Gij zult openbaren: privacy en de open overheid Bart van der Sloot Instituut voor Informatierecht (UvA) Wetenschappelijke Raad voor Regeringsbeleid

Twee grondrechten ARTIKEL 10 - Vrijheid van meningsuiting 1. Een ieder heeft recht op vrijheid van meningsuiting. Dit recht omvat de vrijheid een mening te koesteren en de vrijheid om inlichtingen of denkbeelden te ontvangen of te verstrekken, zonder inmenging van enig openbaar gezag en ongeacht grenzen. Dit artikel belet Staten niet radio- omroep-, bioscoop-of televisieondernemingen te onderwerpen aan een systeem van vergunningen. 2. Daar de uitoefening van deze vrijheden plichten en verantwoordelijkheden met zich brengt, kan zij worden onderworpen aan bepaalde formaliteiten, voorwaarden, beperkingen of sancties, die bij de wet zijn voorzien en die in een democratische samenleving noodzakelijk zijn in het belang van de nationale veiligheid, territoriale integriteit of openbare veiligheid, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden, de bescherming van de goede naam of de rechten van anderen, om de verspreiding van vertrouwelijke mededelingen te voorkomen of om het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht te waarborgen.

Twee grondrechten ARTIKEL 8 Recht op eerbiediging van privé-, familie- en gezinsleven 1. Een ieder heeft recht op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie. 2. Geen inmenging van enig openbaar gezag is toegestaan in de uitoefening van dit recht, dan voor zover bij de wet is voorzien en in een democratische samenleving noodzakelijk is in het belang van de nationale veiligheid, de openbare veiligheid of het economisch welzijn van het land, het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de gezondheid of de goede zeden of voor de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.

Twee tendensen Big Data Zoveel mogelijk gegevens verzamelen, opslaan en verwerken Nut pas later duidelijk Geaggregeerd niveau en statistische verbanden Meta gegevens

Twee tendensen Open data Data vrijelijk beschikbaar Openbaar format en structuur Voor hergebruik van allerhande doeleinden

Twee rationalen Openbaarheid Accountability/controle op de macht Wet openbaarheid van bestuur Artikel 10 1.Het verstrekken van informatie ingevolge deze wet blijft achterwege voor zover dit: a. de eenheid van de Kroon in gevaar zou kunnen brengen; b. de veiligheid van de Staat zou kunnen schaden; c. bedrijfs- en fabricagegegevens betreft, die door natuurlijke personen of rechtspersonen vertrouwelijk aan de overheid zijn meegedeeld; d. persoonsgegevens betreft als bedoeld in paragraaf 2 van hoofdstuk 2 van de Wet bescherming persoonsgegevens, tenzij de verstrekking kennelijk geen inbreuk op de persoonlijke levenssfeer maakt. 2.Het verstrekken van informatie ingevolge deze wet blijft eveneens achterwege voor zover het belang daarvan niet opweegt tegen de volgende belangen: a. de betrekkingen van Nederland met andere staten en met internationale organisaties; b. de economische of financiële belangen van de Staat, de andere publiekrechtelijke lichamen of de in artikel 1a, onder c en d, bedoelde bestuursorganen; c. de opsporing en vervolging van strafbare feiten; d. inspectie, controle en toezicht door bestuursorganen; e. de eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer; f. het belang, dat de geadresseerde erbij heeft als eerste kennis te kunnen nemen van de informatie; g. het voorkomen van onevenredige bevoordeling of benadeling van bij de aangelegenheid betrokken natuurlijke personen of rechtspersonen dan wel van derden.

Twee rationalen Hergebruik Economische doeleinden Richtlijn hergebruik overheidsinformatie Artikel 3 Algemeen beginsel De lidstaten zorgen ervoor dat, wanneer het hergebruik van documenten toegestaan is, deze documenten kunnen worden hergebruikt voor commerciële of niet-commerciële doeleinden

Twee afwegingen Openbaarheid v. Privacy Welk belang dient openbaarheid? In hoeverre moet het doel van openbaarmaking helder en concreet zijn? In hoeverre is privacy in het geding? Worden er persoonsgegevens verwerkt? Helpt anonimiseren? Hoe worden algemene en individuele belangen tegen elkaar afgewogen? Zijn er wel altijd algemene belangen met openbaarheid gemoeid?

Twee afwegingen Economisch gewin v. Privacy Wat gaat er met de data gebeuren? >doelbinding Wie worden er door geraakt en hoe? Wie is daarvoor verantwoordelijk? Wegen economische belangen op tegen fundamentele rechten als privacy?