Ouderen in Veilige Handen Voorlichtingsbijeenkomst voor ouderen in Gelderland-Zuid Datum, plaats Presentator

OUDEREN IN VEILIGE HANDEN Programma- onderdelen: Waar denkt u aan bij ouderenmishandeling? Wat is ouderenmishandeling? Kent u voorbeelden (eigen omgeving?) Doet u er dan iets aan? Wat kunt u doen? Hoe te voorkomen?

Waar denkt u aan bij ouderenmishandeling?

Wat is ouderenmishandeling? “Ouderenmishandeling is het handelen of het nalaten van handelen van al degenen die in een terugkerende persoonlijke of professionele relatie met de oudere staan, waardoor de oudere persoon lichamelijke en/of psychische en/of materiele schade lijdt en waarbij van de kant van de oudere sprake is van gedeeltelijke of volledige afhankelijkheid.”

Ontwikkelingen Vergrijzing in Europa Ouderen blijven langer thuis wonen Mantelzorgers combineren zorgtaken met een baan en opvoeding eigen kinderen Nieuwe bezuinigingen

Taboe Schaamte Angst Niet de vuile was buiten hangen Je wordt afhankelijker van mensen in je directe omgeving, dat wil je niet verliezen

Verschillende vormen Lichamelijk Psychisch Verwaarlozing Financiële uitbuiting Seksueel misbruik Schending van rechten Vaak meer vormen tegelijk

Proces Het begint klein, maar kan escaleren Er ontstaat een patroon van gewoonten Iemand die zorgt kan pleger worden

Kenmerken Soms geen opzet maar onmacht. Overbelasting van o.a. mantelzorger. Soms moedwillige (opzettelijke) desinteresse, wraak of financieel gewin. Het komt in iedere bevolkingsgroep voor

Wie zijn de plegers? Landelijk geregistreerd door Veilig Thuis 56% (klein)kinderen ! 34% (ex)partner ! 5% een ander familielid 5% kennissen, buren of anders Meestal in persoonlijke kring. Minder dan 0,1% beroepskracht, 2% overige, 0 % vrijwilliger 70% van de slachtoffers is vrouw.

Hoe vaak? Schattingen: jaarlijks 200.000 slachtoffers. bij geestelijk gezonde ouderen vanaf 65 jaar: 1 op de 20 (= 5,5%). Bij dementie: 1 op de 3! Vrouwen zijn vaker slachtoffer (71 %)

Verschijningsvormen

Leeftijd slachtoffers Van 66 tot 69 jaar 27% Van 70 tot 79 jaar 39% Van 80 tot 89 jaar 26% Van 90 tot 99 jaar 8% 100 plus 3 meldingen Onbekend 35%

Kent u voorbeelden uit uw omgeving of herkent u het Kent u voorbeelden uit uw omgeving of herkent u het ? Wat zou u kunnen doen?

Wat kunt u doen als u het ziet? Bespreken met het slachtoffer Bespreken met familie of kennissen van het slachtoffer Advies vragen bij professionals (sociaal wijkteam, thuiszorg, huisarts, welzijn/ouderenadviseur) Advies vragen aan Veilig Thuis (kan anoniem) Melding doen bij Veilig Thuis

Veilig Thuis Advies Meedenken Wat kunt u zelf nog ondernemen Verantwoordelijkheid blijft in eerste instantie bij vrager Anoniem

Veilig Thuis Melding Niet meer anoniem Onderzoek: Wat gaat goed, wat gaat niet goed? Veiligheid van de oudere is het belangrijkst! Huisbezoek is mogelijk Overleg met hulpverleners in de gemeente Juiste hulpverlening erbij betrekken (bijvoorbeeld de huisarts, ouderenadviseur, de bank, de politie) Veiligheidsplan/herstelplan maken en blijven volgen Gezamenlijke verantwoordelijkheid van Veilig Thuis, professionals en de betrokkenen (slachtoffer en dader)

Wie doet melding bij Veilig Thuis? Landelijke cijfers: 74 % door beroepskrachten en vrijwilligers. 12 % door het slachtoffer. 13 % door familie. 29 % zijn anonieme melders. Veilig Thuis 0800-2000

Financiële uitbuiting ouderen Het ongepast gebruik maken van bezittingen van ouderen. 70.000 slachtoffers per jaar (minimaal) 413 meldingen aan Veilig Thuis (landelijk) 85% is een familielid de dader.

Vormen financieel misbruik Wegnemen geld, sieraden, goederen. Verkoop van eigendommen Misbruik van machtigingen Koop op naam slachtoffer Gedwongen testamentwijzigingen Financieel kort houden Misbruik van (spaar)rekeningen Noodzakelijke hulpmiddelen onthouden t.g.v. eigen gebruik.

Mantelzorgers 3,5 miljoen Nederlanders verlenen mantelzorg 1 op de 10 mantelzorgers maakt zich schuldig aan fysiek geweld en 1 op 3 aan verbaal geweld 450.000 mantelzorgers raken overbelast

Mantelzorg, waar kan het misgaan? Mantelzorger zijn tegen wil en dank, er alleen voor staan Uitputting, frustratie, geen erkenning Tegenwerking of agressie oudere Andere machtsverhoudingen/ oud zeer/ familieconflicten

Preventie van ouderenmishandeling Informatie: ik ben niet alleen Grenzen stellen, dit mag niet, dat kan wel EIGEN REGIE VOEREN in welke vorm dan ook Escalatie voorkomen: zo vroeg mogelijk in het proces Voorkomen is beter dan ‘genezen’ Risicofactoren ombuigen tot beschermende factoren Zorg om elkaar

Signalen bij het slachtoffer Zichtbaar letsel Depressieve, angstige indruk Onverzorgde, verwaarloosde indruk Spullen of sieraden verdwijnen Toename schuldeisers Veranderd eet- of slaappatroon Weigeren van hulp of gesprekken Onverzorgde woning

Risicofactoren bij de oudere Afhankelijkheid Sociaal isolement Loyaliteitsgevoelens t.o.v. pleger Geweld normaal vinden Ingrijpende gebeurtenissen; zoals verhuizing, verlies partner, ziekte

Risicofactoren bij de pleger Overbelasting mantelzorg Psychische gesteldheid bijv. verslaving of psychische en sociale problemen Lichamelijke ziekte; bijv. dementie Afhankelijkheid bijv. voor huisvesting en inkomen Oud zeer familieconflicten

Wat helpt? Weerbaarheid en eigen zaken blijven regelen Informatie bij ouderen over ouderenmishandeling Ondersteuning bij overbelasting van de mantelzorger Het durven bespreken van knelpunten en zorgen Zorgverleners weten wat de signalen zijn Breed sociaal netwerk (familie/kennissen/buren)

Signaleren: horen, zien en niet zwijgen

Samenvattend JE ZIET HET PAS ALS JE HET GELOOFT Het komt voor in alle lagen van de bevolking Het kent verschillende verschijningsvormen Het is een onaanvaardbaar maatschappelijk probleem Het stopt nooit vanzelf, dus bespreek het! OUDEREN IN VEILIGE HANDEN Veilig Thuis Gelderland-Zuid 0800-2000

Vragen of opmerkingen?