19-11-2017 Zwangerschap en schildklierproblemen Symposium Preconceptie: zorg nu voor later C.Jacobs, kinderarts M.Peerden, huisarts

Indeling workshop Leerdoelen Werking van de schildklier 19-11-2017 Indeling workshop Leerdoelen Werking van de schildklier Schildklierfunctie tijdens de zwangerschap * casus hypothyreoidie * casus hyperthyreoidie Take home messages

Leerdoelen Kennis hebben van de werking van de schildklier 19-11-2017 Leerdoelen Kennis hebben van de werking van de schildklier Kennis hebben van schildklierafwijkingen in de zwangerschap De invloed kennen van een niet goed ingestelde schildklier op de ontwikkeling van de foetus Kennis hebben van de mogelijke behandelingen en verwijsindicaties

19-11-2017 Werking Schildklier Werking schildklier

Symptomatologie Hypothyreoidie “Hashimoto” TPO as Hyperthyreoidie 19-11-2017 Symptomatologie Hypothyreoidie “Hashimoto” TPO as Hyperthyreoidie “Graves” TSH-R as

Invloed van schildklierhormoon op de zwangerschap en foetus 19-11-2017 Invloed van schildklierhormoon op de zwangerschap en foetus Is essentieel voor de prenatale hersenontwikkeling Te kort: neuro-psychologische en cognitieve schade Is essentieel voor in stand houden van de zwangerschap Te kort: PE, Solutio, Prematuur, IUGR 

Maternale behoefte schildklierhormoon 1 19-11-2017 Maternale behoefte schildklierhormoon 1 Tijdens de eerste 20 weken is het kind volledig aangewezen op via de placenta verkregen schildklierhormoon Vanaf 20 weken begint de foetale schildklier-as te werken. Een normale maternale schildklierhuishouding is essentieel voor een optimale foetale ontwikkeling en zwangerschap!!

Maternale behoefte schildklierhormoon 2 19-11-2017 Maternale behoefte schildklierhormoon 2 Fysiologisch neemt de behoefte aan schildklierhormoon toe vanaf een zwangerschapsduur van 4-5 weken (metabolisme↑↑) In deze periode is de foetus geheel afhankelijk van maternaal schilklierhormoon!! Tijdig aanpassen van de medicatie bij moeders met schildklieraandoeningen is essentieel!!

Maternale behoefte schildklierhormoon 3 19-11-2017 Maternale behoefte schildklierhormoon 3 Vanaf A20 weken gaat de foetale schildklier zélf bijdrage leveren aan de schildklierhormoon voorziening en kan deze worden ontregeld Maternale antistoffen (TSH-R as bij Graves!) passeren de placenta! Het is dus van essentieel belang te weten wát voor een schilklierprobleem de moeder heeft!!

19-11-2017 Resumeé Een normale maternale schildklierhuishouding is essentieel voor een optimale foetale ontwikkeling en zwangerschap!! Tijdig aanpassen van de schildkliermedicatie bij moeders met pre-existente schildklieraandoeningen is essentieel!! Het is van essentieel belang te weten wát voor een schilklierprobleem de moeder heeft!!

19-11-2017 Casus 1 Joyce, 27 jaar oud Komt bij de huisarts op het spreekuur om IUD te laten verwijderen i.v.m. kinderwens Uit de episodelijst blijkt dat zij bekend is met hypothyreoïdie

On(der)behandelde hypothyreoidie tijdens de zwangerschap 19-11-2017 On(der)behandelde hypothyreoidie tijdens de zwangerschap Zwangerschapscomplicaties Miskraam, pre-eclampsie, zwangerschapshypertensie, abruptio placentae, anemie, bloedverlies postpartum Foetus Verminderde cognitieve ontwikkeling Wat adviseert u als huisarts haar?

19-11-2017 Advies huisarts Adviezen t.a.v. gezonde leefstijl, voeding en beweging , geen alcohol en niet roken Gebruik van foliumzuur Schildklier Zodra zwangerschap tot stand gekomen is contact opnemen met huisarts over medicatie en schildkliercontroles

Hypothyreoidie en zwangerschap 19-11-2017 Hypothyreoidie en zwangerschap Joyce belt 6 maanden later dat zij zwanger is Wat moet de huisarts doen m.b.t. de schildklier?

Hypothyreoïdie en zwangerschap 19-11-2017 Hypothyreoïdie en zwangerschap Zodra zwangerschap tot stand is gekomen: Bepaling TSH-R-antistoffen, TSH, T4 en T3 Schildkliermedicatie met 25% ophogen Controle schildklier na 4 weken Streefwaarde TSH tussen 1-2 Indien TSH te hoog medicatie geleidelijk ophogen tot streefwaarde bereikt is Ook een subklinische hypothyreoïdie controleren!

Verwijzen? Indien TSH-R as positief zijn 19-11-2017 Verwijzen? Indien TSH-R as positief zijn Indien instelling niet goed lukt Goede samenwerking en overdracht van gegevens nodig tussen huisarts- verloskundige-internist/endocrinoloog- gynaecoloog

Schildklierfunctie postpartum 19-11-2017 Schildklierfunctie postpartum Vervolg casus: Joyce is bevallen van een gezonde dochter Wat doet de huisarts met de schildkliermedicatie? Direct postpartum de medicatie verlagen naar dosering van voor de zwangerschap Schildklier controle na 6 weken.

Casus 2 Moeder: G1P0 “Schildklierprobleem” Schildklier “werkt te hard” 19-11-2017 Casus 2 Moeder: G1P0 “Schildklierprobleem” Schildklier “werkt te hard” M. Graves!! Hoe is of wordt moeder behandeld? Radioactief jodium? Thyreostaticum? TSH-R as? Thyrax? Echo kind: Struma? Groei? Hartfrequentie? 18

TSHR-as werkt direct op de schildklier 19-11-2017 TSHR-as werkt direct op de schildklier TSH-R as Werking schildklier

Casus 2 Moeder: G1P0 “Schildklierprobleem” M. Graves 19-11-2017 Moeder: G1P0 “Schildklierprobleem” M. Graves Thyreostaticum: ja TSH-R as verhoogd: ja Thyrax: nee Partus: AD 38+6, 3500 gram, goede start Rustige ademhaling en hartactie Geen struma Navelstrengbloed: vrij T4 20pmol/L TSH <0,005mU/L TSH-R as 20,5 mU/L Casus 2 20

Postpartum symptomen hyperthyreoïdie 19-11-2017 Postpartum symptomen hyperthyreoïdie symptomen neonatale hyperthyreoïdie verschijnselen hypermetabolisme tachycardie en tachypneu voedingsproblemen spugen hyperthermie, aritmie en decompensatie Behandeling medicamenteus/symptomatisch symptomen pas na 2 a 3 dagen!!! bij gebruik maternaal thyreostaticum T 1/2 PTU < T 1/2 TSH-R as

19-11-2017 Vervolg casus behandeling medicamenteus/symptomatisch 22

19-11-2017 Resumeé Een normale maternale schildklierhuishouding is essentieel voor een optimale foetale ontwikkeling en zwangerschap!! Tijdig aanpassen van de schildkliermedicatie bij moeders met pre-existente schildklieraandoeningen is essentieel!! Het is van essentieel belang te weten wát voor een schilklierprobleem de moeder heeft!!

19-11-2017 Take home message Een goed ingestelde schildklier bij de moeder is essentieel voor een gezonde ongecompliceerde zwangerschap en heeft belangrijke gevolgen voor de cognitieve ontwikkeling van het kind.