeven? Wat is er allemaal nodig om dit mogelijk te maken? Wat moet er concreet gebeuren om de hierboven genoteerde punten te bereiken?  Wat zijn de eerste stappen die jij (of iemand anders) hierin kan/moet zetten om dit te bewerkstelligen? Wat kan het samenwerkingsverband ‘Samen werken aan een betere aansluiting vo-hbo’ bijdragen aan de ontwikkeling van taalontwikkelend lesgeven binnen jouw school of opleiding?

Middelbare school Hogeschool Hoe nu verder? https://www.arteveldehogeschool.be/dienstverlening/diensten-voor-scholen/taalontwikkelend-lesgeven/taalontwikkelend-lesgeven-kleuter Hogeschool https://www.arteveldehogeschool.be/dienstverlening/diensten-voor-scholen/taalontwikkelend-lesgeven/taalontwikkelend-lesgeven-het-hoger

Kijkwijzer Quickscan Hoe nu verder? In de maak (verwacht najaar 2017): http://taalgerichtvakonderwijs.nl/de-kijkwijzer Quickscan https://www.arteveldehogeschool.be/taalontwikkelend-lesgeven/taalontwikkelend-lesgeven-in-het-hoger-onderwijs In de maak (verwacht najaar 2017): Handreiking Inclusief en taalontwikkelend lesgeven: een methode voor álle docenten in vo, mbo en hbo. Werkgroep Vakinhoudelijke aansluiting Nederlands/Communicatie.

Met dank aan Ria Chin Kon Sung Origineel materiaal: An de Moor, Odisee