Stedelijk Lyceum Kritische factoren voor een succesvolle begeleiding van ex-OKAN in het vervolgonderwijs

1.Beginsituatie verhelderen 2.De leerkracht maakt het verschil 3.Tips 4.Aanpak door de leerkracht Inhoudsopgave

Hersenen hebben geen kleur! Inclusie in de brede betekenis van het woord.

Intake Background Onderwijsbackground Leerpotentieel Okan framework Elke leerling op de juiste plaats Niveaugroepen Intens taalprogramma Individueel leerpad Integratie Pedagogische tools Pedagogisch-didactisch: wat werkt? Studiebegeleiding Voorbereiden op regulier onderwijs Talenten en vaardigheden i.f.v. kiezen Oriëntering en ‘snuffelen’ Transfer van knowhow Integratie in reguliere schoolcontext Sociale en culturele integratie Juiste schoolkeuze Knelpunten (bv. Frans)  Opvolging “vervolgcoach”

Sterkte – Opvolgen van leervorderingen – Schoolbezoeken/snuffelen – Doorgeven van informatie aan een nieuwe school – Flexibele coaching zowel in OKAN-klas als in nieuwe school Resultaat – Verhoogd welbevinden van zowel leerling als leraar – Feedback van nieuwe school – Minimum 1 week les volgen in reguliere schoolcontext – Vrije keuze van school afhankelijk van leeftijd en kwalificatie – Informatie over Vlaamse schoolsysteem voor ouders – Leerlingen kunnen eigen mogelijkheden evalueren – Coach leert leerling zijn talenten te ontdekken Vervolgcoach

Gevaren en zwaktes / Bezorgdheden en uitdagingen Leerkrachten Grote verschillen in niveaus en opvolging Weinig jobzekerheid Onvoldoende gefinancierde uren voor individuele opvolging en adviesverstrekking door vervolgcoach Overdracht naar reguliere onderwijs? Onvoldoende kennis bij leerkrachten in reguliere onderwijs OKAN leerkrachten

Gevaren en zwaktes / Bezorgdheden en uitdagingen Leerlingen Een taal leren in jaar? Frans is een obstakel Instroom van jongeren met weinig schoolse achtergrond – huidige vluchtelingencrisis Zwakke taalachtergrond Spreken geen Nederlands thuis Gezinnen in armoede De leerlingen

Onze leraren maken het verschil!... in de Oudheid Kritische succesfactor: de leraar

Schoolniveau Intake: informatie bekijken en inwinnen bij vervolgcoaches,contact zoeken met okanschool! Taalbeleid: samen actief werken rond taal bv. een thema per maand, posters, … Sticordi kunnen ook voor okan gebruikt worden, niet enkel voor leerlingen met een leerstoornis. Traject op maat. Is de moedertaal Engels? Zorg dan dat de leerling op dat moment andere vakken kan volgen of bijwerken. Huiswerkbegeleiding: leren leren, opdrachten uitleggen, leerstof herhalen,... Inzetten van zorgstagiaires voor het begeleiden van leerlingen met een taalzwakke achtergrond. Tijdklas bij examens. Geef ex-okan leerlingen meer tijd, het duurt ook langer om vragen te lezen. Licht de vragen ook mondeling toe. Aanspreekpunt: studie en socio-emotioneel, ‘wie zich goed voelt presteert goed’ Ouders betrekken, eventueel met een tolk. Belang van de moedertaal: laat ze ook lezen in hun eigen taal. Een visie uitwerken die door alle personeelsleden gekend en gedragen is. Tips van vervolgcoach 1

Klasniveau Een okanklas bezoeken zodat je goed weet wat okan eigenlijk is. Onthouden dat een okan leerling er 2 jaar over doet om informele taal te beheersen en 5 tot 7 jaar om een schooltaal te beheersen. Taalvaardigheid stimuleren in alle vakken. Tips door leerkrachten Nederlands bv. stappenplan lezen. (Beeld)woordenboek/vaktaalwoordenlijst als hulpmiddel. Aandacht voor schooltaalwoorden: alhoewel, tenslotte, … Instructies eenvoudig opstellen én individueel uitleggen (verwachtingen duidelijk maken). Contextgericht werken: voorkennis, leefwereld, … Voorbereidingen laten afgeven zodat je inzicht krijgt in hoe deze leerling studeert, je kan bijsturen qua taal,... Socio-emotioneel: eerste opvang is belangrijk. Evenwicht tussen niet te hard in de aandacht zetten maar wel aandachtig genoeg zijn voor zijn/haar situatie. Bijvoorbeeld een buddy inschakelen. Tips van vervolgcoach 1

Taalzwakke lln vooraan in de klas en koppelen aan een “sterkere” buddy. Gebruik woordenboek aanbieden. Voorkennis en relevante woordenschat activeren (door eventueel voor de les reeds lesmateriaal mee te geven). Voorbereiden en daardoor de leerling “versterkt” in de klas hebben tijdens de les i.p.v. na de les te moeten remediëren. Dit kan door correct ingevulde sleutelexemplaren mee te geven van een cursus, woordenschatlijsten, trefwoorden, notities e.d. … te voorzien). Visuele ondersteuning. Duidelijke instructies (samengestelde opdrachten opsplitsen in deel-opdrachten en die helder en kort formuleren). Gebruik van synoniemen en vaak parafraseren/hertalen/omschrijven/context aanbieden. Leerlingen in eigen woorden laten herhalen wat er van hem verwacht wordt. Gesloten vragen eerder dan open vragen. Extra tijd aanbieden voor toetsen en mogelijkheid tot (beperkte) ondersteuning tijdens de toets. Duidelijk en systematisch gebruik van het bord (schema). De leerling een anker-persoon te vinden (leerlingbegeleider? klastitularis?). Professionaliseren van de leerkrachten i.f.v. taalbeleid. Tips van vervolgcoach 2

Alle leerkrachten moeten de agenda, toetsen en taken van de leerling goed opvolgen. De leerling heeft baat bij huiswerkbegeleiding. Taalondersteuning blijft nodig! Nederlands verwerf je niet op 1 schooljaar. Bijvoorbeeld: leerlingen clusteren en Nederlands geven. Er moet een woordenlijst van moeilijke woorden per vak/vaktermen aan de leerling meegegeven worden (waar dan ook mee gewerkt wordt bijvoorbeeld in de huiswerkklas). De vakleerkrachten moeten de leerlingen handvaten/tips bezorgen om het vak te leren. De instructietaal moet aangepast worden. Vooral bij huiswerk en toetsen is dit essentieel. Sticordi-maatregelen op maat bij toetsen en examens. Uitgesteld traject voor bepaalde vakken. Inzetten op de kennis en talenten van de leerlingen, bijvoorbeeld Engels sprekenden in een hogere klas zetten of deze lessen niet laten volgen en terwijl hen laten bijwerken voor tekorten. Leerkrachten moeten snel ingrijpen bij tekorten. Nauwer samenwerken met de vervolgcoach! Meteen na inschrijving zodat de begeleiding beter kan verlopen. Tips van vervolgcoach 3

Nauwer samenwerken met de vervolgcoach! Meteen na inschrijving zodat de begeleiding beter kan verlopen. De vervolgcoach kan in de klassen van de probleemvakken mee les volgen en dan zien hoe zowel leerkracht als leerling kunnen inzetten om tot betere resultaten te komen. Flexibeler delibereren, kijken naar evolutie niet naar resultaten, met andere woorden het leerpotentieel aanspreken van de leerling. Een klasgenoot aanduiden als ‘buddy’. Tips van vervolgcoach 3

Klare taal spreken Klare taal schrijven Een veilig klimaat creëren Een taalrijke omgeving creëren Woorden uitleggen Begrijpen nagaan Feedback geven op mondeling en schriftelijk taalgebruik Korte en lange instructies geven Een theoretische uitleg geven Helpen om schriftelijke informatie beter te begrijpen Feedback geven en evalueren Indien het de bedoeling is écht de know how van de leerkrachten te laten groeien, wil dit zeggen dat je hen bewust moet maken van de 3 principes van taalgericht vakonderwijs die Nodo+ hanteert: 1) een goede context creëren, 2) actieve werkvormen hanteren én 3) taalondersteuning (zie NodO+ taaltool) bieden. Nog beter is echter de leerkrachten te begeleiden bij het verwerven van deze technieken in de vorm van een NodO+ begeleiding. Extra investeren in NodO+ is daarom de boodschap. Tips van vervolgcoach 4

Aanpak van de leraar Generaliseren of individuele trajecten? Wat willen we? De leraar

Nobody is perfect but a team can be