Handelingsperspectieven bodemdaling Aanpakken van een buikpijndossier Gerald Jan Ellen 26 augustus 2018

Inhoud Bodemdaling? Waarom moeten we nu iets doen? Wat zien we vanuit een ‘governance perspectief’? Hoe pakken we dat aan? 26 augustus 2018

Wat is het probleem? Structurele schade en hoge onderhoudskosten aan o.a. wegen, spoorwegen, dijken, waterleidingen, pompstations en gebouwen. In China wordt de economische schade ten gevolge van bodemdaling geschat op 1,5 miljard dollar per jaar waarvan 80%-90% indirecte kosten zijn. Shanghai: over de periode 2001-2010 bedroeg de totale schade ongeveer 2 miljard dollar. In Nederland door bodemdaling/grondwateronderlast funderingschade tussen de 5 miljard en 30 miljard Euro. 26 augustus 2018

Waarom moeten we nu iets doen? Wat hebben we gehoord tot nu toe? Bodemdaling speelt al eeuwen Historisch gegroeide situaties beginnen steeds urgenter te worden, vanwege toename economische waarde urbane gebied. Systeemkennis, technische oplossingen en planningsbenaderingen zijn binnen handbereik. Principes: “ land use follows soil type and groundwater level” “Never shift problems, neither in time as in space” “Effective water management includes all stakeholders” 26 augustus 2018

Waarom moeten we nu iets doen? Wat hebben we gehoord tot nu toe? Bodemdaling speelt al eeuwen Historisch gegroeide situaties beginnen steeds urgenter te worden, vanwege toename economische waarde urbane gebied. Systeemkennis, technische oplossingen en planningsbenaderingen zijn binnen handbereik. Principes: “ land use follows soil type and groundwater level” “Never shift problems, neither in time as in space” “Effective water management includes all stakeholders” MOMENTUM 26 augustus 2018

Wat zien we vanuit een governance perspectief? http://www.caricatures-ireland.com/blog/planning-and-implementation-cartoon/ 26 augustus 2018

Wat zien we vanuit een governance perspectief? 26 augustus 2018 Wat zien we vanuit een governance perspectief? “Implementation is the continuation of politics with other means” (Pressman and Wildavsky,1984) The politics of “non-decision making“ (Barach & Baratz, 1962: ‘Two Faces of Power’) De meest invloedrijke leden van een gemeenschap –vaak bestuurders- gebruiken hun invloed om te voorkomen dat geluiden vanuit maatschappij, wetenschap of ambtenarij uitgroeien tot issues die op de beleidsagenda terecht komen. Agenda setting “problem indicators,” “focusing events,” and “feedback” Issue selling (Dutton et al. 2001) Agendasetting (Kingdon, 1995 en Jones en Baumgartner, 2005) 26 augustus 2018

Wat zien we vanuit een governance perspectief? Bodemdaling is een ‘buikpijndossier’ Causaliteit is vaak niet eenduidig Onzekerheid over het optreden van effecten (wanneer) Vooral voor bestuurders uitdagingen rond de VERDELING van: Kosten en baten Wie betaalt en wie plukt hier de vruchten van en wanneer? Verantwoordelijkheden Wie is nou waarvoor verantwoordelijk? Aansprakelijkheid Hoe groot is het risico van 1 vinger en daarna de hele hand? Hoe pakken we dit aan? 26 augustus 2018

De decompressie kamer voorkomt hoofdpijn 26 augustus 2018 De decompressie kamer voorkomt hoofdpijn Veiligheid Vertrouwen Verkennen Veranderen Bron: http://farm9.static.flickr.com/8505/8491681031_d7ac55a0bc.jpg 26 augustus 2018

26 augustus 2018

Governance als onderdeel van het ontwerpproces 26 augustus 2018

Rollen en financiering 26 augustus 2018 Rollen en financiering PUBLIEK-PRIVAAT Bij het ontwerpen van afspraken over het omgaan met bodemdaling moet het duidelijk zijn wie de initiatiefnemer is en wie de partners. Omdat bodemdaling om de lange termijn gaat, vraagt het kiezen van partners soms om ‘out of the box’ te denken. Dat geldt ook als het gaat om verantwoordelijkheden (die kunnen best verschuiven over de tijd) en de wijze waarop financiën worden georganiseerd. PUBLIEK PRIVAAT 26 augustus 2018

Verantwoordelijkheden Alles bij 1 partij Verdelen van verantwoordelijkheden Delen van verantwoordelijkheden 26 augustus 2018

Governance ontwerp: een voorbeeld Strategie=> Anticiperen Reageren Rollen Overheid initieert Privaat initieert Verantwoordelijkheden Delen: Publiek regisseert en signaleert + Privaat handelt Bij 1 partij: Privaat verantwoordelijk Publiek adviseert Financiering Verzekering Spaarfonds VVE Verdienkansen? Lening stelsel Ad hoc: hypotheek+ 26 augustus 2018

Meekoppelmetrokaart Bron: Urhahn Urban Design & MBDSO (2013), Proeftuinen klimaatbestendige stad. 26 augustus 2018

Hoe ziet de toekomst eruit? Designers: ”agendasetters by nature” Multidisciplinair betekent ook aandacht voor governance tijdens het ontwerpproces! Hoe gaan we leren van andere uitdagingen: (andere) effecten van klimaatverandering, vergrijzing, krimp etc. Governance is een ontwerpproces en is niet voor de eeuwigheid. Meekoppelen/meegroeien heeft de toekomst.