Lodewijk XIV muziek en dans VWO-boek: 78 t/m 81 Lodewijk XIV

Lodewijk XIV: “L’Etat c’est moi” 72 jaar geregeerd Absoluut vorst Lijfspreuk: “De Staat dat ben ik” Door God aangesteld Lodewijk XIV

Historische lijnen Franse Hof Door huwelijken verbonden met: Italiaanse Hof van de Medici Spaanse Hof van Filips IV Italiaanse en Spaanse hofcultuur voorbeeld voor organisatie van het hof van Lod. XIV In pracht en praal moeten ze overtroffen worden Lodewijk XIV

Doel van de luxe van Lodewijk XIV Voor eigen plezier Voor zijn onderdanen luxe moet goed zichtbaar zijn Goede indruk achterlaten bij bevolking * deze vorst kan alles * weet alles * maakt nooit fouten * is door God gezonden Lodewijk XIV

Kunst onderworpen aan gezag Oprichten van academies voor Architectuur Dans Schilderkunst Muziek Macht van de gilden wordt zo gebroken Lodewijk XIV

Macht van de academies Verzorgen opleidingen Opdrachten alleen via de academies verstrekt Kunst politiek correct d.w.z. grootsheid van de vorst wordt tot uitdrukking gebracht Lodewijk XIV

“theaterstaat” Openbare leven van vorst verloopt in perfecte regie tot in kleinste details Handelen volgens vaste rituelen: - bewegen op herkenbare manier(langzaam, afgemeten gebaren en mimiek van een flauwe glimlach) Lodewijk XIV

Le Roi Soleil Eretitel Ontleend aan optreden als danser in “Ballet de la nuit” Dit ballet is een groots theaterspektakel met veel dans en muziek naar Italiaans voorbeeld. Rol ontleend aan zonnegod Apollo die de draak verdrijft (en Lodewijk zijn tegenstanders) Lodewijk XIV

Ballet de cour Hofballet aan het hof van Lod. XIV decoratief aangekleed Mythologische inhoud Instrumentaal en vocaal begeleid Belangrijke bron voor Franse opera Lodewijk XIV

Jean Babtiste Lully(1632-1687) Componist Choreograaf Van Italiaanse komaf Levert grote bijdrage aan ontwikkeling van ‘ballet de cour’ Componeert ook ballet-opera’s In vaste dienst bij Lod. XIV Lodewijk XIV

Molière(1622-1673) Blijspelschrijver In dienst bij Lod. XIV Werkte nauw samen met Lully Heeft ook eigen succesvol theater in Parijs Hekelt in zijn blijspelen vaak de zwakheden van de gegoede burgerij en de lage adel Lodewijk XIV

comédie-ballet / ballet-komedie Blijspel met doorlopend verhaal (I.t.t. ballet met meerdere thema’s zoal Ballet de la nuit) Onderbroken door ballet en liederen Ontstaan aan het hof van Lod XIV Uit samenwerking van Lully &Molière Lodewijk XIV

Molière(1622-1673)  Racine(1639-1699) Baseert zijn stukken vrijelijk op komedies , overgeleverd uit Griekse en Romeinse beschaving Zorgt voor opleving van klassieke tragedie Personages worden door passie en noodlot geconfronteerd met belangrijke levensvragen Lodewijk XIV

Vaste regels van de klassieke tragedie Proloog; voorrede Inhoud staat veelal los van de eigenlijke inhoud van de tragedie Daarna: 3 tot vijf bedrijven Inhoud altijd gebaseerd op klassieke mythologie of geschiedenis Eenheid van tijd, plaats en handeling dwz: - verhaal speelt zich af binnen één etmaal - op vaste plek - geen extra verhaallijnen (leidt aandacht af van hoofdthema) Lodewijk XIV

Ballet-opera(tragédie lyrique) Ontwikkeld door Lully aan hof van Lod. XIV Combinatie van elementen uit Franse tragedie (theatervorm) met ballet de cour en Italiaanse opera Lodewijk XIV

Opzet van ballet-opera Ouverture: koning maakt zijn entree Proloog (met actuele inhoud) Vorst wordt toegesproken en geprezen 5 bedrijven Onderwerpen ontleend aan Grieks-Romeinse mythologie. Dans(divertissements) vast onderdeel(vaak massascènes voor koor en ballet) Muziek niet onderbroken door gesproken toneelscènes Lodewijk XIV

Klassiek ballet Lodewijk XIV stichtte in 1661 de ‘Koninklijke Academie voor Dans’ om mensen op te leiden voor de vertoningen aan het hof. Aan deze Academie werden de grondbeginselen voor ballet zoals wij dat kennen vastgelegd Vanaf dit moment komen de ontwikkelingen in het ballet in een stroomversnelling Eerste sterdansers komen ten tonele Lodewijk XIV

Academische dans De vijf basisposities worden hier vastgesteld Deze worden tot op de dag van vandaag op balletscholen onderwezen Regels voor theaterdans vastgelegd: Naar buiten draaien van de benen met als doel: - meer ruimte voor bewegingen zoals hoog optillen van benen en zijwaartse passen                                                                                        Lodewijk XIV

Horizontale en verticale dans Ook wel figuurdans genoemd Publiek kijkt vanuit galerij neer op dansers Dansers staan op verhoogd toneel Nadruk komt meer op sprongen te liggen Lodewijk XIV