De wijngebieden in Italië Willy De Pauw Commanderij Brussel Maart 2017

Veneto 14 DOCG – 27 DOC- 9 IGT De bekendste wijnen : Soave : wit (Garganega) Valpolicella : rood (Corvina en Rondinella) Amarone (droog)+ Recioto di Valpolicella (zoet door passerillage ) : rood (amaro = bitter) Valpolicella classico (di ripasso) : rood : donkere kersachtige kleur, intens parfum en kersensmaak Bardolino : rood : dient jong en koel gedronken (eerder licht en fris fruitig) Prosecco : schuimwijn

Emilia-Romagna 2 DOCG – 18 DOC- 9 IGT Microklimaat tussen de Po, de Adriatische Zee en de Apennijnen. Hoofdstad : Bologna Bekend voor Balsamico-azijn, Parmaham, Parmezaanse kaas, ravioli De bekendste wijnen : - Lambrusco : wit Aceto Balsamico : Trebbiano- en Lambruscodruif : wit - DOCG Albana di Romagna : Albanadruif (wit) - Sangiovese di Romagna : rood

Toscane 11 DOCG – 39 DOC – 6 IGT De bekendste wijnen : Chianti : Sangiovese Brunello en Rosso di Montalcino : Sangiovese de wijn lagert enkele jaren op grote houten vaten en nadien nog aantal jaren op fles. Brunello : stevig, veel tannines, kruidig Rosso : lichter (kortere rijping) Vino Nobile di Montepulciano : Sangiovese : vol en bloemig Carmignano (lijkt op Brunello) Vernaccia de San Gimignano : wit Vin Santo : zoet wit

Piëmonte 16 DOCG – 42 DOC Ingesloten tussen de bergen : microklimaat (meer continentaal). Veel nevel (nebbiolo) Barolo (dorp) : Nebbiolo-druif, lagert 3 à 5 jaar op eikenvat : zwaar, ‘bruin’ en jaren houdbaar. Veel tannines, Barbaresco (dorp): Nebbiolo-druif : meestal iets jonger en eleganter ‘Godfather’ : Angelo Gaja Barbera (druivenras): Barbera d’Alba, Barbera d’Asti, Barbera del Monferrato Dolcetto (druivenras) : lage zuurtegraad, zachte tannines, aroma’s van zwart fruit, koffie en viooltjes (!) Gavi (dorp): wit (muskaatdruif), Moscato d’ Asti (dessertwijn), Spumante d’Asti (schuimwijn), - Moscato Passito (top, wit-zoet)

Lombardije 6 DOCG - 22 DOC – 16 IGT Hoofdstad : Milaan In de Po-vlakte : Lago Maggiore, Lago di Como, Lago di Garda De bekendste wijnen : Valtellina : Nebiollo-druif. Stevige, aromatische wijnen, meer zuur en tannines dan Barolo of Barbaresco Oltrepo Pavese : rode wijn (barbera en croatina) Terre di Franciacorta : rood (cabernet sauvignon en cabernet franc)

Friuli-Venezia Gulia : Ligurië : - 9 DOC en 2 IGT, - Bekendste : Cinque Terre (wit : Vermentina en Bosco) Latium : Lazio : Rome 3 DOCG - 27 DOC’s en 3 IGT vooral wit : Frascati en Marino (Malvasia en Trebbiano) Rood : Sangiovese, Montepulciano, Cesanese Zoetwit : Aleatico di Gradoli Friuli-Venezia Gulia : 2 grote DOC’s : Collio en Colli Orientale del Friuli en 7 kleinere Zowel wit als rood (CS, CF, Merlot en Refosco : intense wijnen)

Trentino Alto Adige (Süd Tirol) 2 verschillende wijnregio’s, maar 1 wijnstreek : Alto Adige + Trentino, DOCG : 0, DOC : 9 Alto Adige : kleine familiebedrijven Trentino : coöperatieven Druivenrassen : - Marzemimo : robuuste wijn, pruim Alto Adige levendige zuren, wat bittere afdronk - Teroldego Rotaliano : diep robijnrood rijk vol fruit : framboos, donker bosfruit lange afdronk, zachte tannines Trentino

De Abruzzen : 1 DOCG - 8 DOC – 10 IGT Tussen de Apennijnen en Adriatische zee Klimaat : gedeeltelijk continentaal en deel maritiem Cépages : Wit : Trebbiano Rood : Montipulciano : finesse en kracht (kruidigheid, aromatisch, tanninerijk, lage aciditeit, zwarte bessen, inktkleur, mondvullend) Campania : Capri en Ischia 4 DOCG – 15 DOC – 9 IGT Hoofdstad : Napels Fiano de Avellino DOCG: wit (peer, kruidig, hazelnoten) antieke wijnstok Vitis Apiana Lacryma Christi DOC Vesuvio : wit (druif : Cado di Volpe), intens : perzik en ananas, intense smaak, stevige body

9 DOC – 12 IGT Terroir : maritiem klimaat, maar ook bergachtig landschap (Silagebergte en Aspromonte) Wijn : vooral rood. Bekendste : stevige rode Ciro (stevige rode wijn) Calabrië Puglia (Apulië) 4 DOCG - 25 DOC’s en 6 IGT’s – 109.000 ha Tweede plaats in de wijnproductie van Italië Nu productie van eigen wijnen, met nadruk op kwaliteit Terroir : heuvelachtig landschap, bodem : kalk en klei, tot zanderig, invloed van de Adriatische zee Bekendste wijn : Primitivo del Salento IGT krachtige, volle rode wijn, 6-8 maanden rijping op eiken vaten, aroma’s van zoete pruimen en rode bessen, rijk, romig, kruidig, chocolade, mokka, rijpe vruchten, vlezig van materie maar ‘Italo-fris’ in lange afdronk

Molisse : Valle d’Alosta 4 DOC’s en 2 IGT’s Druivenrassen : rood : Sangiovese, Montepulciano, Aglianico wit : Trebbiano, Malvasia Bekendste wijnen : Biferno en Pentro d’Isernia krachtige rode wijnen : . de kleur : verandert bij verouderen van robijnrood naar granaatachtig . de smaak : zacht, droog, fluweelachtig, lichte tannines Valle d’Alosta De kleinste regio Wijngebied : tussen Frankrijk, omringd door Mont Blanc en de Matterhorn (er wordt zowel italiaans als frans gebruikt op etiket) Slechts 2 DOC’s : Donnaz en Enfer d’Arvier Donnaz : rood, amandelen, bij gegrild vlees

Marche (Marken) Basilicata : * Tussen Apennijnen en Adriatische zee, met heuvels die steil oprijzen vanuit de kust Wijngebied in opmars Bekendste wijn : Verdicchio Dei Castelli di Jesi : sappige en frisse witte wijn 1 DOCG – 15 DOC – 1 IGT Basilicata : * 1 DOC : Anglianico del Vulture. De riserva rijpt 5 jaar

Umbrië 2 DOCG – 13 DOC – 3 IGT Families Antinori en Lungarotti De wijnen: Orvieto : wit, druif : Procanico Lungarotti rood : Torgiano rosso ( de top : Rubesco Rosso Riserva) Montefalco : sagrantino-druif (droog en vol) . Secco : zicht : robijnrood tot zwart neus : wilde bloemen, viooltjes, rijp fruit, braambessen, ietsje tabak en leder, bosbessen, cassis mond : evenwichtige tannines, licht gebrande toets door lange rijping . Passito : zoete wijn (passerilage) Colli del Trasimeno : sangiovese, gamay en CS

Sardinië (Sardegna) 1 DOCG,19 DOC’s en 15 IGT’s : voornamelijk wit Populaire druivenrassen : - Wit : Nuragus - Rood : Cannonau,Monica, Carignano

Sicilië DOGC : 1 – DOC : 23 – IGT : 6 Druivenrassen : Wit : . Marsala . Catarrato bianco, . Inzolia Rood : . Nero d’Avola (zwarte van Avola, Calabrese) meest bekende druif van Sicilië, leunt aan bij de Syrah- druif . Frappato . Nerollo Mascalese