De sector van de Instellingen voor Bedrijfspensioenvoorziening Rapportering over het boekjaar 2015

De sector van de Instellingen voor Bedrijfspensioenvoorziening - Boekjaar 2015 Executive summary 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Executive summary De sector van de IBP's blijft een zeer heterogene sector Eind 2015 waren er 198 rapporterende IBP’s waarvan 3 in vereffening of vereffend Balanstotaal (24,7 mia €) is dankzij de financiële resultaten gestegen met 6 % en de dekkingsgraad gaat er globaal op vooruit Aantal deelnemers stijgt met 2 % (1.513.279) IBP's beleggen nog altijd voornamelijk in ICB's (aandelen-ICB's en obligaties- ICB's) De verschuiving van DB naar DC-regelingen zet zich door, zowel wat betreft aantal deelnemers als bedrag van technische voorzieningen, maar minder uitgesproken 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

De sector van de Instellingen voor Bedrijfspensioenvoorziening - Boekjaar 2015 Kerncijfers 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Aantal rapporterende IBP's: 198 Balanstotaal: 24,7 mia € Technische voorzieningen: 18,8 mia € Aantal deelnemers: 1,51 mio Dekkingsgraad KTV + marge: 155 % Dekkingsgraad LTV + marge: 129 % Verhouding LTV/KTV: 121 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Evolutie balanstotaal 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Heterogene sector Balanstotaal (in Euro) Aantal instellingen % instellingen Balanswaarde % totaal > 1 Mia 7 4% 9.421.845.817 38% 1 Mia <> 500 Mio 5 3% 2.941.676.755 12% 100 mln <>500 mln 32 16% 7.312.452.345 30% 10 mln <>100 mln 105 53% 4.813.521.794 19% <10 mln 49 25% 204.502.022 1% Totaal 198 100% 24.693.998.734 De helft van het balanstotaal van de sector is in handen van slechts 7% van het totaal aantal IBP’s, terwijl een vierde van het aantal IBP’s slechts 1% van het balanstotaal van de sector vertegenwoordigt. 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Top 10 volgens balanstotaal Balanstotaal: 11,3 mia € = 46 % van balanstotaal sector Technische voorzieningen: 7,6 mia € = 40 % van technische voorzieningen sector Aantal deelnemers: 342.000 = 23 % van aantal deelnemers globale sector Dekkingsgraad KTV + marge: 184 % Dekkingsgraad LTV + marge: 145 % Verhouding LTV/KTV: 127 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Top 50 volgens balanstotaal Balanstotaal: 20,1 mia € = 82 % van balanstotaal sector Technische voorzieningen: 15 mia € = 80 % van technische voorzieningen sector Aantal deelnemers: 742.000 = 49 % van aantal deelnemers globale sector Dekkingsgraad KTV + marge: 160 % Dekkingsgraad LTV + marge: 131 % Verhouding LTV/KTV: 122 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Evolutie aantal deelnemers 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Samenstelling deelnemers* Omschrijving 2010 2011 2012 2013** 2014*** 2015 1. Actieve deelnemers 560.835 556.430 973.899 1.002.011 940.179 938.417 Man 451.339 446.966 571.685 587.383   Vrouw 109.496 109.464 402.214 414.628  1.1. Arbeiders 356.150 351.839 400.996 335.267 331.821 378.759 20.883 20.018 22.237 1.2. Bedienden en kaders 204.685 204.591 572.903 116.072 115.145 192.926 88.613 89.446 379.977 2. Uitgetreden deelnemers met uitgestelde rechten 255.746 290.959 383.687 438.596 502.574 539,269 197.769 227.406 265.162 297.423 57.977 63.553 118.525 141.173 3. Rentegenieters (pensioen-, overlevings-, wezen-, en invaliditeitsrenten) 41.294 40.009 37.350 37.106 34.594 35,593 26.272 25.173 22.548 22.366 15.022 14.836 14.802 14.740 Totaal * Dubbeltellingen inbegrepen ** Vanaf 2013 wordt geen onderscheid meer gemaakt tussen arbeiders en bedienden/kaders *** Vanaf 2014 geen onderscheid meer tussen mannen en vrouwen (gegevens beschikbaar via DB2P) 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Aantal deelnemers per IBP Sector Heterogene sector Aantal deelnemers per IBP Aantal instellingen % aantal deelnemers Groter dan 100.000 4 2% 1.002.612 66% Tussen 10.000 en 100.000 10 5% 259.808 17% Tussen 1.000 en 10.000 76 38% 213.873 14% Tussen 100 en 1.000 81 41% 36.071 Tussen 0 en 100 27 915 0,1% Totaal 198 100% 1.513.279 83 % van de actieve deelnemers zit in 7% van de IBP's en 55 % van de IBP's is goed voor minder dan 2,5 % van de deelnemers 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Aantal deelnemers volgens aard en type van regeling 2015 DB DC DC+tarief Cash Balance Totaal Ondernemingsregeling 88.163 85.143 9.319 182.625 Multi-werkgeversregeling 156.573 55.822 1.837 10.399 224.631 Sectorregeling 21.736 835.273 263.148 1.120.157 Individuele pensioentoezegging 21 4 46 Zelfstandigen 1.284 31.579 32.863 266.493 977.543 33.416 282.870 1.560.322 Een aantal deelnemers behoren tot meerdere regelingen (eventueel van een verschillend type) 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Samenstelling portefeuille 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Samenstelling ICB's 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Samenstelling portefeuille (ICB's uitgesplitst) 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Prudente waardering LTV Verhouding LTV/KTV Percentage van IBP's Percentage van balanstotaal 2011 2012 2013 2014 2015 >150 % 8% 7% 6% 20% 14% 13% 16% 15% >125 % en <= 150 % 17% 22% 21% 18% >120 % en <= 125 % 10% 11% 3% 12% >115 % en <=120 % 19% >110 % en <= 115 % 9% >105 % en <= 110 % >100 % en <= 105 % 5% 100 % 4% 1% 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Technische voorzieningen* Sector Evolutie van de aard van de pensioentoezeggingen   Technische voorzieningen* Aantal deelnemers** 2011 2012 2013 2014 2015 DB 77% 75% 74% 70% 67% 31% 18% 17% DC met tarief 9% 3% 1% 2% Cash Balance 4% 5% 7% 29% 19% DC 11% 12% 13% 16% 37% 62% 61% 63% Totaal 100% * Technische voorzieningen "pensioen en overlijden na pensionering" ** Een aantal deelnemers behoren tot meerdere regelingen (eventueel van een verschillend type) 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Peer groups in functie van pijler en inrichter Eerste pijler Tweede pijler Sectorfondsen Multi-werkgeverfondsen Mono-werkgeverfondsen Zelfstandigen 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter Eerste pijler Aantal rapporterende IBP's: 5 Balanstotaal: 2,8 mia € Technische voorzieningen: 2,2 mia € Aantal deelnemers: 15.700 Dekkingsgraad LTV + marge: 125 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler (totaal) Aantal rapporterende IBP's: 193 Balanstotaal: 21,9 mia € Technische voorzieningen: 16,6 mia € Aantal deelnemers: 1,5 mio Dekkingsgraad KTV + marge: 152 % Dekkingsgraad LTV + marge: 129 % Verhouding LTV/KTV: 118 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: sectorfondsen Aantal rapporterende IBP's: 11 Balanstotaal: 3,8 mia € Technische voorzieningen: 2,6 mia € Aantal deelnemers: 1,1 mio Dekkingsgraad KTV + marge: 160 % Dekkingsgraad LTV + marge: 146 % Verhouding LTV/KTV: 110 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: multi-werkgevers Aantal rapporterende IBP's: 110 Balanstotaal: 13,4 mia € Technische voorzieningen: 10 mia € Aantal deelnemers: 224.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 151 % Dekkingsgraad LTV + marge: 132 % Verhouding LTV/KTV: 115 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: mono-werkgevers Aantal rapporterende IBP's: 66 Balanstotaal: 2,7 mia € Technische voorzieningen: 2,2 mia € Aantal deelnemers: 114.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 136 % Dekkingsgraad LTV + marge: 119 % Verhouding LTV/KTV: 115 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter Tweede pijler: zelfstandigen Aantal rapporterende IBP's: 3 Balanstotaal: 2 mia € Technische voorzieningen: 1,8 mia € Aantal deelnemers: 33.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 176 % Dekkingsgraad LTV + marge: 105 % Verhouding LTV/KTV: 173 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van pijler en inrichter 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging IBP's met minstens één plan met één of andere vorm van beloofd rendement Uitsluitend DB Uitsluitend DC + tarief Uitsluitend Cash Balance Hybride: verschillende soorten toezeggingen, miv van DC zonder tarief IBP's met uitsluitend DC-plannen zonder tarief 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging IBP's met minstens één plan met één of andere vorm van beloofd rendement Aantal rapporterende IBP's: 168 Balanstotaal: 22,4 mia € Technische voorzieningen: 16,7 mia € Aantal deelnemers: 600.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 162 % Dekkingsgraad LTV + marge: 131 % Verhouding LTV/KTV: 124 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging IBP's met beloofd rendement: uitsluitend DB Aantal rapporterende IBP's: 86 Balanstotaal: 10,3 mia € Technische voorzieningen: 6,5 mia € Aantal deelnemers: 140.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 196 % Dekkingsgraad LTV + marge: 153 % Verhouding LTV/KTV: 128 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging IBP's met beloofd rendement: uitsluitend DC + tarief Aantal rapporterende IBP's: 2 Balanstotaal: 108 mio € Technische voorzieningen: 95 mio € Aantal deelnemers: 4.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 133 % Dekkingsgraad LTV + marge: 111 % Verhouding LTV/KTV: 121 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging IBP's met beloofd rendement: uitsluitend Cash Balance Aantal rapporterende IBP's: 3 Balanstotaal: 607 mio € Technische voorzieningen: 488 mio € Aantal deelnemers: 266.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 126 % Dekkingsgraad LTV + marge: 124 % Verhouding LTV/KTV: 101 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging Hybride IBP's: verschillende soorten toezeggingen, miv van DC zonder tarief Aantal rapporterende IBP's: 77 Balanstotaal: 11,4 mia € Technische voorzieningen: 9,5 mia € Aantal deelnemers: 189.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 143 % Dekkingsgraad LTV + marge: 117 % Verhouding LTV/KTV: 122 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging IBP's met uitsluitend DC-plannen zonder tarief Aantal rapporterende IBP's: 30 Balanstotaal: 2,3 mia € Technische voorzieningen: 2,1 mia € Aantal deelnemers: 914.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 109 % Dekkingsgraad LTV + marge: 108 % 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van de aard van de pensioentoezegging 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Sector Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit IBP's met enkel activiteiten in België IBP's met ook grensoverschrijdende activiteiten 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit IBP's met ook grensoverschrijdende activiteiten Aantal rapporterende IBP's: 14 Balanstotaal: 2,6 mia € Technische voorzieningen: 2,2 mia € Aantal deelnemers: 35.000 Dekkingsgraad KTV + marge: 131 % Dekkingsgraad LTV + marge: 118 % Verhouding LTV/KTV: 111 % Actief in 11 landen: Cyprus, Griekenland, Ierland, Italië, Litouwen, Luxemburg, Malta, Nederland, Spanje, Verenigd Koninkrijk, Zwitserland 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Peer groups in functie van grensoverschrijdende activiteit 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Samenvattende tabel IBP's   Aantal Balanstotaal (mia €) Dekkingsgraad KTV + marge LTV + marge Technische voorzieningen Aantal deelnemers 2014 2015 Sector 198 23,4 24,7 156% 155% 129% 17,7 18,8 1.477.347 1.513.279 Eerste pijler 5 2,7 2,8 123% 125% 2,1 2,2 15.542 15.751 Tweede pijler 193 20,7 21,9 153% 152% 130% 15,6 16,6 1.461.805 1.497.528 Sectorfondsen 11 3,6 3,8 160% 140% 146% 2,5 2,6 1.094.429 1.126.162 Multi-werkgevers 108 110 12,7 13,4 154% 151% 134% 132% 9,4 10,0 223.616 223.670 Mono-werkgevers 63 66 138% 136% 119% 2,0 111.379 114.887 Zelfstandigen 3 1,9 180% 176% 104% 105% 1,7 1,8 32.375 32.809 Vereffening 8 0,0004 0,0001 100% 0% 6 Minstens 1 DB, DC+tarief of CB 169 168 21,4 22,4 162% 131% 15,9 16,7 600.598 599.461 Uitsluitend DB 89 86 9,5 10,3 191% 196% 6,1 6,5 141.776 140.195 Uitsluitend DC+tarief 2 0,11 133% 111% 0,1 32.622 4.162 Uitsluitend Cash Balance 0,5 0,6 126% 124% 0,4 263.800 266.370 Hybride 72 77 11,4 143% 121% 117% 7,7 162.400 188.734 Uitsluitend DC 29 30 2,3 109% 108% 876.749 913.818 België 186 183 21,0 22,1 158% 159% 15,8 1.444.781 1.478.370 Grensoverschrijdend 12 14 122% 118% 32.566 34.909 % balanstotaal van de sector Grootste 10 46% 10,8 11,3 184% 144% 145% 7,3 7,6 339.667 342.478 Grootste 50 83% 82% 19,3 20,1 14,4 15,0 741.556 741.698 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

IBP's tov groepsverzekeringen, bedrijfsleiderverzekeringen en derde pijler * In miljard € 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Eerste pijler beheerd door IBP's 2,1 2,0 2,2 2,4 2,7 2,8 Tweede pijler 62,0 65,0 70,1 75,1 81,0 85,1 IBP 13,9 14,0 16,4 18,0 20,7 21,9 Groepsverzekering 45,0 47,6 50,4 53,9 56,9 59,7 Bedrijfsleiderverzekering 3,2 3,3 3,4 3,6 Derde pijler 21,5 21,6 23,7 25,1 26,8 30,2 Verzekeringen 9,5 10,4 11,0 10,7 11,2 13,1 Pensioenspaarfondsen 12,0 11,3 12,7 14,3 15,6 17,2 * IBP’s: totaal actief, verzekeringen: technische voorziening leven, pensioenspaarfondsen: inventariswaarde 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015

Lexicon IBP: Instelling voor bedrijfspensioenvoorziening ICB: Instelling voor collectieve belegging KTV (korte termijn technische voorzieningen): voorzieningen die, op het beschouwde ogenblik, overeenstemmen met de door de aangeslotenen verworven pensioenrechten LTV (lange termijn technische voorzieningen): een niveau van voorzieningen waarbij bovenop de verworven pensioenrechten een veiligheidsbuffer wordt ingebouwd DB: defined benefits (te bereiken doel) DC: defined contributions (vaste bijdragen) 22 november 2016 Rapportering over het boekjaar 2015