Van DDoS-aanval naar de hackende leerling? Start bij bewustwording op alle niveaus om van het probleem een kans te maken. Antoon Fens | Kiki de Bondt Coördinator ICT | Projectondersteuner SCZ Picasso Lyceum | Kennisnet afens@scz.nl | k.debondt@kennisnet.nl 11 oktober 2017 Vraag: is het omdraaien van een probleem naar een kans volgens jullie een reële mogelijkheid?

Scholen Combinatie Zoetermeer (SCZ) 11 oktober 2017 Scholen Combinatie Zoetermeer (SCZ) Picasso Lyceum (gymnasium, atheneum, havo en TOPmavo. 1100) Stedelijk College (vmbo breed. 900) SCZ + Het Atrium (praktijkonderwijs 250) = SSVOZ Stichting Stedelijk Voortgezet Onderwijs Zoetermeer.

11 oktober 2017 Herkenbaar? Onderbrekingen van de les, verrassend vaak tijdens digitale toetsen.. Aangepaste cijfers na het uitlenen van een iPad. Herkennen EN erkennen - 12 jarige brugklassers

11 oktober 2017 Herkenbaar? Leerling kan niet meer inloggen bij digitaal lesmateriaal door een sniffende leerling. Cijfers aangepast en pasfotocollage medewerkers door schouldersurfing.

11 oktober 2017 Herkenbaar? Teksten aangepast en afbeeldingen en telefoonnummers toegevoegd in de ELO. Allemaal zaken die voortkomen uit het niet (volledig) in orde hebben van je informatiebeveiliging en privacy (IBP) als school.

Het probleem Van kattenkwaad naar een strafbaar feit: 11 oktober 2017 Het probleem Voor iedereen die het probleem nog niet herkend heeft; Denial-of-service (DoS) is een aanval die gericht is tegen één of meerdere systemen. De aanval heeft als doel om de beschikbaarheid van een systeem te onderbreken. Dit gebeurt meestal door middel van het versturen van meer verzoeken dan het systeem kan afhandelen. Wanneer een aanval vanaf meerdere computers (soms wel duizenden tegelijk) wordt uitgevoerd, dan is er sprake van een DDoS-aanval. Van kattenkwaad naar een strafbaar feit: Jongste hacker bij politie was 10 jaar oud. 61% procent van de hackers al voor hun 16e jaar in aanraking is gekomen met hacken. Voor een paar euro koop je al een DDoS-aanval.

Voor wie geeft dit een probleem? 11 oktober 2017 Voor wie geeft dit een probleem? Bewustwording nodig op vier niveaus: School: Hacken is een datalek, wettelijke verplichting AVG, leerlingen recht op veilige leeromgeving, continuïteit van de school en onderwijs, imago probleem. Medewerkers: verstoringen van onderwijs, draagvlak voor digitaal leren vermindert als de lessen continu verstoord worden. Leerlingen: DDoS is strafbaar! Strafblad (voor hackende leerlingen), voor andere leerlingen verstoring van het onderwijs. Ouders: zorgen om succesvolle afronding van school, verlies vertrouwen in school / docenten.

11 oktober 2017 Kansen: school Je biedt jouw medewerkers en leerlingen een veilige werk- en leeromgeving, waarmee je jouw school kan onderscheiden van anderen. Hoe pakken we dit op? Het probleem staat niet op zichzelf, maar is onderdeel van jouw IBP-beleid: alle IBP documentatie moet op orde zijn en geborgd zijn in de organisatie. Zorg voor solide kennis gevaren rondom DDoS-aanvallen in de school: informatiedossier Denial-of-service, voortkomend uit werkgroep Edu-K. Voorlichting van medewerkers en leerlingen op IBP is van belang! Bijvoorbeeld door informatiekunde een vaste plek in het curriculum te geven. Zoek samenwerking met andere scholen: animatie

11 oktober 2017 Kansen: medewerkers Je biedt een veilige werkomgeving voor je medewerkers. Door voorlichting van medewerkers te geven over IBP kunnen veel problemen afgevangen worden. Bewustwording van docenten creëert betere opties tot het begeleiden van leerlingen richting het ‘juiste’ digitale pad.

Kansen: medewerkers Hoe pakken we dit op? Postercampagne 11 oktober 2017 Kansen: medewerkers Hoe pakken we dit op? Postercampagne Geef een workshop voor medewerkers door ethische hackers. Workshop bewustwording IBP voor medewerkers Kahoot: Ga naar kahoot.it Voer de pincode in Kies een (voor jou) herkenbare nickname

11 oktober 2017 Kansen: leerlingen Je biedt een veilige leeromgeving voor alle leerlingen. Afslag niet naar rechts (hacken), maar naar links (security) en daardoor uitzicht op een studie met loopbaanperspectief. Hoe pakken we dit op? Eigen onderverdeling van leerlingen in 3 categorieën: 90% met standaard ict-vaardigheden, 9% met bovengemiddelde ict-vaardigheden en 1% met vergevorderde ict-vaardigheden Binnen digitale lespakketten weinig aandacht voor digitale strafbaarheid en digitaal kattenkwaad; naar verwachting kan 90% afgevangen worden met de juiste voorlichting hierover. Oproep voor methodeschrijvers om hier aandacht aan te besteden.

11 oktober 2017 Kansen: leerlingen Voor de 9% en 1%: bieden van juiste alternatieven en op de radar krijgen. Liever maatwerk dan juridische maatregelen! 9% en 1% alternatieven: Workshops bedrijven ‘hackklasjes’ Certified secure Contact leggen met mbo / hbo / ethical hackers Hacklabs (cyberwerkplaats) Kijk in jouw eigen omgeving wat voor jouw school de opties zijn. Delen van Best practices.

11 oktober 2017 Kansen: ouder Je biedt ouders een veilige leeromgeving voor hun kind(eren), waardoor de optimale ontplooiing gewaarborgd is. Hoe pakken we dit op? Met alle eerder genoemde punten de ouders vertrouwen bieden in de kwaliteit en capaciteit van de school. Denk aan duidelijke communicatie hierover. Samen verantwoordelijkheid nemen voor het digitaal vaardig maken van de leerlingen.

Bedankt voor uw aandacht 11 oktober 2017 Bedankt voor uw aandacht Voor informatie of voor het delen van Best Practices, neem dan graag contact op met afens@scz.nl of k.debondt@kennisnet.nl. Zijn er nog vragen?