Hartfalen Hospice Wageningen Renkum Adri Jobse huisarts

Waar denkt u aan als een persoon met terminaal hartfalen in gedachten neemt? Hartfalen

Welk scenario ziet u voor zich ten aanzien van het overlijden van een patient met hartfalen? Hartfalen

Hartfalen is het tekortschieten van de pompfunctie van de hart door beschadiging van de hartspier Hartfalen

 2-3% van de bevolking  In de leeftijdscategorie van jr 10-20%  5-jaars overleving bij stellen van de diagnose 50%  In 50% van de gevallen heeft de patiënt geen of weinig klachten Voorkomen

Belangrijkste oorzaken  Zuurstofgebrek in hartspier door vaatlijden  Hoge bloeddruk  Diabetes Oorzaken

Andere oorzaken  Cardiomyopathie  COPD  Infecties  Intoxicaties  Autoimmuunziekten  Te snelle schildklierwerking Oorzaken

 Cytostatica  Hartklepgebreken  Hartritmestoornissen  Aangeboren afwijkingen  Aandoeningen van het hartzakje Andere oorzaken

De bloedsomloop

Hart

 Beschadiging hartspier>  Vermindering van hoeveelheid bloedtoevoer naar alle organen ( veroorzaakt op zich al klachten) >  Vermindering doorbloeding nieren>  Extra vocht en zout worden vastgehouden>  Na aanvankelijke verbetering veoorzaakt dit verder pompfalen (veroorzaakt vooral benauwdheid) >  Vicieuze cirkel van steeds verder toenemend hartfalen Ontstaan van pompfalen

Linker kamer: Stuwing in longweefsel> benauwdheid Verminderde doorbloeding van de organen, forward failure Rechter kamer : Verhoogde druk in afvoer van bloed uit de organen>oedeem benen, ascites, stuwing lever en maagdarmkanaal,vocht in pleuraholte Forward failure: onvoldoende doorbloeding van de organen met elk hun eigen symptomen Gevolgen van pompfalen

Hart

 NYHA indeling tav kortademigheid  Klasse 1-4 Symptomen

 Kortademigheid  Pijn op de borst  Stijging van het gewicht door vasthouden van vocht  Oedeem benen  Vocht in buikholte en longvliezen  Hartritmestoornissen  Cachexie  Moeheid Symptomen

 Misselijkheid  Geen eetlust  Hoesten  Verstopping  Angst  Duizeligheid  Somberheid  Verwardheid Symptomen

 Lage bloeddruk  Nierinsufficientie  Kortademigheid vaak ook in rust  Extreme vermoeidheid Symptomen in de laatste maanden

 Proberen om nog behandelbare oorzaken aan te pakken  Bijkomende negatieve beïnvloedende factoren aanpakken (bijv roken en alcohol)  Overgewicht verminderen  Zout beperking  Eventueel vochtbeperking Behandeling

 Diuretica (plastablet) Wordt zo lang mogelijk gegeven  ACE remmer  ARB  Beta blokker  Digoxine (digitalis) Medicamenteuze behandeling

 Eventueel synchroniserende pacemaker Behandeling

Beloop

 50% overlijdt plotseling  Beloop sterk wisselend  Resistentie voor medicatie treedt meestal laat op Beloop

 Stichting ICD dragers Nederland ICD

 Helpt alleen als er hartstilstand optreedt door ventrikelfibrilleren.  50% van de patiënten overlijdt acuut ten gevolge van ventrikelfibrilleren ICD

 Kan ongewenst gaan werken tijdens overlijden  Moet uit gezet worden voordat patiënt in de stervensfase komt. ICD

Onderstaande factoren duiden op een slechte prognose  hogere leeftijd  eerdere opnames in verband met acute toename hartfalen  afwezigheid van nog behandelbare oorzaken voor  onvoldoende reactie op behandeling  ernstige bijkomende ziekten  aanwezigheid van depressie  bij het lichamelijk onderzoek: gewichtsverlies >7,5 % in 6 maanden, versnelde hartslag in stabiele fase, lage bloeddruk (als uiting van forward failure), lage urineproductie  bij echocardiografie : zeer ernstige disfunctie van de linker ventrikel met sterk vergroot hart en EF <25%  bij het laboratoriumonderzoek: herhaald een laag serumnatrium (<130 mmol/l), progressieve nierfunctiestoornissen, hoog NT-pro BNP boven 2000 pg/ml ( BNP boven 1000 pg/ml). Prognose

Wat betekent dit beloop voor de patiënt ?

 Veel onzekerheid  Vaak achteraf gezien verkeerde inschatting van levensverwachting  Langdurige periode van ernstige en uitputtende vermoeidheid  Zingevingsproblematiek. Het overlijden laat te lang op zich wachten.