borstkanker Geopereerd, en dan borstkanker Geopereerd, en dan? Over de verschillende onderzoeks– en behandelmethoden, waaronder de mammaprint-test rol van de internist-oncoloog

rol internist Chemotherapie Hormonale therapie Doelgerichte therapie Mammaprint

Bij diagnose borstkanker wordt iedereen multidisciplinair besproken bij de diagnose en na de operatie

Multidisciplinaire bespreking Chirurg Radioloog Patholoog Radiotherapeut Internist-oncoloog Gespecialiseerd verpleegkundigen, VS Diëtiste, maatschappelijk werk, psycholoog …

Voorbeeld advies MDO 60 jarige vrouw, via bevolkingsonderzoek gekomen, MST + SN Ductaal carcinoom, 2.5 cm, graad 2, ER+, Her2neu+, SN- Advies team: radiotherapie gevolgd door adjuvante systeemtherapie (chemotherapie gevolgd door hormonale therapie en herceptin)

Ductaal carcinoom

Elston gradering

Kleuringen ER, PgR, Her2neu

Advies team: radiotherapie gevolgd door adjuvante systeemtherapie (chemotherapie gevolgd door hormonale therapie en herceptin) Waarom moet dat allemaal? Bestraling: vermindert kans op terugkeer borstkanker in het operatielitteken Adjuvante systeemtherapie: vermindert de kans op terugkeer van borstkanker in de vorm van uitzaaiingen op afstand

borstkanker curatief operatie bestraling aanvullende systeemtherapie (adjuvant) chemotherapie hormoon therapie doelgerichte therapie

adjuvante therapie (aanvullend) doel is genezingskans te vergroten na operatie er is kans op kleine uitzaaiingen (micrometastasen) therapie is veelal “standaard” volgens de landelijke richtlijn

Adjuvante therapie adjuvante chemotherapie adjuvante hormonale therapie adjuvante doelgerichte therapie herceptin En elke combinatie daarvan!

Wie wordt het aangeboden? Risico 0%: nee Maar waar leg je grens? Wie bepaalt wat “zinvol” is? Afspraak: als risico in 10 jaar op sterfte 15% of meer is

Gevolg van de adjuvante therapie Ondanks stijgende incidentie borstkanker: Verbeterde overleving! Elk jaar komt er een beetje bij (in procenten)! Door de systeemtherapie is de grootste winst ontstaan bij borstkanker in het afgelopen decennium Maar er is ook verlies! (bijwerkingen)

hoe ontstaat kanker? Kort samengevat: genen (stukjes informatie in het erfelijk materiaal = DNA) die de deling, groei en ontwikkeling van een cel regelen, gaan fouten vertonen. Hierdoor gaan cellen zich ongecontroleerd delen en ontstaat er een gezwel of tumor. In plaats van geregelde -> ontregelde celdeling

Geregelde Celdeling Voortdurend maakt ons lichaam nieuwe cellen. nodig voor normale groei beschadigde en verouderde cellen vervangen Nieuwe cellen ontstaan door celdeling. miljoenen celdelingen per dag  

Ontregelde celdeling Als er iets fout gaat bij een celdeling cel kan zich ongecontroleerd gaan delen en er ontstaat er een gezwel of tumor

Werking van chemotherapie Kanker ontstaat doordat er teveel cellen worden gemaakt welke ook nog eens niet afsterven Chemotherapie remt groei en/of deling van alle cellen (dus niet alleen tumorcellen) maar normale cellen kunnen zich veel makkelijker herstellen!

Chemotherapie adjuvant Gegeven tot het 70e jaar 2 soorten kuren na elkaar 1 x per 3 weken of 1 x per week via het infuus A1 (chemokamer) Totaal vaak 8 x 3 = 24 weken chemotherapie

Bijwerkingen chemotherapie Korte termijn Misselijkheid Haaruitval Beenmergsuppressie (dip vaak na 7-10 dagen) Slijmvliesontsteking Diarree Zenuwschade Allergische reactie Lange termijn Fertiliteits problemen Moeheid Hart-problemen

Adjuvante hormonale therapie Veelal 5 jaar lang 1 dd 1 tablet (vaak 2 ½ jaar de ene gevolgd door een andere) Soms na 5 jaar nog langer door!

Bijwerkingen endocriene therapie Opvliegers Vaginale klachten: jeuk, droogheid en bloedingen Spier en gewrichtsklachten Uitdrogen en dunner worden van huid en haar Klachten van maag en/of darmen Gewichtstoename en vocht vasthouden Depressie en angst stoornissen Moeheid Verlies van libido Trombose

Adjuvante doelgerichte therapie (herceptin) Middel gericht tegen de “Her2neu receptor” Bij 10-15% van de borstkankers is die receptor te veel aanwezig 1 jaar lang herceptin (17 x een infuus) geeft halvering kans terugkeer

voorlichting Arts, oncologieverpleegkundige(n) Informatie op schrift Kuur Algemene informatie (borst)kanker Info over haarwerk, fysiotherapie, begeleiding psycholoog, HHK, tips etc etc Website WZA website Website maatschap internisten Wetenschappelijk onderzoek, research-verpleegkundige

www.internegeneeskunde-mdlwza.nl

Groot deel van de adjuvante behandelingen wordt “ voor niets” gedaan, want als je een “kans” heb op micrometastasen heb je 3 mogelijkheden 1 Er zijn helemaal geen micrometastasen meer 2 Er zijn wel micrometastasen, maar de ziekte zal toch wel terugkeren 3 Er zijn micrometastasen die verdwijnen door de adjuvante therapie = genezing Hoe vind je groep 3??

Mammaprint® Laag risico profiel Hoog risico profiel 70 Genen Van ‘t Veer et al, Gene expression profiling predicts clinical outcome of breast cancer, Nature, Vol 415, 2002

This is an example of the report provided with a MammaPrint result This is an example of the report provided with a MammaPrint result. As you can see, the institution information, patient information, tumor cell percentage per the review of the H&E from the sample sent to Agendia, and the result of High Risk or Low Risk. A picture of the actual H&E is also provided should the pathologist want to take a look at it themselves. 40 40

Mindact studie 6693 patiënten (2000 NL) Tot nu toe Mammaprint ingezet bij kleinere tumoren, ER positief, oksel “schoon”. Indien low risk, risico zo laag dat chemotherapie achterwege werd gelaten Uit studie ook betrouwbaar ingezet bij maximaal 3 klieren (!), tumoren tot 5 cm Indien low risk: inderdaad geen extra winst van chemotherapie!

Maar…. Resultaten nog niet gepubliceerd Alleen op congres gepresenteerd Voorzichtigheid blijft geboden Alleen bij hormoon gevoelige tumoren Leeftijd < 35 jaar? Graad 3? Angio-invasieve groei? Andere type tumor dan ductaal?

dus Dus echt niet bij iedere patiënt zinnig om in te zetten! Selectie belangrijk Definitieve resultaten afwachten Maar wel kans om schade te voorkomen We hebben mammaprint al veel gebruikt, maar zal nog verder toenemen