Bijeenkomst waterzuivering glastuinbouw 9 oktober 2017 Bijeenkomst waterzuivering glastuinbouw

Inhoud Achtergronden Hoofdlijnenakkoord Wat betekent dit voor mij? Uitgelicht: aanpak aantonen nul-lozing

Waterkwaliteit & middelenpakket Achtergronden Waterkwaliteit & middelenpakket MilieuKwaliteitsNorm (MKN) Met de komst van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW) zijn er twee typen milieukwaliteitsnormen (MKN) geïntroduceerd: de Jaargemiddelde-MKN (JG-MKN) en de Maximaal Aanvaardbare Concentratie (MAC-MKN). De JG-MKN is de concentratie in water die bescherming biedt tegen langdurige blootstelling. Hierbij gaat het om directe effecten op waterorganismen (ecotoxiciteit), doorvergiftiging van vogels en zoogdieren via de voedselketen en om de bescherming van mensen die worden blootgesteld via het eten van vis en/of schaaldieren. De MAC-MKN is de concentratie in water die bij kortdurende piekblootstelling geen effect heeft op waterorganismen. In het Engels wordt de MKN aangeduid als Environmental Quality Standard (EQS, resp. AA-EQS en MAC-EQS). Zie voor verdere informatie over de MKN een niveau hoger. Maximaal Toelaatbaar Risiconiveau (MTR) In Nederland worden verschillende normen gehanteerd voor de algemene milieukwaliteit, die gelden als het minimum kwaliteitsniveau voor alle oppervlaktewateren in Nederland, nl. de MKN en MTR. Deze normen zijn voornamelijk (maar niet uitsluitend) gebaseerd op ecotoxicologische gegevens, en worden hier ecotoxicologische normen genoemd. Er is inmiddels een lange historie met verschillende normen en verschillende wijzen van afleiding in Nederland. Eerst was er het nationale MTR, Maximaal Toelaatbaar Risico en het VR, Verwaarloosbaar Risico. Met de invoering van de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW, WFD, Water Framework Directive 2000/60/EC) is de MKN, MilieuKwaliteitsNorm de geldende norm voor veel stoffen. Er is nu een overgangssituatie. Het MTR blijft van kracht zolang er geen MKN voor in de plaats komt. Omdat nog niet voor alle stoffen de MKN zijn afgeleid, betekent dit ook dat er op het gebied van normstelling verschillende waarden naast elkaar zullen bestaan: MTR naast MKN. Toelatingscriterium Het toelatingscriterium voor een stof is relevant wanneer een firma een bestrijdingsmiddel (zijnde gewasbeschermingsmiddel of biocide) in Nederland op de markt brengt. Het College toelating gewasbeschermingsmiddelen en biociden (Ctgb) beoordeelt de aanvraag tot toelating op de Nederlandse markt op basis van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden (2007). In de wet en regelgeving zijn daartoe normen opgenomen. Deze zijn voor stoffen in gewasbeschermingsmiddelen gebaseerd op de Uniforme Beginselen (Uniform Principles) zoals deze zijn vastgelegd in de Europese wet- en regelgeving (Richtlijn 91/414, vanaf 2011 Verordening 1107/2009). Voor biociden is de normafleiding gebaseerd op Richtlijn 98/8/EC, vanaf 2012 Verordening 528/2012. Al sinds 1975 maakt de beoordeling van het risico voor waterorganismen onderdeel uit van de toelatingsprocedure. De beoordelingsmethodiek wordt beschreven in de Evaluation Manual (E.M.) van het Ctgb (voorheen HTB, Handleiding voor de toelating van bestrijdingsmiddelen). De E.M. is opgenomen in de website van het Ctgb: http://www.ctgb.nl. Monitoren effect Bepalend voor toekomstige maatregelen

2014 2015 Bron: Bestrijdingsmiddelenatlas, meetjaar 2014 en 2015

Achtergronden Waterkwaliteit & middelenpakket 2e nota duurzame gewasbescherming (2013) 50% minder normoverschrijdingen 2018 = 75% minder emissies 90% minder normoverschrijdingen 2023 = 99,7% minder emissies

Doelstelling Waterkwaliteit & Glastuinbouw Naar een emissieloze glastuinbouw! Verbetering waterkwaliteit: Afname normoverschrijdingen gewasbeschermingsmiddelen Terugdringen emissies N & P Behoud middelenpakket: Noodzakelijk voor geïntegreerde gewasbescherming (IPM) Verdere vergroening

Hoofdlijnenakkoord Achtergrond Zuiveringsplicht glastuinbouw Per 1-1-2018 (individueel)/uiterlijk 1-1-2021 (collectief) Synchronisatie toelatingen & milieuwetgeving Eenduidige, werkbare en handhaafbare regels Handhaving & implementatie Driehoek waterschappen/omgevingsdiensten/NVWA Bewustwording, waterstromen en zuivering

Hoofdlijnenakkoord Relatie certificering Imidacloprid Stof is buiten afspraken Hoofdlijnenakkoord gehouden Per 15 maart 2017, verbod gebruik en bezit 99,5% zuiveringsrendement via BZG Certificering hebben, gebruik en onderhoud installatie Certificering nul-lozing/gesloten watersysteem Inzet LTO Glaskracht Per 1 oktober certificering gebruik installaties via MPS Pilot gecertificeerde nul-lozing, in uitwerking

Hoofdlijnenakkoord Oplossingsrichtingen zuiveringsplicht 0-lozing en 100% hergebruik drain, drainage en filterwater 0-lozing gecombineerd met mobiele zuivering Individuele zuivering (BZG-lijst zie www.helpdeskwater.nl) Collectieve zuivering

Combinatiebedrijven Hoe zit het daar met zuiveringsplicht? Zuiveringsplicht geldt voor alle kassen Combinatie bedrijven met bedekte en onbedekt teelt moeten te lozen water uit de kas zuiveren Uitzondering hierop is als bedrijven aan kunnen tonen dat ze geen lozing hebben vanuit de kas. Geen kas (activiteitenbesluit): Rolkas, tijdelijke tunnels, teelt ondersteunende voorzieningen en een schermhal.

Combinatiebedrijven Hergebruik onbedekte teelt Ook hergebruik in buitenteelt kan worden aangemerkt als nul-lozing vanuit de kas. Voorwaarde is dat het water uit de kas op een nuttige manier in de buitenteelt wordt toegepast. Dus geen dumping van drainwater op een weilandje

Watersysteem is leidend

1e resultaten worden bereikt met inzicht in waterstromen

Uitvoering in de praktijk Waterstromen in beeld Gietwatervoorziening Buffercapaciteit en hergebruik Ontsmetting Filters en spoelwater Natriumbronnen Overlopen, lekkages e.d. Teeltwisseling Uitwisseling drain en drainage ONDERHOUD / LEKKAGE

Uitgelicht: Aanpak aantonen nul-lozing

Aanpak aantonen nul-lozing Uitgangspunt Geeft invulling aan de behoefte vanuit ondernemer en bevoegd gezag voor een duidelijke werkwijze bij situaties waarin geen restwater wordt geloosd en er dus geen zuiveringsinstallatie aanwezig hoeft te zijn i.k.v. de waterzuiveringsplicht.

Aanpak aantonen nul-lozing Uitgangspunt Rekening houden met diversiteit in: Type bedrijven Type teeltsysteem Omvang en complexiteit watersysteem Werkwijze gaat uit van: Inzicht watersysteem ondernemer (lokale) Kennis & expertise toezichthouder Haakje overige maatwerk/ handhavingsuitwerkingen Helder, duidelijk, inzichtelijk en vertrouwen

Aanpak aantonen nul-lozing Werkwijze, stappenplan Watersysteem sluiten en samenstellen bewijsvoering Uitnodigen bevoegd gezag voor controlebezoek Controlebezoek op basis bewijsvoering Nul-lozing vastleggen in bezoekersverslag en ondertekenen In UO-registratie opnemen bedrijf als nul-lozer Reguliere controles In geval van lozing, vervalt nul-lozing. (m.u.v. calamiteit) Substantiële wijzigingen verwerken/ doorgeven Bewijsvoering aanwezig op bedrijfslocatie

Aanpak aantonen nul-lozing Werkwijze, aanpak bewijsvoering Vastlegging waterstromeninventarisatie en werkwijze om 100% te recirculeren. Geen lozing drain(age)water of verontreinigd filterspoelwater. Algemene omschrijving bedrijf; Schematische tekeningen (processchema) watersysteem; Technische tekeningen van het bedrijf in relatie tot watersysteem; Globale waterbalans met verwijzing naar UO-rapportage; Onderhoudsplan, logboek watersystemen en controle bevoegd gezag; Omschrijving aanpak situaties, zoals teeltwisseling en calamiteiten; Bezoekverslag toezichthouders met aantoning nul-lozing.

Aanpak aantonen nul-lozing Aandachtspunten Belangrijke aandachtspunten combinatiebedrijven Is er een aparte pompput voor de kas; Zijn er overstorten die lozen op oppervlaktewater; Terugspoelwater zandfilter; Schoonmaakwater van de kas; Seizoen koppelingen?

Aanpak aantonen nul-lozing Rolverdeling Vastgesteld in Platform Duurzame Glastuinbouw (16/3/2017) Primaire verantwoordelijkheid ligt bij ondernemer Bevoegd gezag als toezichthouder Vastlegging middels bezoekersverslag en UO-registratie Borging via reguliere controles handhaving

Aanpak aantonen nul-lozing 1e Ervaringen Inzicht in waterstromen kost tijd/ aandacht Beschikbaarheid tekeningen leidingwerk Hoe verhouden gietwatervoorziening, buffer en recirculatiecapaciteit met elkaar Lekkages opsporen en voorkomen Aanwezigheid goed werkende litertellers Inbedding onderhoud & controle watersysteem in standaard bedrijfsvoering Medewerking toezichthouders verschilt

Aanpak aantonen nul-lozing Meer informatie en links Aanpak aantonen nul-lozing Berichtgeving imidacloprid, bericht 16-1-17 & bericht 16-3-17 BZG-lijst en meetprotocol zuiveringsinstallaties www.glastuinbouwwaterproof.nl www.kaswaterweter.nl Waterstromentool WUR Waterstromen LTO Glaskracht

Bedankt voor uw aandacht! Vragen? Bedankt voor uw aandacht! Daan van Empel LTO Glaskracht Nederland @: daan.van.empel@zlto.nl M: +31 6 295 202 56