Fauna soorten

Reptielen en amfibieën

Zandhagedis Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Max. lengte: 9,5 cm (zonder staart) Witte streep (blokjes) op het midden van de rug, witte zijstrepen (blokjes). Mannetjes in het voorjaar groener Habitat: Open, droge, zandige, beschutte plekken op heidevelden en in de duinen. Niet op zandverstuivingen. Fenologie: Maart – oktober, top: eind april t/m juni Rode lijst: Kwetsbaar Verspreiding: Met name op de Veluwe en in de duinen. Foto: Ravon

Levendbarende Hagedis Herkenning: Lichaamslengte 4-7 cm (zonder staart) Bruin tot grijsbruin, met witte/gelige vlekjes op de grens van rug en flank. Habitat: Zandige gebieden zoals heidevelden. Houdt vrij dicht begroeide en vochtige plaatsen. Fenologie: Maart tot begin oktober. Top: half april tot eind mei Rode lijst: Gevoelig Verspreiding: Veluwe, Utrechtse Heuvelrug, Drenthe, Overijssel, Brabant en Limburg. Foto: Ravon

Hazelworm Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Max 40 cm, meestal kleiner Hagedis zonder poten, heeft kleinere schubben dan een slang. Juvenielen hebben een streep op de rug. Habitat: Op warme, beschutte, halfopen terreinen met vochthoudende bodem. Bosranden, open plekken, ruige heidevelden, bermen etc. Fenologie: Maart tot oktober Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Met name op de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe. Ook in Drenthe, Overijssel, Brabant en Limburg Foto: Ravon

Ringslang Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Mannetjes 60-80 cm, vrouwtjes 80-120 cm. Kop duidelijk afgescheiden. Gele ‘ring’ om de nek. Habitat: Waterrijke gebieden, oeverzones, meren, poelen, rivieren en kanalen met rietkragen. Fenologie: Half maart tot oktober, vooral in de ochtend. Rode lijst: Kwetsbaar Verspreiding: Zuid-Holland, Noord-Holland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Drenthe en Friesland. Niet langs de kust. Foto: Ravon

Bruine kikker Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Lengte tot 11 cm, meestal kleiner Rug bruin, roodbruin, gelig of grijs, vaak met donkere vlekken. Habitat: Op het land in de buurt van allerlei stilstaande of langzaam stromende wateren. Met name in kleinschalige landschappen. Fenologie: Actief van eind februari tot oktober, afhankelijk van de temperatuur. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: Ravon

Bastaardkikker Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Max 12 cm (meestal kleiner dan 10 cm) Groen met een lichte lengtestreep op de rug, het verschil tussen de meerkikker, poelkikker en deze bastaard is moeilijk waar te nemen. Habitat: Allerlei wateren met zonbeschenen, vegetatierijke oevers. Fenologie: Half maart – herfst. Voortplantingsseizoen mei-juli Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: Ravon

Zoogdieren

Edelhert Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Schofthoogte: ong 100 cm (mannetjes groter) Kop-romp, vrouwtje 90-110 cm, man 104-124 cm Vacht roodbruin Habitat: Veluwe, Oostvaardersplassen en Weerterbos. Fenologie: Jaarrond, in september in de bronst. Mannetjes burlen dan. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Veluwe, Oostvaardersplassen. In alle andere delen van het land geldt een nulstandbeleid. Foto: www.hollandgroen.nl

Ree Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Schofthoogte 60-90cm. Lengte kop-romp 95-140 cm De vacht is zandgeel tot roodbruin, verkleurt in de herfst naar grijsbruin. Het achterwerk (de spiegel) is witgeel, geen staart. Habitat: Bos met open plekken en aangrenzende velden, maar ook in andere landschapstypen. Komt in heel Nederland voor (Ook op de wadden) Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland. In mindere mate in Zuid-Holland, Noord-Holland en Zeeland.

Moeflon Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Schofthoogte: 65 cm, lengte kop-romp: 110-130 cm. Bruine vacht, mannen in wintertijd een licht ‘zadel’. Beide geslachten hebben hoorns. Habitat: Oorspronkelijk hellingbossen en bergweiden. In Park de Hoge Veluwe uitgezet. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Alleen in Park de Hoge Veluwe (300 dieren) Foto: www.zoom.nl

Wild zwijn Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Donkere borstelachtige vacht. Mannetjes hebben slagtanden Man: 105-167 cm lang, 64-109 cm hoog, tot max 148 kg Vrouw: 100-146 cm lang, 59-89 cm hoog, max 80 kg Habitat: Bossen en halfopen landschap met voldoende beschutting. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Veluwe en Meinweg. Maar verspreid zich steeds meer over de rest van het land, hoewel daar een nulstand geldt. Foto: http://members.chello.nl/afalken/

Das Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Bovenzijde grijs, poten zwart, kop zwart-wit gestreept. Man: 70-80 cm, 9-17 kg. Vrouw: 67-78 cm, 7-14 kg. Habitat: Loofbossen afgewisseld met grasvelden. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Grootste populaties op de veluwe, zuid-limburg en de maasvallei. Komt verder in het hele land (hier en daar) voor. Foto: http://pierrepinkse.blogspot.nl

Vos Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Kop-romp ongeveer 60 cm Dikke staart Roodbruine tot bruine vacht Habitat: Bossen, parken, heiden, venen, duinen, polders, aan de rand van steden. De Vos komt overal voor waar voldoende voedsel beschikbaar is. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto wikipedia

Konijn Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Grijsbruine vacht Compact gebouwd Korte oren (5-7cm) Habitat: Vooral in de duinen en andere zandige gebieden. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Overal in Nederland Foto: alipo.web-log.nl

Haas Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Grijs tot geelbruine vacht Grote oren Forser dan het konijn Habitat: Heeft een voorkeur voor open veld, akkers en weilanden Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Overal in Nederland Foto: Vogeldagboek.nl

Rode eekhoorn Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Rode tot (grijs)bruine vacht met een lange pluimstaart. Kop-romp: 21-25 cm Habitat: Loofbos, naaldbos en gemeng bos. Ook in tuinen, parken en houtwallen in de buurt van bossen. Er is een voorkeur voor ouder bos. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd. Verspreiding: Met name in de oostelijke helft van Nederland maar ook in de duinen. Foto: http://mark-lawton.com/grey-squirrel-control

Wezel Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Kop-romp 13(vrouw) tot 23(man) cm 40-150 gram Slank en langgerekt lichaam met korte poten De rug is grijsbruin, de buik wit met een onregelmatige scheidingslijn. De staart is kort en geheel bruin Habitat: Open, droog natuur- en cultuurlandschap. Bossen, duine, weiden, akkers. Eet voornamelijk muizen. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Gevoelig Verspreiding: Verspreid over heel Nederland, niet op de wadden.

Mol Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Kop-romp 11-16 cm Weegt ongeveer 100 gram Zwarte vacht en grote voorpoten met scherpe nagels. Spitse neus. Habitat: Overal waar de grond geschikt is om in te graven. Komt vooral voor in loofbossen, graslanden, tuinen, bosranden, parken en boomgaarden. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland, minder op de wadden. Foto: i.pbase.com

Gewone Bosspitsmuis Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Driekleurige vacht: Boven zwartbruin, flanken lichter bruin, buik grijswit. Kop-romp: 55-85 mm Spitse kop en kleine donkere ogen. Oren grotendeels in de vacht verborgen. Habitat: Allerlei graslanden, bossen met een bodembedekkende vegetatie. Niet in moerassen en zandige gebieden. Fenologie: Leeft in de winter ondergronds. Ook in andere seizoenen is deze soort vaak ondergronds te vinden. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland, met uitzondering van de wadden (behalve terschelling) en de zandgronden van de veluwe, utrechtse heuvelrug en de Kempen.

Bosmuis Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Kop-romp: 75-110 mm, staart: 70-115 mm Geel- tot donkerbruine vacht en witte tot grijze buik. Grote oren die duidelijk uitsteken. Korte snuit en een roze neusspiegel. Habitat: Zowel in bossen als open terreinen met voldoende dekking. Fenologie: Jaarrond actief. Nachtdier. Rode lijst: Thans niet bedreigd. Verspreiding: Heel Nederland. Talrijk en algemeen. Foto: megades.nl

Rosse Woelmuis Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Kop-romp 80-135 mm. Staart: 35-72 mm Kastanjebruine tot roodbruine rugvacht. Buik geel of gebroken wit. De neus is voor een woelmuis vrij spits. De neusspiegel is roze. Habitat: Voorkeur vpppr lof- en gemoengd bos met daaronder een struik- of kruidlaag. Ook in houtwallen, heggen, bosranden en parken. Fenologie: Zowel overdag als ‘s nachts actief. Jaarrond actief, houdt geen winterslaap. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Komt in heel Nederland voor. Foto: slamenietdood.nl

Gewone dwergvleermuis Herkenning: Een kleine vleermuis. Naar verhouding vrij lange, smalle vleugels. Spanwijdte 18-24 cm Vleermuizen zijn heel moeilijk op zicht te herkennen! Habitat: Jagen in de beschutting van opgaande elementen in eejn groene, bebouwde omgeving. Fenologie: Vleermuizen houden een winterslaap, maar vanwege de relatief zachte winters in Nederland is deze slaap niet erg stabiel. Rode lijst: Thans niet bedreigd. Verspreiding: Kan overal in Nederland aangetroffen worden.

Dagvlinders

Oranjetipje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Voorvleugellengte: ca 20mm Het mannetje heeft een grote oranje vlek in de voorvleugelpunt. De onderkant van de achtervleugel is gemarmerd. Habitat: Vochtige hooilanden en zonnige ruigten in bosranden waar de waardplant (pinksterbloem) groeit. Fenologie: Half april – ein mei in 1 generatie Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Algemene standvlinder. De meeste waarnemingen komen uit het oosten van het land Foto: Bert Kerkhof, Gert Gelmers; www.vlindernet.nl

Citroenvlinder Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: 27-30 mm Citroengele vlinder met een puntige vleugelpunt. Vrouwtjes zijn bleekgeel tot bijna wit. De onderkant van de vleugels is groenachtig. Habitat: Zonnige plaatsen in open bos en langs bosranden. Ook parken en tuinen. Fenologie: Begin feb-begin juni en eind juli-begin oktober. 2 generaties Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Algemene standvlinder, komt verpreid over het hele land voor. Foto: Marian Schut, Willem Hovinga; www.vlindernet.nl

Groot koolwitje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: 28-32 mm De zwarte vlek op de punt loopt naar beneden tot voorbij de zwarte vlek in het midden. Habitat: Vooral bosranden, houtwallen, ruigten, tuinen, parken en bloemrijke graslanden. Fenologie: Eind april – half juni en begin juli – begin september. 2 generaties. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Zeer algemene soort die overal in Nederland voorkomt. Foto: André den Ouden, Emo Klunder; www.vlindernet.nl

Klein koolwitje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: 21-27 mm De zwarte vlek heeft aan de onderkant een min of meer rechte lijn. Habitat: Divers o.a.: ruigten, tuinen, parken , dijken, bloemrijke graslanden en bosranden. Fenologie: Begin april – begin juni en half juni – begin spetember. 2 generaties Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Zeer algemene vlinder. Komt in heel Nederland voor. Foto: Marian Schut, Ruben Stam; www.vlindernet.nl

Klein geaderd witje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte 20-24 mm De aders op de onderkant van de vleugels zijn grijsgroen bestoven. De zwarte vlek loopt geleidelijk naar beneden toe en eindigt niet in een rechte lijn. Habitat: Vooral vochtige tereinnen zoals moerassen, hooilanden. Ook langs bosranden, graslanden, tuinen etc. Fenologie: Begin april – bgein juni en eind juni – september. 2 generaties. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Zeer algemene vlinder. Komt in heel Nederland voor. Foto: Jan Wessels; www.vlindernet.nl

Boomblauwtje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Voorvleugellengte: ca 14 mm De kleur van de vleugels is waterigblauw aan de bovenkant tot zilvergrijs aan de onderkant. Habitat: Bij allerlei struwelen in bossen, parken, tuinen etc. Fenologie: Eind maart – begin Juni en half juni – begin oktober. 2 genereaties Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Algemene vlinder, komt in heel Nederland voor. Foto: Ab H. Baas, Maud Crasborn; www.vlindernet.nl

Icarusblauwtje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: 15 mm De bovenkant van de vleugels is bij het mannetje blauw en bij ht vrouwtje bruin. De voorvleugel heeft op de onderkant 2 wortelvlekken. Habitat: Allerlei kruidenrijke vegetaties. Fenologie: Begin mei – begin oktober. 2 generaties die elkaar overlappen. Rode lijst: Thans niet beschermd Verspreiding: Algemene vlinder die in heel Nederland voorkomt. Foto: Martijn Pullen, Cor slee; www.vlindernet.nl

Groentje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Voorvleugellengte ca. 14 mm De bovenkant van de vleugels is effen bruin en de onderkant van de vleugels is effen groen. Habitat: Stuwelen en bosranden aan de rand van heiden. Fenologie: Eind april – half juli in een generatie. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Vrij schaarse standvlinder, vooral op zandgronden. Wordt in het westen van het land bijna nooit waargenomen. Foto: www.fochtelooerveen.info

Kleine vuurvlinder Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: ca 13 mm Bovenkant van de vleugels is oranje met onregelmatige zwarte vlekken. De onderkant van de achtervleugel is grijsbruin, de oranje vlekken zijn onscherp. Habitat: Vrij open, meestal droge gebieden. Schrale plekken in graslanden, heidevelden, kapvlakten, duinen etc Fenologie: Eind april – half juni, eind juni – half mei en begin september – eind oktober. 3 genreaties. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Een algemene vlinder die in heel Nederland voorkomt. Komt niet in grote aantallen voor. Foto: Jeroen Voogd, Louise van Leeuwen; www.vlindernet.nl

Bruine vuurvlinder Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte ca 14 mm De onderkant van de achtervleugel heeft een geelbruine grondkleur. Nette rij oranje/zwarte vlekken op de bovenkant van de vleugels. Habitat: Droge gebieden op de zandgronden, kruidenrijke heide, bloemrijke graslanden. Ook in vochtige gebieden, schraal kruidenrijk grasland en laagveenmoerassen. Fenologie: Begin mei – eind juni en begin julie – eind augustus Rode lijst: Kwetsbaar Verspreiding: Met name op de hogrere zandgronden (veuluwe en drenthe) Foto: Marian Schut, www.vlindernet.nl

Dagpauwoog Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Voorvleugellengte 24-31 cm Rode tot bruine vlinder met op de voorkant van alle vleugels een oog. De onderkant van de vleugels is zwart Habitat: Ruige graslanden, bloemrijke bosranden, parken en tuinen. Fenologie: Eind juni – oktober, overwintert als vlinder, van begin maart –eind mei. 1 generatie Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Zeer algemen vlinder, komt in heel Nederland voor. Foto:Marian Schut, Dikkie Wietsma; www.vlindernet.nl

Kleine vos Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Voorvleugellengte: 22-25 mm Afwisselend zwarte en lichte vlekken langs de bovenrand. Blauwe maanvlekken lags de achterrand. Habitat: Allerlei plaatsen waar voldoende nectar is. Fenologie: Februari – oktober. 2 generaties die elkaar overlappen Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Zeer algemene vlinder die in het hele land voorkomt. Foto: Ab H. Baas, Sandra Jantjes; www.vlindernet.nl

Atalanta Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Voorvleugellengte 26-32 mm Vrij grote, zwarte vlinder met een roodoranje baan langsde onderrand en over de voorvleugel. In de bovenhoek van de voorvleugel witte vlekken. Habitat: Deze zwervende vlinder kan overal gezien worden. Fenologie: Trekvlinder, is in Nederland van april t/m November. Overwinterd hier soms Rode lijst: Thans niet bedreigs Verspreiding: Zeer algemene vlinder, wordt in heel Nederland gezien. Foto: onbekend, Hans Burgers; www.vlindernet.nl

Distelvlinder Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: 26-30 mm Vrijgrote, oranje vlinder met een grote zwarte driehoekige vlek in de punt van de voorvleugel. Habitat: Open gebieden met een mozaiek van kale grond, lage begroeiing en hogere ruigten. Fenologie: Trekvlinder. Is in Nederland waar te nemen van april tot oktober. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Algemene vlinder die in heel Nederland voorkomt. De aantallen wisselen sterk per jaar. Foto: Willie Smeenk. Anja Timmers; www.vlindernet.nl

Gehakkelde aurelia Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: 20-26 cm De bovenkant is oranje met zwarte vlekken. De vleugels zijn sterk gekarteld. Habitat: Bosranden en open plekken in het bos. Fenologie: Maart – oktober in 2 generaties Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Algemene vlinder die in het hele land voorkomt. Foto: Alwin Koning, André den Ouden; www.vlindernet.nl

Hooibeestje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Voorvleugellengte: ca 16 mm De bovenkant van de vleugels is oranje met een smalle bruine rand. De achterkant van de voorvleugel heeft een kleine zwarte oogvlek. Habitat: Open, vrij schrale graslanden. Voorkeur voor mozaiek vegetaties. Fenologie: Eind april – eind september in 2 overlappende generaties. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Algemene vlinder. Komt vooral op de zandgronden en in de duinen voor. Foto: Johan Brath, www.vlindernet.nl

Bont zandoogje Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Voorvleugellengte: 19-22 mm De bovenkant is bruin met lichte vlekken. Habitat: Vooral bosranden en open bossen. Fenologie: eind maart – eind oktober in 3 elkaar overlappende generaties Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Komt in het hele land voor, maar wordt weining gezien in: Noord- en zuid-holland, Drenhte, de Betuwe en het westen van Friesland. Foto: Marian Schut, Bram Siertsema; www.vlindernet.nl

Juffers en Libellen

Azuurwaterjuffer Herkenning (man): Habitat: Fenologie: Voorkomen: 33-35 mm Geeft een erg blauwe indruk De 3 zwarte stukjes zijn steeds even groot. Habitat: Allerlei stilstaande en zwakstromende wateren. Vooral op zandgronden. Voorkeur voor water met drijvende waterplanten. Fenologie: Begin mei tot in september. Piek: half mei tot eind juli Voorkomen: Zeer algemeen op zandgronden en in de duinen. Verspreiding: Heel Nederland, zie habitat Foto: Tim Termaat, www.libellennet.nl

Variabele waterjuffer Herkenning: 34-38mm Variabel getekend, de grote van de zwarte delen is steeds verschillend en lopen met punten langs de zijkant. Habitat: Allerlei stilstaande, voedselrijke wateren met veel waterplanten. Fenologie: Eind april tot september. Piek: begin juni Voorkomen: Zeer algemeen Verspreiding: Heel Nederland, vooral talrijk in laagveen en veenweide gebieden. Foto: Kim Huskens, www.libellennet.nl

Watersnuffel Herkenning: Habitat: Fenologie: Voorkomen: Verspreiding: 29-36 mm Zwaarder gebouwd dan de andere 2 blauwe juffers in deze powerpoint. Vliegt vaak (soms in hoge aantalllen) heel laag over het water. (Snuffelt aan het water) Habitat: Stilstaande wateren met veel open water. Hoge dichtheden bij zure vennen. Fenologie: Begin mei tot oktober. Piek in julni, juli, augustus Voorkomen: Zeer algemeen Verspreiding: Heel Nederland Foto: Tim Termaat, www.libellennet.nl

Lantaarntje Herkenning: Habitat: Fenologie: Voorkomen: Verspreiding: 30-34 mm Zwart met achteraan 1 (meestal) blauw gekleurd segment (segment 8) Habitat: Alle zoete watertypen. Fenologie: Eind april-begin oktober. Piek: eind mei-eind augustus Voorkomen: Zeer algemeen Verspreiding: Heel Nederland Foto: H. Alberts, www.libellennet.nl

Vuurjuffer Herkenning: Habitat: Fenologie: Voorkomen: Verspreiding: 33-36mm Rood met zwarte poten Habitat: Stilstaande en zwak stromende wateren met een rijke oevervegetatie en drijvende waterplanten. Fenologie: Eind maart – eind september. Piek: mei en juni Voorkomen: Zeer algemeen Verspreiding: Heel Nederland, minder in het westen (muv de duinen) en noorden. Foto: Gert Gelmers, www.libellennet.nl

Platbuik Herkenning: Habitat: Fenologie: Voorkomen: Verspreiding: 39-48 mm Zeer brede libel, breed maar kort achterlijf. Achterlijf blauw (man) of geel (vrouw). Habitat: Stilstaande en zwakstromende wateren, voorkeur voor pioniersstadia. Fenologie: Eind april – begin september. Piek: tweede helft van mei , begin juni Voorkomen: Zeer algemeen Verspreiding: Heel Nederland Foto: Cor Slee, ww.libellennet.nl

Viervlek Herkenning: Habitat: Fenologie: Voorkomen: Verspreiding: 40-48 mm Vrij breed achterlijf dat taps toeloopt met een zwarte punt. Verder bruin/geelbruin. Zwarte vlekjes in de vleugels Habitat: Stilstaande, niet te grote, vaak zure wateren. Fenologie: Eind april tot begin september Voorkomen: Zeer algemeen Verspreiding: Heel Nederland, niet overal even algemeen Foto: Meint Mulder, www.libellennet.nl

Gewone oeverlibel Herkenning: Habitat: Fenologie: Voorkomen: 44-50mm Grootste en algemeenste oeverlibel Achterlijf begint breedt en loopt taps toe. Mannetjes blauw met een zwarte punt., vrouwejes geel. Habitat: Stilstaande wateren en zwak stromende wateren, Voorkeur voor kale oevers. Fenologie: Begin mei – september. Piek: juni en juli Voorkomen: Zeer algemeen Verspreiding: Heel Nederland Foto: Auke Bleeker, www.libellennet.nl

Vogels

Sperwer Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 30-40 cm. Spanwijdte 60-80 cm Bovenzijde blauwgrijs. Onderzijde vaalwit met roestbruine dwarsstreepjes. In v;ucht: brede, stompe vleugels en lange staart. Habitat: Bos, hoogveen, park, tuin. Ook in stedelijk gebied. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: http://www.koppiekrauw.com/Trainen/trainen-freeflight/Sperwer-accipiter-nisus.jpg www.vliegtippler.eu/Silhouetten.jpg

Havik Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Krachtige roofvogel 50-65 cm. Spanwijdte: 93-127 cm Habitat: Bos, heide, hoogveen Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland, meer in Brabant en Limburg Foto: Mark van der Walle, members.home.nl/djorda/Vogels/Havik/_MG_7901.jpg

Buizerd Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Bruin, komt in veel kleurvarianten voor.. 50-60 cm, spanwijdte: 110-130 cm Roep klinkt als een klagend miauw In vlucht: lange brede veugels en korte breed gespreide staart Habitat: Heide, bos, akkers, weiden. Bos iis belangrijk. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland, minder in het noorden Foto: http://www.spreekbeurtenstartpagina.nl/db/wp-content/uploads/2009/06/buizerd-277x300.jpg

Torenvalk Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Vaak biddend in de lucht waar te nemen. 30-37 cm, spanwijdte: 68-78 cm Habitat: Akkers, graslanden, heide, ook in stedelijk gebied Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Hee; Nederland Foto: http://www.ivnvechtplassen.org/ivn_vogels_veen_weide/Torenvalk_Falco-tinnunculus.jpg

Boomvalk Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Roestbruine broek en donkere baardstreep. In vlucht: lange spitse vleugels en middellange rechte staart. 29-35 cm. Spanwijdte: 70-84 cm Habitat: Open gebieden met veel variatie omgeven door bos of bosjes. Fenologie: Zomervogel. Rode lijst: Kwetsbaar Verspreiding: Heel Nederland. Foto: www.drents-friese-wold.nl/dfwvogels.htm

Bosuil Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Grote uil (37-43 cm) Opvallende donkere ogen Donkerbruin met licht gevlekte delen Habitat: Loofbossen en agrarisch gebied met veel bosjes. Fenologie: Jarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland, in bosrijke omgeving Foto: www.ivnvechtplassen.org

Ransuil Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Duidelijk zichtbare oorpluimen 35-37 cm Habitat: Open gebied met kleinsschalige landschapselementen. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Kwetsbaar Verspreiding: Heel Nederland Foto: http://www.vogelwachtuden.nl/soortenbeschrijving/foto_soorten/ransuil3.jpg

Waterhoen Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Rode snavel met gele punt. Zwart met witte staartpennen. Habitat: Allerlei wateren Fenologie: jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: G. Lukasik, wildlife.hetdierenrijk.nl/vogels/waterhoen.php

Meerkoet Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Zwart met een witte snavel Habitat: Allerlei wateren Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: home.hccnet.nl/pm.jansen/animals/meerkoet.htm

IJsvogel Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Een blauwe flits en de luide fluitende roep. Een klein vogeltje met een blauwe rug en oranje buik. De snavel is opvallend lang Habitat: Heldere, stromende wateren waar takken van bomen of struiken over het water hangen. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Wordt in heel Nederland waargenomen. Foto: www.vogelwerkgroepneede.nl

Kleine bonte specht Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: 15-17 cm Uiterlijk vrijwel gelijk aan grote bonte specht. Habitat: Loof- en gemengde bossen met zachte boomsoorten en veel dood hout. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Vooral oostelijk Nederland. Foto: www.ivnvechtplassen.org

Grote bonte specht Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: 23-26 cm Zwart/witte specht met rode accenten. Habitat: Allerlei bossen. Loof- en gemengde bossen met een gevarieerde opbouw zijn het meest geliefd. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.ivnvechtplassen.org

Zwarte specht Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: 40-46 cm Zwart met een rood petje Habitat: Bossen, liefst oude bossen met loofhout. Er moeten houtmieren aanwezig zijn. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: In alle geschikte bossen. Dus vooral in de oostelijke helft van Nederland. Foto: www.noordspanje.be/fauna.html

Groene specht Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: 30 – 35 cm Groene rug en een rode pet Habitat: Gevarieerde open bossen met loofbomen. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Kwetsbaar Verspreiding: Vrijwel heel Nederland Foto: www.natuurpunt-noordlimburg.be

Zwarte kraai Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 44-51 cm Geheel zwart. Verschil met Raaf: kleiner, afgeronde staart en de roep is duidelijk anders. Habitat: Akkers, bossen, tuinen, parken en stedelijk gebied. Nesten worden in bomen gemaakt. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Grootste aantallen in Brabant, verder door heel Nederland verspreid voorkomend. Foto: www.omzwervingen.net

Raaf Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 54-57 cm Verschil met kraai: groter, zwaardere snavel. In vlucht te herkennen aan de gewigde staart. Habitat: Bos en heide in een afwisseling. Eet graag eiwitrijkvoedsel (dode dieren). Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Gevoelig Verspreiding: Veluwe, Utrechte Heuvelrug en een enkel paar op andere plaatsen. Foto:www.ivnvechtplassen.org

Kauw Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 30-34 cm Zwart met een grijs achterhoofd en grijze ogen. Habitat: Allerlei gebieden, ook in stedelijk gebied. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto:www.ed.nl

Koolmees Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Ongeveer 15 cm De rug is geel/groen, onderzijde geel met een zwarte middenstreep. Kop zwart met een witte wangvlek. Habitat: Allerlei gebieden, ook in stedelijk gebied Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.laagwater.com

Pimpelmees Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 10 tot 12 cm De rug is groen, de onderzijde geel. De kruin, stuit en staart zijn blauw. De wangen zijn wit. Opvallend is de blauwzwarte oogstreep. Habitat: Bos, parken, tuinen en stedelijk gebied. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: eigenwijzetuin.be

Staartmees Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 13-15 cm (inclusief 7-9 cm staart) Zeer opvallend is de lange staart. Habitat: Bos, park en tuin Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.invechtplassen.org

Kuifmees Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Spitse driehoekige kuif Bovendelen bruin, onderdelen wit. Opvallende zwart-wiite koptekening. Habitat: Bos Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Bossen op zandgronden, met name op de veluwe Foto: www.complete-encyclopedie.nl

Zwartkop Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 13-15 cm Grijsbruin met een zwart petje Habitat: Bos Fenologie: Vooral zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: Rene Weenink, www.vogelsindekempen.nl

Gierzwaluw Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: In vlucht: lange sikkelvormige vleugels Verenkleed: zwartgrijs Habitat: Stedelijk gebied Fenologie: Zomervogel. Eind april - augustus Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.vogelwerkgroepneede.nl

Tjiftjaf Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Onopvallend bruin vogeltje. De onderzijde is lichter van kleur. Lijkt sterk op de Fitis. Zang is zeer kenmerkend tjif tjaf tjaf tjif tjif Habitat: Bossen, parken en tuinen Fenologie: Voornamelijk zomervogel, hoewel er het hele jaar door exemplaren waar te nemen zijn. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.campingmeerssen.nl

Fitis Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Onopvallend bruin vogeltje. De onderzijde is lichter van kleur. Lijkt sterk op de Fitis, alleen de poten zijn niet zwart. Zang is wel onderscheidend. Habitat: Bossen, parken en tuinen Fenologie: Zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.campingmeerssen.nl

Winterkoning Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 9-11 cm Klein bruin vogeltje met een opvallende staart. Habitat: Allerlei gebieden met voldoende struikgewas. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: Louis Geuens, www.tuinadvies.be

Boomklever Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 12-15 cm Loopt zowel naar boven als naar beneden langs de stam. Blauwgrijs Habitat: Bossen, parken en tuinen Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: In de oostelijke helft van het land en in de duinen. Foto: www.animaatjes.nl

Boomkruiper Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Loopt alleen omhoog tegen een boom op, vliegt daarna terug naar beneden of naar een volgende boom. Habitat: Bos Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Grootste dichtheid in het zuiden van Nederland, maar komt elders ook voor. Foto: www.vogelsindekempen.nl

Merel Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 24-29 cm Vrouwtje bruin, mannetje zwart met een oranje snavel Habitat: Gras met bomen en struiken in de buurt. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Overal in Nederland Foto: users.bart.nl/~vanleest/De%20merel.htm

Tuinfluiter Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Grijsbruin vogeltje. Geen opvallende kenmerken. Habitat: Bossen, bosranden enhoutwallen. Fenologie: Zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.vivara.nl

Zanglijster Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 20-22 cm Bruin met een gevlekte borst. Habitat: Bossen, parken en tuinen Fenologie: Vooral zomervogel, een klein aantal overwintert in Nederland. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www. vogeldagboek.nl

Grote lijster Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: 26 – 29 cm Bruin met gespikkelde borst, valer van kleur dan de zanglijster. Habitat: Bos, parken, tuinen en cultuurlandschappen. De combinatie van grasland en bomen is belangrijk. Fenologie: Vooral zomervogel. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.konet.nl

Huismus Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Mannetje heeft een grijs petje. Bovenzijde bruin. Habitat: Akkers, weilanden, park, tuin en stedelijke omgeving. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Gevoelig Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.detopvogelsmaastricht.nl

Heggenmus Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Onopvallend bruin/grijs verenkleed Habitat: Nestelt in heggen, een rommelige tuin met een dichte haag is ideaal. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.invechtplassen.org

Vink Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Het meest opvallende kenmerk zijn de witte vleugelstrepen. Habitat: Bos, park en tuin Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.fluweelbloem.nl/?p=513

Goudvink Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Zwarte kap, Witte vleugelstreep en witte stuit. Manntje heeft opvallend gekleurde buik en wangen. Habitat: Bos, park en tuin Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Vooral op de hogere zandgronden. Foto: www.vogelsindekempen.nl

Witte kwikstaart Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Zwart/witte vogel met grijze rug. Lange zwart/witte staart. Habitat: Overal waar insecten te vinden zijn. Fenologie: Vooral zomervogel, een klein aantal overwinterd in Nederland. Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.zwinstreek.eu

Bonte vliegenvanger Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Kenmerkend zwart-wit verenkleed. Grootte van een koolmees. Habitat: Bos Fenologie: Zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Zuiden en Oosten van Nederlend. Foto: http://www.drents-friese-wold.nl

Boompieper Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Lijkt sterk op de graspieper, te onderscheiden aan geluid en gedrag. Gedrag: vrij schuw, typische zangvlucht waarbij de boompieper uit de boom omhoog vliegt. Habitat: Bos, heide en moeras Fenologie: Zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Op de hogere zandgronden Foto: www.vogelvisie.nl

Graspieper Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: 14-15,5 cm Bovenkant olijfbruin met donkere strepen. Borst gelig/grijzig met zwarte strepen Habitat: Akkers, buitengebief, gtraslanden, heide, hoogveen en uitgestrekte weilanden Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Gevoelig Verspreiding: Heel Nederland af en toe. Het meest in zeeland en Noord-Nederland. Foto: www.ricktibbe.nl

Gekraagde roodstaart Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Mannetjes hebben een opvallende oranjerode borst, zwarte keel en wit voorhoofd. Trilt vaak met de staart. Habitat: Bos, duinen, park en tuin Fenologie: Zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Vrijwel heel Nederland, minder in het westen met uitzondering van de duinen. Foto: www.vogelsindekempen.nl

Roodborsttapuit Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: 11,5 -13 cm Oranje borst Mannetjes met een zwarte kop en witte halslijnen. Habitat: Duinen, heide, hoogveen, rietland en ruigte Fenologie: Zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: In de duinen en op de hogere zandgronden Foto: www.vogelwachtuden.nl

Kneu Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Vrij onopvallend De manntjes hebben in het voorjaar een rode borst en rode baret. Habitat: Buitengebied, duinen, rietland en ruigte. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Gevoelig Verspreiding: Verspreid over heel Nederland Foto: www.vogelvisie.nl

Veldleeuwerik Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Kleine stompe kuif Kenmerkende zangvlucht tot op grote hoogte 16-18 cm Habitat: Akkers, duienen, heide, uitgestrekte weilanden. Fenologie: Jaarvogel Rode lijst: Gevoelig Verspreiding: Plaatselijk door heel nderland. Veel op[ de hoge veluwe! Foto: anw.inl.nl

Boomleeuwerik Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: 13,5 -15 cm Bruin gestreeept met een opvallende witte wenkbrauwstreep Vertoond zangvluchten Habitat: Bis, heide, stuifxanden, vennen Fenologie: Zomervogel Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Hogere zandgronden, meest op de veluwe Foto: www.vogelteldagboek.nl

Groenling Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: Helder groen en geel. Habitat: Overal waar dicht struikgewas voorkomt Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Heel Nederland Foto: www.gelderlander.nl

Geelgors Herkenning: Habitat: Fenologie: Rode lijst: Verspreiding: De gele kop en borst vallen op. Habitat: Overgangen van bos naar open gebied. Fenologie: Jaarrond Rode lijst: Thans niet bedreigd Verspreiding: Oostelijke helft van Nederland Foto: www.vogelsindekempen.nl