Spannende tijden…. Gelukkig zijn er economen…. Arnoud W.A. Boot Universiteit van Amsterdam 5 november 2009

Miljoenennota… September 2008: Nederland heeft goede uitgangssituatie De overheidsfinanciën zijn gezond Werkloosheid laag, en verwachtingen stabiel September 2009: “het jaar 2010 is naar we hopen het laatste jaar van de grootste recessie sinds de jaren dertig van de vorige eeuw” DACT 5 november 2009

John Maynard Keynes Redder in nood?? DACT 5 november 2009

Hebben we iets geleerd? Analogieën maar ook grote verschillen met de jaren dertig…. Roaring twenties… grote maatschappelijke veranderingen… euforie… excessen … bubble… financieel systeem verre van onschuldig… nu leidende rol macro-imbalances… Manipulatie Betere reactie van autoriteiten? DACT 5 november 2009

Financiële sector… How do you regulate an increasingly dynamic financial services industry? Proliferation of financial markets, with institutions and markets being increasingly intertwined Rapid innovation in financial instruments, distribution channels and institutions Blurring distinction between banks and other financial institutions Mushrooming of the financial sector!! DACT 5 november 2009

Complicaties Financiële sector onoverzichtelijk: waar beginnen systeemzorgen en waar eindigen ze? Inzicht cruciaal voor: Beperken risico overheid Effectiviteit van het toezicht DACT 5 november 2009

Wat hebben we geleerd? Regulering en toezicht hebben gefaald Belangrijkste inzicht: interlinked financieel systeem is probleem… Financiële markten hebben animal spirits in het bankwezen losgemaakt DACT 5 november 2009

In goed Nederlands…. Niets is opgewassen tegen het struikroverkapitalisme en de animal spirits die financiële markten in ons losmaken…  Naïef om te denken dat toezichthouders of RvC’s dit in de hand kunnen houden… DACT 5 november 2009

Communiqué IMF 04/10/09 We welcome the outcomes of the G-20 Summit in Pittsburgh and support its commitment to articulating policies for strong, sustained, and balanced growth in the global economy... We will remain vigilant to prevent financial sector excesses and the reaccumulation of unsustainable global imbalances. DACT 5 november 2009

Diagnose… Footloose kapitalisme…. vastigheid ontbreekt… alles is veranderbaar en daarmee ongrijpbaar… veranderingen in maatschappij, ondernemingen …. ongrijpbare financiële markten als ultieme manifestatie.. … op zoek naar nieuw evenwicht… DACT 5 november 2009

Klant centraal stellen?? The Economist “Banks have rediscovered the virtue of knowing their customer” Citigroup’s head of retail in Business Week “Citi should think locally” And HSBC billboard in NY-City: “The world’s local bank” DACT 5 november 2009

Fundamentele ingrepen nodig Financiële sector is instabiel en toezichthouder kan het niet aan… Aanslag op concurrentie dreigt hoe dan ook DACT 5 november 2009

Nu: ‘gewone’ ondernemingen Hoe bestuurders zich gek hebben laten maken door het circus van financiële markten en alle daarin actieve actoren…. analisten, consultants, investment bankers en media… DACT 5 november 2009

Probleem is dieper… CEO lijkt op voetbaltrainer … je bent de ster of je bent afgeschreven In een transactiemaatschappij wordt alles gehyped… Snel scoren wordt cruciaal… DACT 5 november 2009

Krapte in financiële sector blijft Banken de-leveragen Iedereen heeft zich teruggetrokken op de thuismarkt Ja, navelstaren dreigt…  Dus relatieve krapte aan middelen, zeker met betrekking tot langere uitzettingen En economische neergang helpt niet, denk ook aan wegvallen van waarde onderpand DACT 5 november 2009

Echte les! Financiële flexibiliteit cruciaal Meer dan ooit moet strategie veilig gesteld worden door optimale afstemming op liquiditeit Behoudende financiering altijd beter… Ondernemen doe je aan de activakant van de balans…..  Terug naar ‘echt’ ondernemen – financial engineering creëert meestal geen waarde!!! DACT 5 november 2009

Juist begrip rol finance cruciaal Basic misunderstanding about finance theory is to blame Analysts, consultants, media (?), etc. all pushed management in the wrong direction But finance theory also crucial for understanding the internal operations of the firm DACT 5 november 2009

En wat over economen? Twee quotes van een recent report, ‘Why economists fail’, 23 september 2009 Economists are not, by and large, stupid people Yet the profession seems to have become incapable of learning from its most glaring and highly publicized mistakes DACT 5 november 2009

What do we really want? “ A healthy and competitive financial services sector that is a source of stability and strength to the economy at large” DACT 5 november 2009