4 havo 3 Stedelijke gebieden § 4-5 De begrippen die in deze paragrafen aan de orde komen zijn: Stadsvernieuwing (suburbanisatie) Herstructurering Gentrification Segregatie en verloedering Regionale samenwerking Bestuurlijke netwerken Publiek-private samenwerking 4 havo 3 Stedelijke gebieden § 4-5

Probleemwijken Groot aandeel sociale huurwoningen Slechte kwaliteit woonomgeving Afname aantal voorzieningen Toename asociaal gedrag Sociale en etnische spanningen Imago van de wijk verslechtert Stijgend aandeel lage inkomensgroepen Oplossing jaren 80? stadsvernieuwing Oplossing jaren 90? herstructurering

Problemen in de stad aanpakken Jaren 80: Verbeteren kwaliteit sociale huurwoningen Renovatie en sanering Geringe huurverhoging Vooral in 19e-eeuwse arbeiderswijken Bevolkingssamenstelling verandert niet Dit proces heet: Stadsvernieuwing Jaren 90: Verbeteren hele opzet van de wijk Slopen slechtste huizenblokken, nieuwbouw duurder (koop) Verbeteren openbare ruimte In 19e-eeuwse wijken én in na-oorlogse wijken uit 1960-70 Verandering bevolkingssamenstelling Dit proces heet: Herstructurering Als er meer rijkere inwoners komen wonen heet dat: Gentrification

Schematische opbouw van een stad Van binnen naar buiten wordt de stad steeds: nieuwer Waar is gentrification? Bij herstructurering zijn bij de beste plekken: waarom? Bereikbaarheid: vlak bij het spoor: Aantrekkelijkheid: aan het water

Tilburg: herstructurering station binnenstad Door welk liggingskenmerk is donkerbruine wijk geschikt voor herstructurering? Nabijheid van de binnenstad en station. Ligging aan het water. Zal er gentrification optreden? Ja, grote kans

Amsterdam Waar is gentrification? In het centrum en in de 19e-eeuwse wijken rond het centrum

Arm en rijk in Arnhem Waaruit leidt je af dat er er segregatie is? Er is een groot verschil tussen arme en rijke wijken. Van welke aard is de segregatie? Het is segregatie naar welvaart.

Bevolkingssamenstelling: etniciteit G4: de 4 grootste steden G14: de 14 daarna grootste steden. Waaruit leidt je af dat er segregatie is? Twee dingen noemen. Hoe groter de stad, hoe meer niet-westerse allochtonen er wonen. In aandachtswijken wonen relatief meer niet-westerse allochtonen. Van welke aard is de segregatie? Segregatie naar etnische achtergrond. Deze is in Nederlandse steden sterker dan segregatie naar welvaart.

Bestuurlijke samenwerking Waarom bepaalt de stadsregio het aantal nieuwbouwwoningen en niet de gemeentes? Afstemming tussen gemeenten nodig, voorkomen leegstand of tekort

Regionale samenwerking Stadsregio Amsterdam Ook met gemeenten buiten de stadsregio zijn afspraken over nieuwbouw. Welke relaties hebben al deze gemeenten met Amsterdam? werk (forensisme) voorzieningen (winkels, uitgaan, ziekenhuis, opleidingen etc.)

Randstad urgent De Randstad: 4 provincies, vele gemeentes. Er is veel overleg nodig. Beter: één bestuur voor de hele Randstad! Of niet? Het bestuur zal efficiënter (en goedkoper) zijn, maar staat dan wel verder van de burger af.

Bevolkingsontwikkeling in gemeenten Wat zijn de krimpgebieden van Nederland? De grote en middelgrote steden en de uiteinden van het land: Zeeland, Limburg en Groningen. Waarom is dit belangrijk? Bij krimp kans op: leegstand economische achteruitgang verloederen voorzieningen

Amsterdam Zuidas 2009 Problemen: infrastructuur is een barrière, veel hinder. Verspilling van (dure) ruimte. Wat voor wijk is dit? Een wijk met veel zakelijke dienstverlening op een verkeersknooppunt. Oplossing: de wijk wordt geherstructureerd, zie volgende dia.

Zuidas in de toekomst? Speciale architectuur en meervoudig ruimtegebruik: infrastructuur en parkeren ondergronds. Prijskaartje: 750 miljoen. Wie betaalt dat? De overheid en het bedrijfsleven in publiek private samenwerking

Drie algemene regels: Arme en rijke inwoners in Nederlandse stad wonen gesegregeerd. Maar ruimtelijke segregatie naar etnische achtergrond is sterker! Stadsvernieuwing: woningvoorraad fysiek opknappen. Herstructurering: ook samenstelling woningvoorraad verandert. Hierdoor verandert ook de bevolkingssamenstelling. Stedelijke (economische) ontwikkeling vereist dat stadsbesturen samenwerken: met andere gemeenten, met de provincie, met het Rijk, met andere maatschappelijke organisaties en met de particuliere sector (bedrijven).