OP WEG NAAR EEN “AFVALLOOS MAASTRICHT” IN 2030 Werkbijeenkomst Benchmark Afval. Amsterdam 25 september 2017

MAASTRICHT AFVALLOOS IN 2030….? Huishoudelijk afval van de inwoners van Maastricht. In het jaar 2030 voor 100% hergebruikt / gerecycled. Tijdlijn: 2001 Invoering Diftar in Maastricht. 2016 Nieuw beleidsplan huishoudelijk afval. 2020 Ambitie: halvering restafval. 2030 Ambitie: Maastricht afvalloos.

GROOTHEDEN MAASTRICHT 122.500 inwoners 60.000 aansluitingen 47 % hoogbouw (gemeenteklasse B benchmark). Eigen inzameldienst (Stadsbeheer Maastricht). Afvalkosten gemiddeld gezin: afvalstoffenheffing € 260 restafvalzak /milieupark € 25

BASIS AFVALBELEID Vanaf 2001 afvalbeleid, gebaseerd op twee pijlers: BRONSCHEIDING: Inwoners worden gefaciliteerd om zelf afval te scheiden, met een fijnmazig netwerk van milieuperrons en milieuparken. DIFTAR: Inwoners kunnen “gratis” gescheiden afval kwijt en moeten extra betalen voor ongescheiden afval.

INZAMELSYSTEEM Huis-aan-huis inzameling 57 milieuperrons Restafval: afvalzakken (betaald, per zak). GFT: containers / emmers. Frequentieverschil laagbouw – hoogbouw - centrum 57 milieuperrons Ondergrondse containers Papier Glas Plastic-Metalen-Drank-verpakkingen

INZAMELSYSTEEM 4 milieuparken (GR) “Uitbestede inzameling”: Ongescheiden Grof Huishoudelijk Afval (betaald, per m2 / kg). Gescheiden fracties gratis. “Uitbestede inzameling”: Papier: elke maand h-a-h (verenigingen) Textiel: elk kwartaal h-a-h (charitatieve instellingen) KCA: 3x per jaar KCA bus in de wijk (particulier bedrijf) Kringloopgoederen: halen en brengen (kringloopbedrijf)

MILIEU-RESULTATEN 305 177 187 156 118 110 44 62 64 66 72 74 JAAR 2000 2001 2005 2010 2015 2016 Restafval kg/inw/jr 305 177 187 156 118 110 Percentage recycling 44 62 64 66 72 74

BENCHMARK KERNPRESTATIES 2016

NIEUW AFVALBELEIDSPLAN 2016-2020 Waarom? Invullen nieuw rijksbeleid (VANG). Inspelen op Circulaire Economie (duurzaamheid + kansen voor de regio). Uitbouwen eigen afvalbeleid.

AANPAK NIEUW BELEIDSPLAN Meerjarenproces / vier stappen: Bepalen ambitie en randvoorwaarden (2015) Analyse grootste winstkansen (2015) Intensieve burgerparticipatie / afvalproef in drie wijken (2016-2017) Evaluatie afvalproef – invoeren nieuwe systemen stadsbreed (2018-2019)

AMBITIE / RANDVOORWAARDEN Raad Maastricht gaat verder dan VANG-beleid: VANG MAASTRICHT Restafval 2014 Recycling 2014 114 kg 72 % Restafval 2020 Recycling 2020 Max. 100 kg Min. 75 % Max. 57 kg Min. 85 % Restafval 2025 Recycling 2025 Max. 30 kg Restafval 2030 Recycling 2030 0 kg 100 %

AMBITIE / RANDVOORWAARDEN Waarom hoge ambitie? Zorg voor het milieu / duurzaamheid. Inspelen op circulaire economie / kansen voor stad en regio. In 2014 al bijna de VANG-doelstellingen voor 2020 bereikt. Strategisch: hoge ambitie prikkelt.

AMBITIE / RANDVOORWAARDEN “Verwachtingenmanagement” KOSTEN: Tariefconsequenties resultante van: Lagere kosten inzameling restafval. Hogere kosten inzameling recyclebare fracties. Hogere opbrengsten vermarkting. Ervaringen (kleinere gemeenten): lagere tarieven. Niet 1 op 1 vertalen naar Maastricht: Veel hoogbouw. Uitkomsten burgerparticipatie / afvalproeven. Marktwerking.

ANALYSE WINSTKANSEN WINSTKANSEN: Groot aandeel in sorteeranalyses restafval. Beste aansluiting bij “afdankmoment” burgers. Grootste “waardepotentieel”. AFVALSTROMEN: Groente- Fruit- en Tuinafval. Luiers en incontinentiemateriaal. Textiel en E-waste. Grof Huishoudelijk Afval. Restafval.

INTENSIEVE BURGERPARTICIPATIE NIET DIRECT MAATREGELEN: Optimaliseren inzameling (m.n. hoogbouw). Omgekeerd inzamelen. Communicatie / gedragsbeïnvloeding. EERST BURGERPARTICIPATIE: Draagvlak kweken bij inwoners. Gebruik maken van kennis / motivatie inwoners. Lokaal beleid.

INTENSIEVE BURGERPARTICIPATIE Inschakeling “inwonerpanels” in drie proefwijken: Hoogbouwwijk ( 350 aansluitingen) Laagbouwwijk ( 500 aansluitingen) Centrumwijk (1.000 aansluitingen) Kaderstelling raad: zoek optimale mix tussen Milieu (restafval nul + MH-rendement). Service (makkelijk + maatwerk/uniformiteit). Kosten (kostenefficiënt + maximaal rendement). Werkgelegenheid (max. sociale werkgelegenheid + locaal/regionaal invullen).

INTENSIEVE BURGERPARTICIPATIE Inwonerpanels ontwerpen inzamelvarianten (2016). Poll in de proefwijken (2017). Fysieke uitvoering (6 maanden) van de proef (2017). Communicatieplan en monitoringplan.

EVALUATIE – STADSBREDE INVOERING Evaluatie van de afvalproeven (2018). Besluitvorming in de (nieuwe) raad (2018). Invoering nieuwe inzamelsystemen stadsbreed (2019). Behalen tussendoelstelling (2020).

Verdere doorgroei naar “Maastricht Afvalloos”: DOORKIJK PERIODE 2020-2030 Verdere doorgroei naar “Maastricht Afvalloos”: Optimalisatie nieuwe inzamelsystemen. Aanpak resterende afvalstromen: PMD / Oud Papier / “Spullen”. Gedragsbeïnvloeding: Verdere burgerparticipatie / communicatie / financiële prikkels / beloningen. Actieve regionale samenwerking.

BURGERPARTICIPATIE: THEORIE VERSUS PRAKTIJK EERSTE – TUSSENTIJDSE - ERVARINGEN: Participatie? Inhoud? Inzamelresultaten? Raadsopdracht? Aan te raden?

PARTICIPATIE INWONERS VOORBEREIDING Inwonerpanels Poll keuze inzamelsystemen UITVOERING Bestelling inzamelmiddelen Deelname inzameling FEEDBACK Inloopavonden / klankbordgroepen Effectmetingen / enquetes

KEUZE INZAMELMODELLEN HOOGBOUW LAAGBOUW CENTRUM GF-T GF-T-emmer 1x/wk. GF-emmer 1x/wk. T-container 1x/2wk. T brengen tuinkorf. LUIERS / INCO Luier-emmer 1x/wk. Brengen naar milieuperron. Luier-emmer 2x/wk. TEXTIEL/ ELECTRO GROF HH AFVAL Brengen naar milieupark. Halen aan huis. Brengen naar milieupark (incl. avondopenstelling)Halen aan huis. RESTAFVAL Zak 1x/2wk. Zak 1x/3wk. Doorrekening extra dure zak.

EERSTE INZAMELRESULTATEN HOOGBOUW LAAGBOUW CENTRUM GFT Plus 100% (maar nog steeds laag) Min 50% (seizoensinvloed) Plus 50% (maar nog steeds laag). LUIERS / INCO Weinig emmers / weinig kilo’s. Slaat goed aan. Vier maal zo veel als emmers. Weinig emmers / weinig kilo’s. TEXTIEL/ ELECTRO Redelijk aantal kilo’s. Mager aantal kilo’s. GROF HH AFVAL Nog onbekend. Nog onbekend. Avondopenstelling: weinig gebruik. RESTAFVAL Min 20%

RAADSOPDRACHT Zoeken “optimale mix”: Service / gebruiksgemak Milieu Kosten Werkgelegenheid

INTENSIEVE BURGERPARTICIPATIE AAN TE RADEN? DOELSTELLING: Draagvlak kweken. Gebruik maken van kennis en motivatie. Invullen lokaal participatiebeleid. EERSTE INDRUKKEN: Gedragsbeïnvloeding. Ambitie / grote stappen. Ambassadeurschap / voorbeeldfunctie / inktvlek. Kans gekregen / waardering.

DANK VOOR UW AANDACHT!