Landscape review Optimaal gebruik van EU-gelden: risico’s financieel beheer van de EU-begroting Alex Brenninkmeijer, Lid Europese Rekenkamer Presentatie Commissie Rijksuitgaven, Tweede Kamer 14 januari 2015

Nieuw soort publicatie: focus op breda thema’s, gebaseerd op onderzoekservaring ERK op diverse terreinen 1e landscape review: september 2014: EU-architectuur verantwoording en controle 2e landscape review: risico’s beheer EU begroting Toekomst: andere landscape reviews ERK-produkten: jaarverslag, speciale rapporten, adviezen, en nu dus ‘landscape review’

EU-begroting vergeleken met de nationale begrotingen …maar: resultaten van EU gaan verder dan alleen geld EU-begroting (2012) 142 miljard euro Overheidsuitgaven van de EU-lidstaten (2012) ≈ miljard euro Bni van de EU-lidstaten (2012) ≈ miljard euro Pagina 8

Meerjarenbegroting …en het geld dat lidstaten beschikbaar moeten maken Pagina 12

EU: 28 lidstaten EU-Begroting ≈80 % van begroting Beheerd door 28 lidstaten en meer dan 200 regionale- en lokale overheden… (landbouw, visserij, plattelandsontwikkeling, cohesiebeleid, infrastructuur …) ≈20 % Europese Commissie ≈80 % EU: 28 lidstaten >200 regionale en lokale overheden Acties en projecten uitgekozen en middelen uitbetaald aan begunstigden EDFEDF EDFEDF ≈20 % van de begroting Beheerd door de Commissie (onderzoek, adm. uitgaven, mondiale acties, consumentenbescherming…) Begroting is verdeeld over 30 beleidslijnenpolicies. Complexe begrotingsuitvoering Pagina 18

Besteding niet zoals bedoeld en volgens de regels: rechtmatigheid (negatief in Verklaring van Betrouwbaarheid) Middelen niet correct geboekt: betrouwbaarheid van de rekeningen (positief in Verklaring van Betrouwbaarheid) Niet goed besteed volgens 3 E’s (efficiency, effectiveness en economy) Weinig of geen toegevoegde waarde van uitgaven via de ‘Brusselse band’ Risico’s beheer EU-middelen Pagina 20

Problemen die het vaakst gemeld worden in speciale verslagen ERK Pagina 24

Kernproblemen bij besteding EU-gelden Ingewikkelde subsidiabiliteitscriteria en voorwaarden, inclusief ‘goldplating’ door lidstaten Regels en procedures openbare aanbesteding Capaciteiten van lidstaten om EU-gelden te beheren Afstemming EU-begroting en nationale begrotingen: bestedingsdruk en coordinatie Impact van discussies jaarlijkse EU-begroting en kasstroombeheer (cash flow) EU-toegevoegde waarde: realisatie van acties op EU-niveau Pagina 3-5

Kernproblemen bij besteding EU-gelden Ingewikkelde subsidiabiliteitscriteria en voorwaarden, inclusief goldplating Voorbeeld: extra ‘nationaal’ cijfermateriaal vereist voor subsidieontvangers in Bulgarije en Italië

Kernproblemen bij besteding EU-gelden Regels en procedures openbare aanbesteding Voorbeeld: aanbesteding vliegveld Duitsland

Kernproblemen bij besteding EU-gelden Capaciteiten van lidstaten om EU – gelden te beheren Voorbeeld: Nederland: afstemming verschillen managementautoriteiten

Kernproblemen bij besteding EU gelden Afstemming EU/nationale begrotingen: bestedingsdruk en coördinatie Voorbeeld: Spanje: vliegveld

Kernproblemen bij besteding EU-gelden Impact discussies jaarlijkse EU- begroting en kasstroombeheer (cash flow) Voorbeeld: betalingsproblemen voor DG Research

Kernproblemen bij besteding EU-gelden EU-toegevoegde waarde: realisatie van acties op EU-niveau Voorbeeld: EU-programma’s schoolmelk en schoolfruit

Lerende overheid: welke lessen te trekken 15 Resultaten en EU- toegevoeg- de waarde Concentreer activiteiten waar EU-toegevoegde waarde het hoogst is Prestatiebeheer Heldere begroting, met indicatoren en mijlpalen, systematische monitoring en evaluatie Begrotingsbheer Verbeteren van lange termijn cash flow perspectieven, stimuleren best practice en benchmarking Controlevoorzieningen en werk van anderen Waarborgen dat toezicht en controle goed wordt uitgevoerd en effectief is Tussentijdse herziening MFK Tijdige bezinning over aanpassing EU-begrotingsprioriteiten en instrumenten Pagina 33-35