Taak 3A Urineweginfecties Een urineweginfectie of blaasontsteking is de verzamelnaam voor alle infecties die betrekking hebben op de urinewegen: nier, nierkelk, urineleider, blaas en urinebuis (urethritis).

Urethritis (plasbuisontsteking) Beschrijving De binnenkant van de urinebuis is bekleed met een slijmvlieslaagje. Wanneer dit laagje ontstoken raakt, spreek je van een urinebuisontsteking of plasbuisontsteking (urethritis). http://www.seksoa.nl/artikelen/behandelmethode-urethritis-hangt-af-van-oorzaak-ontsteking/

Urethritis Verschijnselen pijn of een branderig gevoel, vooral bij het plassen. Bij de man druipt soms gele pus of helder slijm uit de plasbuis ('druiper‘) Oorzaken bacteriën, zoals de chlamydia- of de gonorroe-bacterië. (SOA) Urinecatheter

Urethritis Complicaties Ontstekingen kunnen plasbuis vernauwing geven Advies Vrij veilig. Stel het kopen van condooms niet uit.

Urethritis Onderzoeken Urine (eerste straals urine) Kweek van de plasbuis Behandeling Antibiotica bij chlamydia: meestal krijg je azitromycine Bij gonorroe: je krijgt eenmalig antibiotica met een injectie. Meestal ceftriaxon (500 mg).

Cystitis (blaasontsteking) Beschrijving Het slijmvlies van de blaas is ontstoken. Een blaasontsteking is niet besmettelijk Verschijnselen Het plassen doet pijn of geeft een branderig gevoel.  U voelt vaker aandrang om te plassen, maar per keer plast u minder.  De aandrang op zich kan al pijn doen.   U kunt ook pijn hebben in uw onderbuik of rug.  De plas kan troebel zijn of er kan bloed in zitten.  De plas kan sterk ruiken of slecht ruiken. Bij een gewone blaasontsteking heeft u geen koorts, hooguit wat verhoging.

Belangrijkste wijzigingen UWI (2015) De indeling van urineweginfecties is gewijzigd, waarbij de termen ongecompliceerde en gecompliceerde urineweginfecties zijn verlaten. Bron: https://www.nhg.org/standaarden/volledig/nhg-standaard-urineweginfecties www.thuisarts.nl

Waarom wijziging indeling UWI Bij de herziening van de standaard is gekozen om de indeling in gecompliceerde en ongecompliceerde urineweginfecties te verlaten, omdat het begrip gecompliceerd zowel kan verwijzen naar het beloop als naar het verhoogde risico op een gecompliceerd beloop. De nieuwe indeling staat vermeld in het kader. Kinderen jonger dan 12 jaar worden beschouwd als een aparte risicogroep,1) omdat de etiologie en behandeling verschillen van die bij andere risicogroepen.

Indeling urineweginfecties cystitis bij gezonde, niet-zwangere vrouwen (vanaf 12 jaar). cystitis bij patiënten vanaf 12 jaar met een verhoogd risico op een gecompliceerd beloop. Deze ‘risicogroepen’ zijn: mannen; zwangeren; patiënten met diabetes mellitus of verminderde weerstand; patiënten met afwijkingen aan de nieren of urinewegen; patiënten met neurologische blaasstoornissen; patiënten met een verblijfskatheter.

Indeling urineweginfecties (2) urineweginfectie bij patiënten vanaf 12 jaar met tekenen van weefselinvasie, met onderscheid tussen: vrouwen; mannen. urineweginfectie bij kinderen jonger dan 12 jaar, met onderscheid tussen patiënten: zonder tekenen van weefselinvasie; met tekenen van weefselinvasie.

Cystitis Oorzaken bacteriën meestal E.coli bacterie (ontlasting) Bacteriën komen via de plasbuis in de blaas. Onderzoeken Urine: Stickje of kweek (dipslide) Adviezen Drink veel (anderhalf tot twee liter per dag). Stel het plassen niet onnodig uit, maar ga als u aandrang voelt naar het toilet. Plas de blaas helemaal leeg.

Cystitis Behandeling Soms antibiotica Wanneer contact opnemen met de huisarts? Neem contact op met uw huisarts als u bij een blaasontsteking: koorts krijgt, ziek wordt, of als de klachten na de antibioticumkuur niet zijn verdwenen.

Behandeling Cystitis antibiotica (klachten sneller voorbij + complicaties voorkomen) medicijn dat snel door nieren wordt uitgescheiden, werkt dus snel op blaas advies ter voorkoming: veel drinken plassen niet uitstellen tijd nemen om alles uit te plassen plassen na het vrijen

belangrijkste wijzigingen in het medicamenteuze beleid zijn: bij gezonde niet-zwangere vrouwen ; geen antibiotica met eventueel een ‘uitgesteld recept’; urineweginfecties onder de 12 jaar worden bij jongens en meisjes op dezelfde wijze behandeld; norfloxacine wordt niet meer aanbevolen; bij niet-zwangere vrouwen en bij mannen met een urineweginfectie met tekenen van weefselinvasie is ciprofloxacine het middel van eerste keus als initiële behandeling voordat de uitslag van de urinekweek bekend is Antibiotica (2015) Bij antibiotische behandeling van een cystitis bij gezonde niet-zwangere vrouwen is een vijfdaagse kuur nitrofurantoïne eerste keus; een éénmalige gift fosfomycine is tweede keus.

Pyelonefritis (nierbekkenontsteking) Beschrijving De wand van het nierbekken ontstoken is. Dit kan in één of beide nieren voorkomen.

Pyelonefritis (nierbekkenontsteking) Verschijnselen Hoge piekende koorts pijn in de rug Braken pijn bij plassen koude rillingen verwardheid. Soms is pijn aantoonbaar bij kloppen in de flank (slagpijn) tijdens het LO. De infectie wordt veroorzaakt door micro-organismen die via de urineleider vanuit de ontstoken blaas opstijgen. -anatomische afwijkingen aan de urinewegen -nierstenen - prostaatlijden - katheterisatie van of stents in de urinewegen - zwangerschap - suikerziekte (diabetes) - blaasverlamming. Behandeling: infuus met AB

Pyelonefritis Oorzaak Bacteriën (E-Coli) Grotere kans bij kinderen zwangerschap diabetes mellitus nierstenen

Pyelonefritis Groter kans om nierbekken ontsteking te krijgen afwijkende aanleg van de urinewegen (bij stuwing of bij terugstroom van urine naar de nier)

Pyelonefritis Onderzoeken: Urineonderzoek Leefregels: rust te houden tot de koorts is verdwenen. drink veel. stel het plassen niet uit Behandeling antibiotica

Pyelonefritis Wanneer contact opnemen met de huisarts Als de klachten na twee dagen antibiotica nog niet zijn verminderd; als u zieker wordt (koorts, koude rillingen, verwardheid of sufheid); als u meer pijn krijgt; als u weer koorts krijgt; als u weer ziek wordt.

Opdracht 1 Diagnostiek (lab) stickje (teststrook) – nitriet negatief, verder onderzoek dipslide (urinekweek) sediment (onder microscoop)

Glomerulonefritis (nierfilterontsteking) Een is een onsteking van de nierfilters (glomeruli). De glomeruli liggen in de nierschors en filteren het bloed op afvalstoffen. Bij een beschadiging van de vaatwand en het membraan wordt het bloed minder goed gezuiverd en laten de glomeruli ook stoffen via de urine verdwijnen die wel in het lichaam moeten blijven. Bijvoorbeeld eiwitten en bloedcellen.

Glomerulonefritis (nierfilterontsteking)

Glomerulonefritis Oorzaak ontsteking aantasting nierschors diabetes, hypertensie Auto-immuumziekte http://www.nvn.nl/nierziekten-en-behandeling/nierziekten/nefrotisch-syndroom

Glomerulonefritis Symptomen Hematurie Eiwit in de urine Vermoeidheid + jeuk (afvalstoffen) Oedeem In bloed creatinine en ureum verhoogd (normaal wordt dit uitgescheiden in de urine) Beleid: bloeddruk mag niet te hoog worden; eiwitarm dieet; Afhankelijk van nierfunctieDialyse of niertransplantatie

Opdracht 3 A. Eiwitten, bacteriën & glucose De nieren filteren het bloed, waarbij er urine ontstaat die vol zit met afvalstoffen. De filters in de nieren zorgen ervoor dat alleen water en kleine afvalstoffen worden doorgelaten. Grotere stoffen als eiwitten houden de filters tegen. Als de nieren gezond zijn, bevat de urine dan ook vrijwel geen eiwit. Als er wel eiwit in de urine zit, dan is dat vaak een teken van nierschade, maar het verschijnsel kan ook gewoon optreden na een zware lichamelijke inspanning als marathonlopen. Oorzaken van nierschade De oorzaak van nierschade is divers, bijvoorbeeld: aandoeningen die de bloedvaten in het lichaam aantasten. Bijvoorbeeld hoge bloeddruk, suikerziekte en aderverkalking Bacteriën: zie bovenstaand plaatje. Omdat het glucosegehalte in het bloed zo hoog is, zal via de nieren glucose in de urine terechtkomen. Bv. Bij DM of Verlaging van de nierdrempel Zwangerschap: door verhoogde renale flow Ouderen: door verminderde terugresorptie

Opdracht 3 B. Zuurgraad Urine Zure urine pH < 5: Diarree/DM Ochtend licht zuur /neutraal pH 5-7 > 7: UWI Na een maaltijd; basich pH +/- 8 De pH waarde is een maat voor de concentratie van H+ ionen. Normale pH van ochtendurine is 5-7, licht zuur tot neutraal. De urine is na een maaltijd vaak basisch, rond een pH van 8, dit komt door de grote maagzuurproductie maagsap. Een zuurdere urine (pH <5) wijst op diarree of diabetes mellitus. Bij diabetes mellitus kan bij een tekort aan glucose vetzuurverbranding ontstaan wat de urine zuur maakt. Bij een basische ochtendurine, een pH hoger dan 7, kan er sprake zijn van een urineweginfectie. De aanwezigheid van bacteriën in de urine maakt deze basisch.

Opdracht 3 C Bloedvolume nieren Per minuut stroomt er 1 liter bloed door je nieren, als je bedenkt dat je 4-5 liter bloed hebt betekent dat dat elke 5 minuten al je bloed door de nieren gaat. 12 x per uur x 24 uur = 288 x 5 =1440 liter 60 liter per uur x 24 uur = 1440 liter

Opdracht 3 D. Geconcentreerde Urine Doorgaans is de kleur van urine in de ochtend donkerder van kleur omdat de nieren dan weinig water uitscheiden. Geconcentreerde urine is donkergeel, bruinig van kleur, ruikt sterker en is soms troebel. Sommige infecties, nieraandoeningen en stofwisselingsstoornissen kunnen ook gepaard gaan met sterker geconcentreerde urine.

Opdracht 3 E. Oorzaken blaasontsteking  urethra kort, makkelijke toegang op oudere leeftijd:  prostaatproblemen  verzakking uterus / blaas zelf   blaas minder krachtig verblijfskatheter

Vragen? HUISWERK