Sociotherapeutisch milieu/ De forensische leerlijn Ruud van der Horst Symposium KFZ dag 21 september 2017

Even voorstellen.. Ruud van der Horst Wetenschappelijk adviseur/ Projectleider EFP KFZ Forensische leerlijn Arbeidsverleden: Sociotherapeut FPC Dr. S. van Mesdag (in kader van stage) Onderzoeker FPC Dr. S. van Mesdag Promovendus ICS/ Rijksuniversiteit Groningen Onderzoeker Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC)

Kwaliteit Forensische Zorg Gestart in 2012 Doelstelling: Verbeteren kwaliteit forensische zorg Kwaliteit van forensische zorg zichtbaar en meetbaar maken Stimuleren van de implementatie van KFZ producten Programma-organisatie: Stuurgroep en Programmacommissie Programma-management: EFP Onderzoek d.m.v. calls: meer dan 70 uitgezet. Meer dan 30 resultaten/ producten opgeleverd

KFZ: Forensische sociotherapie Sociotherapeutisch handelen hoog op de agenda Twee onderzoeken ‘state of the art’ sociotherapie (Fluttert, 2013; Schaftenaar 2014, 2015). Expertmeeting sociotherapeutisch milieu

KFZ: Forensische sociotherapie Algemene bevindingen: Geen eenduidige visie op sociotherapie Beroepsgroep met verschillende opleidingsachtergrond Behoefte aan positionering van de sociotherapie Aanpak niet gericht op criminogene factoren Grote behoefte aan kennis en kennisdeling, ook instellingoverstijgend

KFZ: Forensische sociotherapie Competenties: Kennis: o.a. over ziektebeelden en probleemgedrag Vaardigheden: o.a. vormgeven therapeutische relatie, luisteren, uitvoeren risicomanagement Attitude: o.a. niet oordelende houding, empathie, geduld

KFZ: Forensische sociotherapie Werkzame mechanismen: Contact personeel/ ingeslotene Autonomie Veiligheid Zinvolle dagbesteding Groei en herstelconcepten Min mogelijk repressie

Sociotherapeutisch vakmanschap

Sociotherapeutisch vakmanschap

KFZ: Vervolg inzetten sociotherapie Lastig om richting te bepalen voor vervolgonderzoek Naast sociotherapie als methode ook meer competentiegericht insteek Tevens behoefte aan operationalisatie van werkzame elementen

Verschillende ontwikkelingen Ontwikkeling competentie-set voor de Forensisch Sociaal Professional (Radema, Van Rest & Hens, 2017) O.a. nastreven effectieve werkalliantie, beheersen van risicovolgedrag combineren met ondersteuning, verantwoording afleggen aan cliënt en samenleving, tegemoet komen aan zelfbeschikking cliënt, mentaal stabiel handelen, handelen op basis van gedeelde normen en professionele verantwoordelijkheid Binnen het EFP wordt gekeken naar mogelijkheden ondersteunen opzet van vakberaden sociotherapie Beleid sociotherapie vormgeven Kennis richting de organisatie Kennisuitwisseling tussen organisaties Binnen DJI staat sociotherapie hoog op de kennisagenda als onderdeel van de thema’s ‘vakmanschap executief personeel’ en ‘leefgroep als behandelinstrument’ KFZ: FORENSISCHE LEERLIJN

Forensische leerlijn (1) Sinds 2014 samenwerkingsovereenkomst EFP en GGZ Ecademy In het kader van KFZ Leren & Implementeren uitwisselen kennis en afstemmen activiteiten Forensische zorg: middels (behandel)interventies samenleving beschermen/ recidive verminderen Vraagt om forensisch vakmanschap (kennis, vaardigheden en attitude) KFZ: vraag rondom professionaliseren sociotherapie centraal In bredere zin behoefte aan forensisch vakmanschap => Ontwikkelen van een forensische leerlijn

Forensische leerlijn (2) Doelstelling: Stimuleren forensisch vakmanschap Wijze waarop: Ontwikkelen van e-learning modules Aangevuld met fysieke trainingsmogelijkheden (blended leertraject) Project: Tot 1 januari 2019 Inventarisatiefase Ontwikkelfase Uitvoeringsfase

Inventarisatiefase Bepalen van de uitganspunten/ kaders Bepalen van de inhoud (thema’s en leerproducten) Inventariseren bestaand scholingsaanbod en bruikbaarheid voor de leerlijn Afstemming met (andere) partijen die scholing aanbieden

Adviesraad Multidisciplinaire vertegenwoordiging van het veld Settings: FPC’s, PPC’s, FPK’s, FPA’s, forensische poliklinieken, forensische verslavingszorg, SGLVB instellingen, reclassering, maatschappelijke opvang en RIBW’s, maar ook opleidingen en DJI Functies: o.a.(socio)therapeuten, behandelaren, opleidingsfunctionarissen, managers Twee brainstormbijeenkomsten: bepalen uitgangspunten en inhoudelijke thema’s

Uitgangspunten Doelgroep: Vorm van scholing: Modules: Professional werkzaam in het forensische (zorg)veld Waar mogelijk aansluiting met beroepsonderwijs Professional werkzaam in klinische-, ambulante- en begeleidingssetting Niet alleen HBO, ook MBO niveau Vorm van scholing: Geen e-learning op zichzelf maar blended variant Geen volledige leerlijn ontwikkelen, maar ‘legoblokjes’ Mogelijkheden voor het inzetten van modules ‘op maat’ Zicht geven waar benodigde kennis en scholing te verkrijgen is Werken aan certificering leerproducten/ leerlijn Modules: Geen grote modules maar kleinere leerproducten Breed toepasbaar, maar specialistisch/ forensisch specifiek, niet te algemeen Gelaagdheid aanbrengen in niveau’s

Inhoudelijke thema’s Forensisch werk- en leefklimaat Psychopathologie en delictrisico Omgaan met incidenten/ agressie Risicotaxatie en risicomanagement Ketensamenwerking Wet- en regelgeving

1) Forensisch werk- en leefklimaat Leerproducten: Werkalliantie Relationele veiligheid Werkzame elementen leefmilieu

2) Psychopathologie en delictrisico Leerproducten: Herkennen stoornissen en hiermee omgaan Relatie stoornis en delictgedrag Bejegeningstechnieken

4) Risicotaxatie en -management Leerproducten: Risicotaxatie-instrumenten Vroegsignalering/ signaleringsplannen Vertaling risicotaxatie in handelen/ risicomanagement

Inzet ontwikkelfase Per thema formeren redactieraden Experts die nauw betrokken zijn bij de ontwikkeling van de modules In oktober, november en december kick-off redactieraden Eerste bijeenkomst analysefase: hoe verhouden leerproducten zich tot elkaar, inschatting hoeveelheid leerstof, inschatten ontwikkelkosten Vervolg redactieraad: Ontwikkeling modules Verwachting: ontwikkelen 8 tot 12 leerproducten voor eind 2018 Adviesraad volgt op hoofdlijnen de ontwikkelingen en sturing op realisatie leerlijn

Forensische leerlijn in de breedte Curriculumtool Benodigde expertise verschillende professionals in het veld Waar is kennis en kunde te verkrijgen Ontwikkelen specifieke forensische leerproducten overkoepelende thema’s, opgedeeld in meerdere leerproducten, los van elkaar te volgen Leerproducten niet te groot, hooguit 2 uur doorlooptijd Opleiding/leertraject beschrijving Blended Instellingen stellen eigen opleidingsplan op Inpassen leerproducten forensische leerlijn Per thema 2 tot 4 dagen, blended traject met minimaal 2 contactmomenten Instellingen gaan scholing aan derden geven mogelijkerwijs een pilot organiseren. Wat er is nodig om tot een volledig leerplan te komen? Standaardisering Mogelijkheden certificering (accreditatiepunten) bekijken

Vragen aan het publiek Zijn er nog leerproducten die worden gemist bij de besproken thema’s? Zijn er suggesties voor experts op de besproken thema’s/ leerproducten die benaderd kunnen worden voor de ontwikkelfase? Zijn er suggesties voor personen die zicht hebben op het forensische opleidingsaanbod in het werkveld?

Einde