Presentatie harmonisatie peuterspeelzaalwerk gemeente Brunssum 6 september 2016

Landelijk peuterbeleid Asscher: een betere basis voor peuters Vanaf 2018 tweeverdienersgezinnen onder toeslagregeling kinderopvang kostwinnersgezinnen blijven aangewezen op gemeentesubsidie VVE: regie en financiering VVE blijft bij gemeente 1 kwaliteitskader kinderopvang en peuterwerk = einde peuterspeelzalen ambitieniveau 1 (vrijwilligers) overheveling budget van gemeente naar Rijk en verminderen regeldruk kinderopvangondernemers Op termijn structurele scholing PM-ers (mn taal) betere mix MBO en HBO op werkvloer kindvolgsysteem versterkt overgang naar primair onderwijs

Verschuiving in financiering heeft gevolgen voor gemeentefinanciën … Tweeverdieners kunnen vanaf 2018 of na harmonisatie Rijks- gefinancierde kinderopvangtoeslag aanvragen voor peuterwerk. Door deze extra financieringsbron daalt ook de subsidiebijdrage voor gemeenten. No free ride: SZW kort op decentralisatie uitkering gemeenten om extra toeslaglasten te dekken. Vanaf 2018 € 35 mln. van gemeenten naar SZW begroting. en ongeveer € komt uit deze gemeente

Vraagstelling onderzoek … I. welke opties zijn er om de harmonisatie vorm te geven, rekening houdend met de beschikbare financiële middelen, geldende beleidskaders en doelstellingen? 2. welke voor- en nadelen hebben de verschillende uitwerkingen en welk scenario heeft hierbij de voorkeur? 3. wat zijn de (financiële) consequenties voor: de uitvoering en de kosten van het aanbod voor de gemeente? het aanbod en de kosten voor ouders? de bedrijfsvoering ?

Peuterwerk en dagopvang naast elkaar… Dagopvang - aanbod voor 0 t/m3 jarigen - uitsluitend toegankelijk voor 2-verdieners* - aanbod in dagdelen van ca. 5,5 of 11 uur / dag, het gehele jaar - 2 beroepskrachten per groep van 16 peuters - gefinancierd door ouders die deel kosten verhalen op inkomensafhankelijke toeslag * plus alleenstaande ouders met werk en specifieke groepen ‘op weg naar werk’ Peuterspeelzaalwerk - aanbod voor 2 t/m 3 jarigen - toegankelijk voor zowel 2-verdieners als kostwinners - aanbod in dagdelen van ca. 2,5 uur / dag, 40 weken per jaar - niveau 1: 1 beroepskracht per groep van 16 peuters - niveau 2 / VVE: 2 beroepskrachten per groep van 16 peuters - gefinancierd door gemeenten die deel kosten verhalen op ouders middels ouderbijdrage (vast of inkomensafhankelijk)

Bereik van voorschoolse voorzieningen onder peuters in NL 2014 en in Brunssum … bronnen: toeslagdata 2014, SZW 2014/2015, bewerking BM&C Brunssum: 29% Brunssum: 53% Brunssum: 18%

Bereik peuters in voorschoolse voorzieningen in Brunssum 2015: indicatie gebruik eind 2014 aantal peuters 2 tot 4 jaar aantal peuterspercentage dagopvang (kinderdagverblijven)9218% peuterspeelzalen26653% non-bereik en uitsluitend gastouderopvang14429% Totaal502100%

Financiering peuterspeelzaalwerk nu: Peuterspeelzaal (PSZ) gemeente - regulier - VVE

Ouderbijdrage peuterspeelzaalwerk Brunssum Onafhankelijk van gezinsinkomen: per maand per jaarper uur - 2 x per week: € 50 € 598€ 2, x per week: € 62€ 746€ 1,87 De ouderbijdrage volgens de toeslagregeling is inkomensafhankelijk: hoger gezinsinkomen betekent hogere ouderbijdrage. Door harmonisatie verandert dus de ouderbijdrage van vast naar inkomensafhankelijk.

Financiering peuterspeelzaalwerk na omvorming: Peuteropvang / Speelleergroep (KDV) gemeente - regulier - VVE

Aanboren van toeslagfinanciering heeft gevolgen voor de ouderbijdrage én voor de gemeentebegroting… -hoe groot is het aandeel peuterspeelzaal ouders met een toeslagaanspraak? -welk uurtarief wordt het uitgangspunt voor het aanbod en de ouderbijdrage voor de ouders zonder toeslag? -hoe zorgen voor waarborgen bereik en toegankelijkheid voor reguliere groep en peuters met een (taal)achterstandsrisico?

Aanboren van toeslagfinanciering heeft gevolgen voor de ouderbijdrage én voor de gemeentebegroting… -hoe groot is aandeel ouders met een toeslagaanspraak? Antwoord: 65% (voor raming 55%) -welk uurtarief wordt het uitgangspunt voor het aanbod? Antwoord: € 8,00 -hoe waarborgen bereik en toegankelijkheid? regulier: 2 jarigen betalen ouderbijdrage over 2 dagdelen/week 3 jarigen betalen ouderbijdrage over 3 dagdelen/week kortingsregeling voor kinderen met VVE indicatie handhaven (betalen nu 30% van de reguliere ouderbijdrage) -effect op subsidiebijdrage nog onzeker maar wel is te verwachten dat de subsidiebijdrage vanaf 2018 lager uitvalt.

Wat gebeurt er met de ouderbijdrage bij harmonisatie met uurtarief € 8,00 aanbod 2-jarigen (2 x per week)?

Effect op ouderbijdrage afhankelijk van hoogte gezins- inkomen, voorbeelden gezinnen met 2 jarige peuter … Toetsingsinkomen€ € € € € Huidige ouderbijdrage/mnd€ 50,00 Netto ouderbijdrage na harmonisatie € 25,00€ 35,00€ 49,00€ 88,00€ 112,00 Verschil- € 25,00- € 15,00- € 1,00+ € 38,00+ € 62,00

Wat gebeurt er met de ouderbijdrage bij harmonisatie met uurtarief € 8,00 aanbod 3-jarigen (4 x per week)?

Mogelijk knelpunt in basisscenario voor 3 jarigen … -geen tariefstimulans meer voor 4 in plaats van 3 dagdelen (segregatie doelgroep en niet doelgroep) -meer huishoudens met 3 jarige betalen hogere ouderbijdrage (effect op bereik) Aanvulling op basisscenario om dit effect te dempen: ouderbijdrage 3-jarigen baseren op 3 in plaats van 4 dagdelen

Wat gebeurt er met ouderbijdrage bij harmonisatie met uurtarief € 8,00 aanbod 3-jarigen (obv 3 x per week)? was €2.244 in basisscenario was €1.592 in basisscenario

Effect op ouderbijdrage afhankelijk van hoogte gezins- inkomen, voorbeelden gezinnen met 3 jarige peuter … Toetsingsinkomen€ € € € € Huidige ouderbijdrage/mnd€ 62,00 Netto ouderbijdrage na harmonisatie € 38,00€ 53,00€ 74,00€ 131,00€ 168,00 Verschil- € 24,00- € 9,00+ € 12,00+ € 69,00+ € 106,00

Inkomens peuterspeelzaalgebruikers Brunssum: => ca. 15% (40 peuters) betaalt hogere ouderbijdrage...

Financieel kader a.OAB middelen Rijk : herverdeling over gemeenten vanaf 2018 b.reikwijdte peuterplan: kostwinners? c.korting decentralisatie uitkering vanaf 2018 en nieuwe decentralisatie uitkering vanaf 2016: d.extra ouderbijdrage door harmonisatie en frictiekosten omvorming heeft effect op subsidiebehoefte; e.effect nieuwe kwaliteitseisen kinderopvang zie Akkoord Innovatie en Kwaliteit Kinderopvang (IKK) Extra middelen € 60 mln Korting decentralisatie uitkering Oke Saldo

Inventarisatie toekomstscenario’s Globaal drie hoofdscenario’s voor harmonisatie: a. bestaande aanbieders zetten het huidige aanbod voort (conform harmonisatie in gemeente Dordrecht); b. de bestaande aanbieders dragen peuterspeelzaalwerk over aan 1 of meerdere dagopvangaanbieders. (conform harmonisatie in gemeente Enschede en Almere); c. de gemeente koppelt de subsidieaanspraak aan gezinnen die gebruik maken van bestaande en nieuwe aanbieders en subsidieert per peuter (subsidie volgt kind) de aanbieder die door de ouders wordt ingeschakeld (conform harmonisatie in gemeente Nijmegen);

Overwegingen bij keuze toekomstscenario huidig bereik voorschoolse voorzieningen gemeente bovengemiddeld verwachting dat dit verder zal verbeteren door impuls toeslag kwaliteit huidig VVE aanbod geen knelpunt onzekerheid financieel kader gemeente onzekerheid over reikwijdte peuterplan vanaf 2018 afstemming met onderwijspartners nog te gaan marktverstoring toetsen zorgvuldige afbouw van bestaande langdurige subsidierelaties

Hoofdlijnen advies 8.1 Harmonisatie starten conform scenario a. 8.2 Uitgangspunt voor harmonisatie € 8,00 en 3 voor Lagere subsidiebijdrage door omvorming 8.4 Opzeggen huidige subsidierelaties per eind Inbreng basisonderwijs en landelijke besluitvorming verwerken in toekomstscenario o.a. relevant: - reikwijdte peuterplan (onderscheid kostwinners-2-verdieners) - OAB middelen verdeling over gemeenten

Tot slot en vragen