Plan van aanpak Warmteregisseur 20 maart 2017 Plan van aanpak Warmteregisseur

Achtergrond Vijf partijen sluiten in oktober 2014 een Samenwerkingsovereenkomst voor een duurzame warmtevoorziening in regio. Groeien van 26.500 naar 90.000 woningequivalenten op warmtenetten. Warmteregisseur moet proces versnellen.

Planning 2017

Stap 1: Rondje gesprekken Organisatie Personen Provincie Gelderland Jan Jacob van Dijk, Hans Wouters Gemeente Arnhem Anja Haga, Theunis Kalsbeek, Marc vd Burght, Harriet Wansink, Paul van Hoof Gemeente Nijmegen Harriët Tiemens, Paul Matthieu, Simone Ploumen Nuon Rick van Diest, Harrie vd Wielen Alliander DGO Roelof Potters, Nico Buskens, Carla Roghier ARN Gerard van Gorkum AVR Michiel Timmerije Lingewaard Jan Wijnia, Thijs Zee, Ruud Schuurs GEA Thijs de la Court, Eppie Fokkema Volkshuisvesting Gerrit Breeman Portaal Johan Noppe Arnhem Open Lieven Callewaert Stap 1: Rondje gesprekken

Bevindingen: Programma is opgedeeld in themagroepen en daardoor is het geheel te versnipperd. Regie ontbreekt, het tempo is eruit en regelmatig wordt er op elkaar gewacht. Themagroepen-structuur voldoet niet meer. Samenwerkingsovereenkomst uit 2014 is te beperkend nu we steeds meer opereren richting aardgasvrije wijken. Scope en deelnemersveld moeten breder. Er is geen systematische aanpak van zowel aanbod- als vraagzijde waardoor individuele projecten maar moeizaam van de grond komen. De ontwikkelstrategie is nog niet goed uitgelijnd: wie pakt projecten op en hoe doen we dat dan? Met Common Interconnector Gelderland (CIG) is getracht een geordend marktmodel te creëren in deze regio, maar de CIG is voor een buitenstaander lastig te begrijpen en er is nog geen ervaring mee opgedaan. Er ontbreekt aan een wervend en breed gedragen inspiratiedocument of kansenkaart. Veel puzzelstukjes zijn aanwezig maar nog niet gelegd in een complete puzzel. Er is behoefte aan een goed verhaal over de verduurzaming van de bronnen voor het warmtenet. Er zijn meerdere losstaande initiatieven in een aantal wijken in Arnhem en Nijmegen. Regie is wenselijk. Corporaties zitten met het dilemma van wachten of beginnen. Mede daardoor is er een weifelende houding bij corporaties om in te stappen bij warmtenetten. Landelijke kaders voor warmte moeten echt beter anders kunnen we warmtenetten niet grootschalig uitrollen in bestaande wijken. Zo zijn businesscases lastig te sluiten doordat er (nog) geen structurele oplossing is voor de (voor)financiering van de backbone/overdimensionering.

Stap 2: Werkconferentie en kansenkaart Doel: Kennisoverdracht en komen tot commitment en een gedeelde visie op het uitfaseren van aardgas in de regio op basis van de Cegoia-kaarten en de kansenkaart voor warmte. We behandelen warmtenetten en all electric oplossingen gelijkwaardig en brengen beide werelden bij elkaar. Doelgroep: Betrokkenen van de gemeenten, provincie, energiebedrijven, energiecoöperaties, Gelders Energie Akkoord, woningcorporaties, grote instellingen en bedrijven en warmtebronnen. Voor de concrete wijken nodigen we ook vertegenwoordigers van bewoners uit. Plusminus 50 deelnemers. Het bestuurlijk gedeelte staat open voor directeuren/bestuurders van de genodigde partijen. Wanneer en waar: De werkconferentie is op woensdag 24 mei van 9.00 uur tot 21.00 uur op Landgoed Avegoor in Ellecom. Het bestuurlijk gedeelte vindt plaats op woensdag 31 mei. Organisatie: Een werkgroep bestaande uit vertegenwoordigers van de vijf partners helpen de warmteregisseur met de organisatie van de conferentie. Het Bureau Over Morgen doet de facilitaire zaken. Daarnaast wordt gezocht naar begeleiding voor het maken van de kansenkaart. Eindproducten: Een kansenkaart voor een aardgasvrije regio Arnhem-Nijmegen. In het bestuurlijk gedeelte wordt afgetast of partijen willen meewerken aan mogelijke vervolgstappen (actieplan?)

Programma werkconferentie: Aardgasvrij Arnhem-Nijmegen Dagdeel Programmaonderdeel Ochtend 24 mei Welkomstwoord warmteregisseur Cegoiakaarten Arnhem en Nijmegen gepresenteerd en discussie over de Next Step Presentatie over Wijk van de Toekomst Deep dive in to Elderveld (warmte) en Hengstdal (all electric); op basis van businesscases per wijk wordt bekeken wat gevolgen zijn voor de bewoners en corporaties; in twee groepen en in twee sessies. Middag – begin avond 24 mei Presentatie kansenkaart voor de regio en in groepen wordt deze bediscussieerd, aangepast en/of aangevuld Parallelle workshops: Ladder van duurzame warmtebronnen en toekomst AVI’s (AVR/ARN) Kansen geothermie (TNO) Lage temperatuurwarmte (casus Kronenburg-Vredenburg); Innovatie-agenda (all electric en warmte – TNO/HAN?); Nul op de Meter woningen (Portaal); Smart grids (Alliander) Openinfrastructuur van warmtenetten; met voorbeeld CIG (Nuon?) Bestuurlijk gedeelte op 31 mei Resultaten werkconferentie worden gepresenteerd Discussie over vervolgstappen – Nieuwe (bredere) LOI? Actieplan?

Stap 3: warmtetransitieplannen Op basis van de werkconferentie en bestuurlijke bijeenkomst wordt het stappenplan verder uitgelijnd. De gemeenten Arnhem en Nijmegen zijn bezig met de inventarisaties van de meest koste efficiënte alternatieven voor aardgas per wijk (Cegoia-kaarten). Wat zijn de volgende stappen? Hoe leggen we een en ander vast? En hoe gaan we aan de slag met de eerste wijken? Er zijn nog geen landelijke kaders voor de wijze waarop transitieplannen moeten worden gemaakt. Belangrijk is de bevolking tijdig te betrekken bij de keuzes die gemaakt worden over de alternatieven voor aardgas (collectieve dan wel individuele oplossingen, de prioritering en de termijnen). Bij dit proces kunnen ook de netwerken van het GEA (Wijk van de Toekomst), Power2Nijmegen en Energy made in Arnhem worden betrokken. De warmteregisseur helpt de gemeenten te komen tot een eenduidige aanpak in de regio en voert daarop de regie. Er vindt aansluiting plaats bij de nationale Green Deal Aardgasvrije wijken. Het is een lerend proces. Een en ander kan als oplading dienen voor de nieuwe raadsperiode 2018-2022.

Stap 4: Aantrekkelijke proposities Creëren van een aantrekkelijker aanbod dan de huidige gaspropositie. Voor warmte betekent dit bijvoorbeeld een lagere prijs dan de NMDA-prijs en gelijkwaardige kosten voor de corporaties in vergelijking met gasketels. Grote uitdaging is ook te komen tot een aantrekkelijk aanbod voor all electric varianten zoals Nul-Op-de-Meter (NOM). Voorbeeld is Amsterdamse citydeal waarbij corporaties dit jaar 10.000 woningen aanwijzen die van aardgas af gaan en deze worden voor 2020 aangepakt. Op Bestuurlijke bijeenkomst wordt afgetast of woningcorporaties een dergelijke deal voor de nieuwe raadsperiode aan durven gaan. De warmteregisseur gaat daar vervolgens mee aan de slag.

Stap 5: Operationele aanpak De warmtetransitie is een enorme opgave; vanaf de nieuwe raadsperiode zullen jaarlijks wijken moeten worden aangewezen die binnen een bepaalde overgangsperiode van het aardgas af gaan. Uitgaande van een overgangsperiode van acht jaar moet gemiddeld 4% van de woningvoorraad per jaar worden aangewezen om in 2050 klaar te zijn. Gezamenlijk moet worden toegewerkt naar een geoliede machinerie. Daarbij is een format nodig voor de aanpak in de wijken. Heel concreet denken we aan: Informatieavonden over de technieken die we voor de betreffende wijk in gedachten hebben Wijkinfopunt waar individueel advies kan worden gegeven over aanpassingen in huis Cursussen voor koken op elektra Financiële prikkels, bv korting voor de early adapters of slooppremie voor CV-ketels.

Werkwijze Regiegroep Warmteregisseur Kernteam Warmteregisseur legt verantwoording af en legt besluiten voor aan regiegroep (eens per maand). Kernteam begeleidt warmteregisseur bij zijn werkzaamheden en komt vaker bij elkaar. Leden Regiegroep Roelof Potters (Alliander Arno van Gestel (Nuon) Paul Matthieu (Nijmegen) Paul van Hoof (Arnhem) Hans Wouters (Provincie) Leden Kernteam Carla Roghier (Alliander) Rick van Diest (Nuon) Simone Ploumen (Nijmegen) Marc van der Burght (Arnhem)