PRINK 1.0 en 2.0 Petra van Aalderen Projectcoördinator PRINK 20170330

Inhoudstafel Context Project PRINK 1.0 (2014-2016) GZA Probleemstelling Doelstellingen Studieresultaten Ziekenhuismodel Sensibilisering Disseminatie Vervolgproject PRINK 2.0 (2016-2017) Iridium Objectieven

Context Uitschrijving Social Grant voor Psycho- sociale projecten Stichting tegen Kanker (looptijd 2 jaar) Aanvraag 2013 2014-2015 PRINK 1.0 GZA 2016-2017 PRINK 2.0 Iridium (& Prijs van de Vrijwilligers), sensibiliseren van werkgevers, eerste lijn, mutualiteiten

Probleemstelling Literatuur 40% van alle kankerdiagnoses in beroeps-actieve leeftijd (18 - 58 jaar) 60-80% van de patiënten hervat werk Betere diagnostiek en therapie → hogere overlevingskansen Kanker als chronische ziekte Langdurige afwezigheid op het werk Gevaar voor inactiviteitsval Risico op arbeidsongeschiktheid, invaliditeit, werkeloosheid Neveneffecten bemoeilijken re- integratie Complexe situaties bij werkhervatting

Bedenkingen Wat zijn de gevolgen van mijn langdurige afwezigheid? (veranderingen werkplek, onzekerheid over reacties, …) Ik wil terug aan het werk. Wat zijn de gevolgen van mijn fysieke beperkingen? (vermoeidheid, verminderde conditie, verminderde concentratie, veranderd uiterlijk, …) Ik heb minder zelfvertrouwen. Ik voel mij onzeker/angstig m.b.t. de toekomst. Ik voel mij neerslachtig. … Ik twijfel aan mijn mogelijkheden, mijn eigen kunnen. Wat denken de collega’s, hoe pak ik het aan. Wil ik nog wel hetzelfde als voorheen? (verandering in werkattitude, verandering waarden en prioriteiten, balans werk-privé) Welke papieren moet ik in orde brengen? Bron: GZA, 2015

Belang van werkhervatting voor patiënten Bevordering van medisch herstel en welbevinden Bevestiging van zelfvertrouwen en identiteit Zingeving en structuur aanbrengen Afsluiting van een ziekteperiode, niet meer je ziekte zijn Normalisering sociale rollen(persoonlijk & professioneel), autonomie herstellen Verbetering financiële situatie Sensibilisering in een vroeg stadium nodig om inactiviteitsval te voorkomen

Observaties 1. Kwantitatieve gegevens ontbreken in de Vlaamse context (studie) Welke factoren voorspellen werkhervatting bij Vlaamse werknemers? Wat belemmert? Wat faciliteert? 2.Mogelijkheden/ informatie van werkhervatting te weinig zichtbaar Voor patiënten Voor hulpverleners Voor werkgevers 3. Afwezigheid van een eenduidige procedure/stappenplan m.b.t. begeleiding in werkhervatting na kanker Nood aan begeleiding op maat bij professionele re- integratie na kanker → Project PRINK

Doelstellingen project PRINK 1.0 Kwantitatieve vragenlijststudie rond werkhervatting Ontwikkelen van een modeltraject voor ziekenhuizen Zorgverleners sensibiliseren over vormen van werkhervatting Patiënten informeren over verschillende vormen van werkhervatting Patiënten doorverwijzen naar WG, PAAG, AG, VDAB (GTB/GOB),mutualiteit

Studieresultaten GZA-OLV Aalst PRINK 1.0 ABSTRACT Doelstelling Welke factoren voorspellen het al dan niet aan het werk zijn Methode Design: Cohort multicentrische vragenlijst studie: GZA & OLV Aalst Steekproef : 104 oncologische patiënten, age[18;58] , sexe [M12;F92] →73% borstkanker Resultaten 8-10 maand na diagnose 30% aan het werk 70% niet aan het werk

Resultaten Conclusie Aantal contra-intuïtieve bevindingen opvallend Voorspellende factoren Significantie Wel aan het werk Einde behandeling ,003 Positieve werkattitude ,018 Angst/ stressklachten ,008 Niet aan het werk Vermoeidheid ,006 Positieve sociale interacties ,009 Conclusie Aantal contra-intuïtieve bevindingen opvallend Interventies baseren op lichamelijke en psychosociale factoren

Studie overzicht redenen wel werkhervatting - niet werkhervatting Redenen om werk wel te hervatten GZA OLV Sociaal contact (algemeen) 55 % 56% Contact collega’s 27% 26% Financiële redenen 38% 18% Nuttig voelen in de maatschappij 21% 15% Job graag doen 29% Normale leven opnemen 14% Niet ingevuld 13% Redenen om werk niet te hervatten GZA OLV Vermoeidheid + fysieke klachten 70% 67% Concentratieproblemen 18% 17% Stress 12% 28% Angst 11% Focus op gezin / ontspanning 0% Niet ingevuld 49% 54%

Ziekenhuismodel

Rol sociale dienst GZA Hulp bij administratie: contact opnemen met VDAB om patiënt door te geven en afspraak te maken. Patiënt helpen bij het invullen van nodige documenten Psychosociale ondersteuning en begeleiding: luisterend oor zijn en begeleiden bij verandering leven en terug aan het werk gaan na lange ziekteperiode Informatie en bemiddeling: informatie bezorgen en doorverwijzen

Doorverwijzingen SD Intern - Ziekenhuis Sociale dienst Oncologisch specialist Oncologisch begeleidingsteam Oncologisch revalidatieprogramma Medisch- sociaal team ZH Disability management …. Bijzondere tewerkstellingsondersteunende maatregelen Progressieve werkhervatting Arbeidshandicap BTOM VOP Extern Huisarts Werk Leidinggevenden Werkgever HR – managers, personeelsdienst Arbeidsgeneesheer Mutualiteit- speciale begeleiding Arbeidsongeschiktheidsdienst - sociale dienst Adviserend geneesheer VDAB/ GTB/ GOB Loopbaanbegeleidingsdiensten Vakbonden

Sensibilisering GZA PRINK 1.0 Informatie uitwisseling GZA/VDAB/GTB Infosessie voor hulpverleners (artsen, VPK, OBT,..) Infosessie voor oncologische patiënten door sociale dienst en VDAB/GTB/Inzicht Posters en multimedia schermen op afdelingen Postkaartjes ‘ik wil gerust terug aan het werk’ Brochure Kanker en werk Gezondheidsmeter – thema werkhervatting

Brochure

Adviezen voor WN met WG

Postkaartjes

Informatiesessies door het oncologisch begeleidingsteam

Evaluatie werking VDAB/ GTB/Inzicht van GZA patiënten (6 maanden)   Verloop  Reden Aanmelding SD – GZA -totaal 17 Informeren, doorverwijzen, toeleiden 5 Doorverwijzen naar werkgever 1 Doorverwijzen naar arbeidsgeneesheer (AG) 3 Wachten i.v.m. therapie VDAB Werkzoekend Aanmelding VDAB Reden ontslag Regio Antwerpen 4 Intake na ontslag, geen aanmeldingsformulier van AG Bediende haven, geen reden Intake na ontslag, nog outplacement Geen progressieve werkhervatting mogelijk bij WG Intake & begeleiding, werkzoekend na diploma, eerst vrijwilligerswerk Intake, geen aanmeldingsformulier van AG, wel ontslag om medische redenen voorgesteld, 61 jaar Geen progressieve werkhervatting mogelijk Regio Mechelen Intake, 2 documenten ontbreken, ontslag wegens te zwaar Werk als metser te zwaar GTB/Inzicht Aanmelding GTB/Inzicht Reden geen traject Nog geen recht op loopbaanbegeleiding, al eerder gebruikt Tijdsduur minder dan 6 jaar Wel recht Eerst nog met werkgever praten Enkel intake Statutair in onderwijs

Evaluatie project PRINK 1.0 Conclusie: Meer oncologische patiënten vragen informatie over werkhervatting Patiënten kunnen gerichter geïnformeerd en doorgestuurd worden Contactpersonen van ZH met VDAB/Inzicht/mutualiteiten verlagen barrière

Disseminatie PRINK 1.0 - volbracht Symposium borstkliniek voor huisartsen GZA (10/10/2015) Rekanto (11/2015) CHI congres – abstract en poster (1/12/2015) Ontvangst Social Grant PRINK 2.0 (4/12/2015) Websites: GZA – Borstkliniek- Waaier Personeelsblad Zorgzaam

Uitreiking Social Grant 2015 (75 Uitreiking Social Grant 2015 (75.000€) & Prijs van de Vrijwilligers op 04/12/2015 voor PRINK 2.0

PRINK 2.0 Bijkomende doelstellingen Uitbreiding andere ziekenhuizen: Werkhervatting sensibiliseren in andere ziekenhuizen: Iridium, Vl. en Brussel Structureel samenwerken tussen ziekenhuis -mutualiteit- VDAB/GTB/GOB in patiëntensessies Verder ontwikkelen communicatiekanalen tussen patiënten - ziekenhuizen - mutualiteiten Uniforme verspreiding informatie transmuraal naar werkgeversorganisaties-arbeidsgeneesheren - eerste lijn Duurzaamheid project nastreven

PRINK 2.0 Objectieven project Train the trainer voor re- integratie na kanker voor zorgverleners – Cèdric Hèle Instituut vzw Materialenbeurs (zorgverleners) Handvaten verspreiden (werkgevers en trajectbegeleiders) Nieuwe actoren exploreren Disseminatie project Huisartsenconferentie (15/10/2016) Congres ESMO: Abstract- poster (7-11 oktober 2016) Unisoc (30/03/2017) Platform/praatcafé’s- eerste lijn Mechelen-Bonheiden-Lier (2017) Naboram – patiëntenvereniging (november 2017) Symposium Stichting tegen Kanker (2017)

Knelpunten werkgevers bij re- integratie Weinig kennis over het verloop van kanker Bezorgdheid om arbeidsrendement Extra druk op collega’s, vervangingscontract Weinig kennis over ondersteunende maatregelen overheid (financiële ondersteuning en aanpassingen) Dilemma belang voor het bedrijf en de werknemer Welke aanpak: hoe en wanneer contact houden, hoe een stappenplan opstellen, maak het bespreekbaar Oplossingen Handvaten gebruiken Training, coaching en consultancy mogelijk

Handvaten voor werkgevers http://www.iridiumkankernetwerk.be/datastream.aspx?type=doc&sessionId=b01c2gbs3td2kri52gj0lblm/ Handvaten_VDAB_20150729_v6_def-nl.pdf

Handvaten Aandachtspunten en mogelijke interventies Probleemgebieden tgv therapie en op orgaanniveau Fysiek vlak Psychosociaal vlak Cognirief vlak Financieel vlak Probleemgebieden in de werksituatie Arbeidsinhoud Arbeidverhoudingen Arbeidsomstandigheden Arbeidsvoowaarden Vb geven

Training, coaching en consultancy voor HRM en leidinggevenden De Ploeg Re- integratie na langdurige of chronische ziekte (kanker) … Contactgegevens: bedrijfscoaching@deploeg.be annelies.van.brussel@deploeg.be 03/67 07 134

Getuigenissen van patiënten met werkgevers (bron: Kom op tegen kanker,2012) ‘Mijn directe chef vond dat twee dagen per week niet werkbaar was, en dat ik alleen mocht terugkeren als het fulltime was. En anders niet.’ ‘Ik heb ook concentratie- en geheugenproblemen. In het begin moest ik alles tien keer opnieuw vragen aan collega's en schreef ik alles op.’ ‘De baas is naar mijn collega's gegaan om te zeggen dat ze me bepaalde jobs niet mogen laten doen.’ ‘De directie, de collega's waren begripvol, attent en ik voelde me meer dan welkom. Dit was ook nodig want kanker kan je heel onzeker maken.’

Take home messages Bij de toepassing van het nieuwe KB aandacht voor Bespreekbaarheid van problemen en oplossingen Maatschappelijk verantwoord ondernemen Zorgzaam leiderschap Human capital (kennis en ervaring behouden) Pro actief beleid opstellen Visie ontwikkelen rond re-integratiebeleid

Bedankt voor uw aandacht!