Het proces om te komen tot een leerlijn programmeren in het basisonderwijs Programmeren is geen taal, het is materiaal om mee te bouwen Mark Vrolijk, Directeur-Bestuurder onderwijsgroep Fier

2 Als onderwijsgroep willen we onze leerlingen voorbereiden op de maatschappij In deze maatschappij zijn de 21 e eeuwse vaardigheden belangrijk Veel partijen zijn bezig met materialen rondom programmeren Beginsituatie

3 1. Doel: Alle collega’s / leerkrachten kunnen zelf aan de slag met programmeeractiviteiten in de klas 2. Eindresultaat bepalen: * Leerlijn programmeren * Document waarin meerwaarde duidelijk wordt gemaakt 3. Wat heeft het opgeleverd: * Leerlijn op basis van doelen met daaraan gekoppeld aan lessen / activiteiten * Publicatie * Filmpje * Veel kennis Versnellingsvraag van PO Doorbraakproject Slimmer Leren met ICT

4 Versnellingsvraag indienen – Zelf antwoord geven op de vraag – Externe expertise Kennisnet en SLO Doelen centraal – Unplugged leerlijn – Pilot leerlijn op 3 scholen Onderzoek PO-Raad – Levert implementatie leerlijn op wat we beogen Het proces

5 Een beknopte inzage Leerlijn programmeren in het basisonderwijs

Begrippen: Volgens ons als “grammatica” van het programmeren; basis leggen voor programmeren Per begrip een korte toelichting online Volgorde van de begrippen: toename van complexiteit o.a. door toenemen van abstractieniveau

Doelen: Per begrip zijn doelen geformuleerd Voor sommige doelen alleen voor bijvoorbeeld OB en MB geformuleerd: - sommige begrippen ook aan bod bij behandeling van andere doelen (bijv. Decompositie) - mate van complexiteit van het begrip Doelen als leidraad: Ondanks opbouw in moeilijkheidsgraad uiteraard mogelijk om eigen keuzes te maken: - activiteiten doorschuiven naar een volgende groep - differentiatie mogelijk door de opzet van de opdrachten, ook door in een “eerder” stadium aan “latere” doelen te werken.

Computational thinking: Koppeling met het computational thinking leerplankader van het SLOcomputational thinking Programmeren is onderdeel van computational thinking Begrippen niet “rechtstreeks” gekopieerd uit SLO kader, maar “eigen” begrippen: - leerlijn praktisch toepasbaar - eenduidige en herkenbare begrippen. Per begrip een pagina waarop aangegeven welke SLO doelen verbonden zijn aan het begrip.

9 Per doel voorbeeldactiviteiten waarmee gewerkt wordt aan de geformuleerde doelen Laagdrempelig “unplugged” aanbod. Weinig nodig: -Voorkennis -Hardware -Software -Infrastructuur -Tijd Veel van deze voorbeeldactiviteiten afkomstig van code.org platform. Deze activiteiten zijn letterlijk en figuurlijk vertaald naar de Nederlandse situatie. Activiteiten:

10 Materiaal via: _in_het_PO (ordening vanuit de doelen) _in_het_PO of via: ijn_programmeren_PO#!page ijn_programmeren_PO#!page (ordening vanuit de bouwen) Even kijken:

11 Rechtstreeks betrokken bij dit werk: -Sandra Legters, Stichting OPONOA -Teun Meijer en Nico Woudwijk, Onderwijsgroep FIER -Allard Strijker, SLO -Wietse van Bruggen en Harriet Leget, Kennisnet

12