Tekenen in zicht DEEL 1 HOOFDSTUK 3 Kleur DAL/RvP 2014

H 1.3 Kleur Bram van Velde functionele kleuren secundaire kleuren kleurengamma symboolkleur tertiaire kleur toetsen signaalkleur contrasten symbolisme kleurenschijf schutkleuren primaire kleuren decoratief kleurgebruik

H 1.3 Kleur KLEUREN Stel je voor dat er geen kleuren bestonden. Dat zou een saaie boel worden! De kleuren die je om je heen ziet, kun je in allerlei groepen verdelen.

H 1.3 Kleur VROLIJKE EN PRAKTISCHE KLEUREN Er kunnen verschillende redenen zijn om bepaalde dingen een kleur te geven. Om ze er mooier en vrolijker uit te laten zien bijvoorbeeld. Of omdat een bepaalde kleur gewoon praktisch is.

H 1.3 Kleur DE BETEKENIS VAN KLEUREN Kleuren hebben vaak een bepaalde betekenis of functie. Denk maar aan de kleur rood in het verkeer (symboolkleur voor gevaar of verbod). Rood is ook de kleur van dingen die moeten opvallen (signaalkleur). Terwijl legertanks juist groen en bruin gespoten worden om maar niet op te vallen in het veld (schutkleuren)

H 1.3 Kleur KLEURENSCHIJF In de kleurenschijf zie je hoe je met behulp van drie kleuren alle andere kleuren kunt mengen: ROOD, BLAUW en GEEL (MAGENTA, CYAAN en CITROEN). Deze kleuren moet je dus al hebben, je kunt ze niet zelf maken door andere kleuren te mengen. Geel (Citroen) Blauw (Cyaan) Rood (Magenta)

H 1.3 Kleur PRIMAIRE EN SECUNDAIRE KLEUREN In het driehoekje midden in de kleurenschijf zie je de drie basiskleuren (primaire kleuren) rood (magenta), geel (citroen) en blauw (cyaan). Dit zijn de felste kleuren: kleuren van de eerste orde. Als je telkens twee van deze basiskleuren met elkaar mengt, krijg je een andere kleur. Deze mengkleuren van primaire kleuren zijn kleuren van de tweede orde (secundaire kleuren). rood + geel  oranje rood + blauw  violet blauw + geel  groen

H 1.3 Kleur TERTIAIRE KLEUREN Op de lichte ringen van de kleurenschijf/ster zie je wat het effect is als je de kleuren met wit mengt. De buitenste ringen zijn ontstaan door de kleuren met een klein beetje zwart te mengen. De kleuren van deze twee ringen noem je kleuren van de derde orde (tertiaire kleuren).

H 1.3 Kleur KLEUREN VOOR DE SIER Kleuren spelen in de mode en kleding een heel belangrijke rol. Modeontwerpers zorgen ervoor dat er telkens weer nieuwe kleurcombinaties en vormen in de mode komen. De kleuren in de mode hebben meestal een decoratieve functie (voor de sier).

H 1.3 Kleur PRAKTISCHE KLEUREN De kleur van een kledingstuk kan ook een praktische reden hebben. Denk maar aan de kleding van een conducteur. Die uniformkleuren vallen meteen op. Net zoals de shirts van de spelers tijdens een sportwedstrijd. Aan de kleuren van de shirts kun je zien bij welke partij de spelers horen.

H 1.3 Kleur Robert Delaunay: Mme Mandel 1923 KLEURCONTRASTEN De kleding die je draagt, laat zien wie je bent, waar je bij wilt horen en wat jouw smaak is. De één houdt van felle kleuren, de ander van pastelkleuren. Kleuren kun je combineren. Als kleuren tegen elkaar afsteken, noem je dat een kleurcontrast (kleurtegenstelling). Felle kleuren vormen met elkaar een kleur-tegen-kleur-contrast. Robert Delaunay: Tristan Tzara Robert Delaunay Giorgio Morandi: stilleven

H 1.3 Kleur KOUD-WARM CONTRAST Warme kleuren vormen samen met koude kleuren een koud-warmcontrast. Vincent van Gogh Edvard Munch Leonardo Da Vinci

H 1.3 Kleur LICHT-DONKERCONTRAST Een combinatie van lichte en donkere kleuren noem je een licht-donkercontrast. Caravaggio Karel Appel

H 1.3 Kleur KLEURENGAMMA Een combinatie van tinten in één bepaalde kleur noem je een kleurengamma.

H 1.3 Kleur UIT DE KUNST GAMMAKLEUREN Dit schilderij met twee kaartspelers bestaat uit allemaal bruintinten. Het bruine kleurengamma zorgt voor rust en eenheid in het schilderij. Het schilderij is opgebouwd uit verftoetsen (verfstreken) van verschillende bruintinten. De schilder Cézanne heeft de verftoetsen in verschillende richtingen aangebracht. Daardoor maakt het schilderij toch een levendige indruk. Paul Cezanne: de kaatspelers, 1890-1895

H 1.3 Kleur UIT DE KUNST Maurice Denis: April, 1892 VOORJAARSKLEUREN De titel van dit schilderij is ‘April’. Het eerste wat in dit kunstwerk opvalt, zijn de in het wit geklede bruidjes. Wit is de symboolkleur voor reinheid en maagdelijkheid. De bruidjes en de bloemen in de wei wijzen op het nieuwe leven dat de lente aankondigt. Groen is de symboolkleur voor vruchtbaarheid en groei. De kleuren en figuren zijn in deze voorstelling dus symbolisch. Daarom wordt dit schilderij tot het symbolisme gerekend.

H 1.3 Kleur UIT DE KUNST EXPRESSIEVE KLEUREN ’Drie muzikanten’ heet dit schilderij van Picasso. De harlekijn in het midden valt door de kleuren en decoratie van zijn kleding heel erg op. Het koele blauw in het midden van het schilderij vormt samen met de warme bruine tinten een warm-koudcontrast. De kleuren in dit schilderij kloppen niet met de werkelijkheid, maar zijn vanuit het gevoel geschilderd. Deze kleuren noem je expressieve (gevoels) kleuren. Pablo Picasso: Drie muzikanten, 1921 Pablo Picasso: Drie muzikanten. 1921

Harajukumeisjes, Shinjukuwijk Tokyo

Vincent van Gogh , Brug van Langlois, Arles, Frankrijk.

Caravaggio: Emmausgangers 1606