ABN AMRO Blikt Vooruit 12 november 2012 Joop Wijn Lid Raad van Bestuur ABN AMRO

Agenda 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario’s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Regeerakkoord 5. Wat betekent dit voor u?

Cultuurverandering (1/3) Accepteer dat het feest voorbij is Denk in lange termijn Het wordt hard werken om baten te genereren dus wees kostenbewust Beloning op basis lange termijn en reële prestatie

Cultuurverandering (2/3) Kom van je troon af Klant centraal: klant is koning Lange termijn relatie waarmaken Transparantie en begrijpelijke producten Zoek dialoog met stakeholders en toezichthouders Op zoek naar de “Ja” Niet meer De Bank maar Bank Anno Nu

Cultuurverandering (3/3) Doe geen gekke dingen Groei organisch Houd voldoende buffers aan Wees risicobewust Geen tweedehands spul Geen proprietary trading Investment Banking alleen ten dienste van en in het verlengde van echte klantbehoefte

Agenda 2. Europese scenario’s bepalen de toekomst 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario’s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Regeerakkoord 5. Wat betekent dit voor u?

Overheidsfinanciën in de eurozone (2011) Schuld EUR Mld Schuld % BBP < 90 Begrotingsaldo % BBP < 7 Griekenland 347 163 - 9 Ierland 162 108 - 13 Italië 1,884 121 - 4 Frankrijk 1,689 85 - 5 Spanje 706 69 Duitsland 2,090 81 - 1 Nederland 389 65 Eurozone 8,192 88

Loonkosten per eenheid product industrie 150 Index, 2000 kw 1 = 100 135 120 105 90 99 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 Eurozone Italië Spanje Gew. gem. Port. en Griek. Bron: Thomson Reuters Datastream

Langdurige aanpak PIIGS Nationaal, verkiezingsbestendig akkoord Begrotingstekort wegwerken Staatsschuld terugbrengen Groei door vergroten concurrentievermogen Communiceer je lange termijn pad

Langdurige aanpak Europa Politieke bereidheid om landen die hun best doen vastberaden te steunen Noodfonds moet landen bijstaan ECB (dan toch maar) een belangrijke rol Institutionaliseer begrotingsdiscipline

Bijdrage leningen en garanties € 15 mld De afweging Bijdrage leningen en garanties € 15 mld Kosten van totale break-up t.o.v. 2011 € 40 mld BBP € 90 mld Huizen € 500 mld Aandelen

Griekse tragedie nog niet voorbij Schuld % BBP 180 160 140 120 100 '10 '11 '12 '13 '14 '15 '16 '17 '18 '19 '20 Euro-IMF basis scenario Slechts de helft van de bezuinigingsmaatregelen Bron: IMF

Bron: Thomson Reuters Datastream Wat is al gedaan ? Loonkosten per eenheid product industrie - % mutatie Daling vanaf piek Daling om peil 1999 te bereiken 30 20 10 -10 -20 -30 GR PT IE SP IT Bron: Thomson Reuters Datastream

Agenda 3. 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario’s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Regeerakkoord 5. Wat betekent dit voor u?

Wereldwijde Blik Vooruit % groei BBP Eurozone VS Nederland 6 4 2 1,5% - 2 BRIC Landen: Afkoeling - 4 - 6 '08 '09 '10 '11 '12 '13 Bron: Thomson Reuters Datastream (realisaties) en ABN AMRO (prognoses)

Blik Vooruit op de Nederlandse economie Bijdrage % groei BBP Uitvoer Bedrijfsinvesteringen Part. consumptie Overheidsbestedingen 4 Investeringen woningen 3 2 1 -1 -2 -3 -4 -5 '07 '08 '09 '10 '11 '12 '13 Bron: CPB

Uitvoer groeit meer dan wereldhandel in 2013 excl.energie, % j-o-j 20 15 10 5 -5 -10 -15 Relevante wereldhandel is de door het CPB dubbelherwogen wereldhandel. Het betreft de door het CPB berekende gemiddelde invoergroei in afzetgebieden, waarbij voor Nederland belangrijke landen als bijvoorbeeld Duitsland en België zwaarder meewegen in de berekening. Dit wordt aangeduid als relevante wereldhandelsgroei. Tevens wordt bij de weging rekening gehouden met de goederen die Nederland uitvoert naar die landen. Vandaar dat ook wel gesproken wordt van de 'dubbelherwogen’ wereldhandel. 00 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 Relevante wereldhandel NL goederenuitvoer Bron: CPB, MEV 2013

2013: Einde aan krimp consumptie? Pensioen, baan, hypotheek, aandelen, euro, koopkracht % jaar op jaar 3 2 1 -1 -2 -3 05 06 07 08 09 10 11 12 13 Reëel beschikbaar inkomen Part. consumptie Bron: CPB

Bedrijven investeren weer in 2013 86 20 84 10 82 80 78 76 -10 74 72 -20 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 Bezettingsgraad (%; l.a.) Bedrijfsinvesteringen (% j-o-j; r.a.) Bron: CBS, Thomson Reuters Datastream

Agenda 4. 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario’s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Regeerakkoord 5. Wat betekent dit voor u?

Tekort overheid neemt af dankzij ombuigingen % BBP De groene staven laten de ontwikkeling zien van het tekort (cf EMU0-definitie) in het basisscenario (het basispad) – de door het CPB aangegeven ontwikkeling op basis van het veronderstelde conjunctuurbeeld en de maatregelen van de Miljoenennota (dus incl. het Lenteakkoord). Dan blijft het tekort ongeveer gelijk in de komende jaren. Dankzij de maatregelen van het Regeerakkoord zou het tekort echter kunnen afneme naar 1,5% van het BBP in 2017. Bron: CPB

Ontwikkeling groei en werkloosheid In het basispad zou de economische groei in 2013-1017 gemiddeld 1½% per jaar bedragen en de werkloosheid in 2017 (volgens de internationale definitie) op 5% uitkomen. A.g.v. het verkiezingsprogramma van VVD en PvdA en het Regeerakkoord komt de groei wat lager uit en de werkloosheid hoger. A.g.v. Regeerakkoord zou dat resp. 1¼% worden en 7¾% Bron: CPB

Effecten op diverse variabelen in %-punten A.g.v. de partijprogramma’s van de coalitiepartners en het Regeerakkoord worden de groei van BBP, binnenlandse bestedingen en werkgelegenheid gedrukt; bij de VVD-plannen zou ook de inflatie lager uitkomen. Deze grafiek laat de effecten zie van de plannen op deze economische variabelen. Anders gezegd: hoeveel van de groei van deze variabelen zoals gepresenteerd in het basispad, wordt afgeschaafd. Vb.: bij de BBP-groei is dat vlg het Regeerakkoord gemiddeld 0,2%-punt per jaar, vlg het VVD-programma was dat verwaarloosbaar geweest en vlg het PvsA-programma bijna 0,5%-punt per jaar. Bron: CPB

Nederland 5e op lijst meest concurrerende landen 6,0 5,5 5,0 4,5 4,0 Zwits Fin Ned VS HK Oost Fra Ier Spa Pol Lit Port Sing Zwe Dui VK Jap Den Noor Bel Lux Est Tsjech Ita Mal Bron: World Economic Forum Bron: World Economic Forum

Concurrentiekracht verhoogt inkomen per persoon BBP p.p in $’000 120,00 Luxemburg Qatar 100,00 Noorwegen 80,00 Australie UAE Zwitserland 60,00 Kuwait Zweden USA Singapore NL Ierland 40,00 Japan Duitsland Italie Groot Brittannië Griekenland Spanje Zuid Korea Saudi Arabie 20,00 Venezuela Taiwan Malaysia China 0,00 2,5 3 3,5 4 4,5 5 5,5 6 Concurrentiekracht

Hoe kun je concurrentie van globalisering aan? Positie Score NL Hoogste Score ontwikkeld bedrijfsleven 4 5,63 5,80 gezondheid en basisonderwijs 5 6,60 6,82 hoger onderwijs en training 6 5,79 6,18 efficiëntie goederenmarkt 5,29 5,60 instituties 7 5,92 6,07 infrastructuur 5,72 6,72 technologische alertheid 9 5,98 6,29 innovatie 5,31 5,78 efficiëntie arbeidsmarkt 17 4,99 5,90 ontwikkelde financiële markten 20 4,96 5,89 marktomvang 5,11 6,93 macro-economische omgeving 41 5,20 7,00 Bron: World Economic Forum

Regeerakkoord: De Blik Vooruit Groei: visie op Nederland in de wereld innovatie en technologische alertheid arbeidsmarkt infrastructuur financiële sector Stabiliteit en vertrouwen overheidsfinanciën: uitgaven / belastingen zorg einde discussie huizenmarkt

Agenda 5. Wat betekent dit voor u? 1. Cultuurverandering 2. Europese scenario’s bepalen de toekomst 3. Nederlandse economie blijft fragiel 4. Regeerakkoord 5. Wat betekent dit voor u?

ABN AMRO anno nu kijkt naar ondernemers Hoe gaat u de concurrentie aan? Heb visie en houd koers Kiezen voor kwaliteit Verhoog je toegevoegde waarde Houd investeringen in strategie en businessproces op peil Kosten omlaag en onder controle Resultatenrekening en Balans Partner met bank Man & Plan

Altijd op zoek naar de Ja