De rol van de medische beeldvorming Frederik Vanrietvelde, M.D. Dienst medische beeldvorming AZG Kortrijk

Belmip (Belgian Medical Imaging Platform) RIZIV FOD Volksgezondheid Vzw Focus on Medical Imaging

Aanbevelingen www.health.belgium.be/richtlijnen-medische-beeldvorming Acute versus chronische Acuut: geen MBV tenzij alarmsignalen (“red flags”) Chronisch: bijkomende MBV als de verkregen informatie therapeutische consequenties inhoudt. Voorkeur voor MRI (beschikbaarheid!)

Plaats voor RX Lumbale wervelzuil? 455475-455486 Radiografie van de lumbale wervelkolom, inclusief eventueel de sacro-iliacale articulatie, minimum drie clichés N 90 " "K.B. 6.3.2013" (in werking 1.4.2013) "De verstrekking 455475-455486 is vergoedbaar indien het voldoet aan de indicaties beschreven in het referentiedocument « Richtlijnen voor het goed gebruik van medische beeldvorming » voorgesteld door het Consilium Radiologicum en gepubliceerd bij de Federale Overheidsdienst (FOD) Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu. Meestal niet geïndiceerd behoudens: Trauma Oudere populatie: osteoporotische indeuking Follow up heelkundig materiaal

RX hoog energetisch trauma controle heelkundig materiaal osteoporose insufficiëntie controle heelkundig materiaal

MRI = eerste keus onderzoek bij “red flags” doch RX te verechtvaardigen indien suspect voor fractuur

Bijkomende tegenargumenten voor RX Veel oorzaken van acute en chronische lage rugpijn niet of laattijdig zichtbaar: discusafwijkingen met radiculaire druk inflammatie/infectie tumorale pathologie intrinsieke radiculaire of spinale pathologie stralingsbelasting

Stralingsbelasting RX RX lumbale wervelzuil face 2 maanden 0,25 msv Natuurlijke achtergrondstraling RX lumbale wervelzuil profiel 3,5 maanden 7 msv RX thorax face 3 dagen 15 msv

€ Is er nog plaats voor CT? “ CT geïndiceerd bij oudere populatie in het kader van alarmsymptomen en chronische lumbalgie” € alarmsymptomen en geen MR beschikbaarheid calcificatie/ossificatie van letsels RX/MR occulte fracturen zekerheidsdiagnose osteoïed osteoom

MR bij alarmsymptomen infectie (spondylodiscitis) tumorale pathologie

“Eerste keus beeldvorming” algoritme hoog energetisch trauma laag energetisch en osteoporose spondylodesemateriaal JA RX Acute lumbalgie ? JA MR (CT) NEEN “red flags”? NEEN 6 weken Chronische lumbalgie MR (CT)

De rol van de medische beeldvorming bij mechanische bekkengordelpijn bij jonge patiënt(e) Frederik Vanrietvelde, M.D. Dienst medische beeldvorming AZG Kortrijk

Mechanisch: statiek beoordeling RX Scanometrie RX bekken face staand

Statiek beoordeling Scoliose “Sagitale balans”

Inflammatoir (spondylarthropathie) RX? CT? MR? Botscan? sacro-iliitis diagnose Radiologische diagnose afhankelijk tijdstip: Botscan<MR<CT<RX ASAS criteria ankylosing spondylitis assesment society Reumatologische diagnose

Modified New York criteria Klinische criteria Lage rugpijn en stijfheid > 3 maanden, verbeterend met beweging doch niet door rust. Bewegingsbeperking van de lumbale wervelzuil in het sagitale en frontale vlak (gewijzigde schöber index en lumbale lateroflexie) Relatief verminderde thorax expansie in vergelijking met de normale waarden volgens leeftijd en geslacht. Radiologisch criterium Sacroiliitis op RX graad 2 bilateraal of graad 3-4 unilateraal Spondylitis Ankylosans = rad. criterium + minstens 1 klinisch criterium

Graad 2

ASAS criteria ( ankylosing spondylitis assesment society) Klinische criteria Radiologische criteria Acute inflammatie op MR Sacroiilitis op RX graad 2 bilateraal of graad 3-4 unilateraal Inflammatoire rugpijn Arthritis Enthesitis hiel Uveitis Dactylitis Psoriasis Cröhn / colitis Goede respons op NSAID Familiale voorgeschiedenis voor SpA Gestegen CRP SA = > 3 maand rugpijn startend < 45 jaar + SI radiologisch en 1 klinisch cr. + HLA B27+ en >= 2 klinische criteria

Aktieve sacroiliitis op MR BMO ( beenmergoedeem) Hoog signaal op STIR ( short tau inversion recovery) / T2 met vetsaturatie Laag signaal op T1 Vereiste hoeveelheid van signaalafwijking*: Indien slechts 1 afwijkende signaalfocus per snede, aanwezigheid op 2 opeenvolgende snedes vereist Meerdere afwijkende signaalfoci per snede *Ann Rheum Dis 2009; 68: 1520-1527

Aktieve sacroiliitis op MR

Andere oorzaken bekkengordelpijn myoma uteri ovariumtumor

De rol van de medische beeldvorming bij disco-radiculaire / neurogene lage rugklachten Frederik Vanrietvelde, M.D. Dienst medische beeldvorming AZG Kortrijk

Beeldvorming bij disco-radiculair conflict MR beschikbaarheid stralingsbescherming CT versus MR? Keuze bepaald door:

disco-radiculair conflict

Andere neurogene pathologie inflammatoir infectieus tumoraal demyelinisatie focus bij multiple sclerose

tumoraal Extra skeletale Ewing tumor