Anke van Keulen, Bureau MUTANT NVTK 12-11-2012 Diversiteit in praktijk kinderopvang Maatschappelijke opdracht kinderopvang www.mutant.nl www.mutant.nl - www.kinderopvangsamenverschillend.nl

Maatschappelijke opdracht kinderopvang * Economische functie * Pedagogische / educatieve functie * Sociaal-maatschappelijke functie www.mutant.nl

Bernard van Leer Foundation – Universiteit Utrecht, Bureau MUTANT Pedagogische Kaders I Pedagogisch kader 0 – 4 jaar Ministerie Sozawe - Pedagogen Platform II Pedagogisch kader 4 – 12 jaar BKK – NJi / SCO Kohnstam III Pedagogisch Kader Samen Verschillend Bernard van Leer Foundation – Universiteit Utrecht, Bureau MUTANT www.mutant.nl

Diversiteit in de kindercentra 0-13 jr Auteurs: Anke van Keulen, Bureau MUTANT Elly Singer, Universiteit Utrecht Financier: Bernard van Leer Foundation Den Haag Met Samen verschillend kan de kinderopvang vormgeven aan haar maatschappelijke opdracht Samen Verschillend Pedagogisch Kader Diversiteit in de kindercentra 0-13 jr www.mutant.nl www.mutant.nl - www.kinderopvangsamenverschillend.nl

Maatschappelijke opdracht kinderopvang Samen Verschillend Maatschappelijke opdracht kinderopvang De opdracht van de kinderopvang is om een bijdrage te leveren aan een samenleving waarin elk kind een plaats heeft. Met ieder kind komt een stukje samenleving binnen in de kinderopvang. Kinderopvang is niet alleen een arbeidsmarktinstrument, maar veronderstelt ook een visie op het kind en de zorg voor het kind. Kwalitatieve waarden als participatie, democratie, sociale inclusie en respect voor diversiteit zijn belangrijke waarden op zichzelf. Economen redeneren graag in termen van economische groei, maar dat is niet voldoende. Uiteindelijk gaat het om de kwaliteit van onze samenleving en daarin tellen ook noties als solidariteit, veiligheid, gelijkheid en diversiteit. In alle discussie lijkt me dit een buitengewoon belangrijk uitgangspunt. Een democratische samenleving begint bij het begin, bij kinderopvang waarin ieder kind telt.   Janneke Plantenga, Hoogleraar economie Universiteit Utrecht www.mutant.nl

Brede invalshoek diversiteit Alle verschillen tussen mensen in culturele achtergrond, leef- en opvoedingsstijl, sekse, religie, sociaal milieu, beroep of opleiding, in voorkeuren, talenten of temperament. Samen Verschillend Brede invalshoek diversiteit www.mutant.nl

Diversiteit in de kindercentra 0-13 jr Samen Verschillend Pedagogisch Kader Diversiteit in de kindercentra 0-13 jr Te gebruiken als: basis voor pedagogisch beleidsplan lesmateriaal in (interne) opleidingen (ROC’s) ondersteuning samenwerking tussen de kinderopvang, de bso, peuterspeelzalen en andere samenwerkingspartners (onderwijs, jeugdzorg) www.mutant.nl

Samen Verschillend De basis, visie: diversiteit is leuk én lastig diversiteit raakt je vak en jezelf 2) Gezinnen in soorten en maten: verschillen in waarden en normen 3) Kwetsbare kinderen en hun ouders 5) Diversiteit in team en in personeel 6) Kinderopvang als actieve speler in de wereld www.mutant.nl

Diversiteit is leuk en lastig! Referentiekader: je opvattingen en je zekerheden Waarden en normen Beeldvorming en vooroordelen www.mutant.nl

Diversiteit raakt je vak en jezelf! Iedereen is verschillend, de ander maar ook jijzelf Ieder kind is welkom Bij ieder kind is het sleuteltje te vinden Diversiteit hoort bij je beroep Diversiteit is maatschappelijke taak kinderopvang www.mutant.nl

Samengestelde gezinnen Gezinsvormen Gescheiden ouders Alleenstaande ouders Samengestelde gezinnen Wat kan pedagogisch medewerker bijdragen? Kinderen zijn nieuwsgierig en stellen allerlei vragen over familievormen: › ‘Waarom woont Sara’s papa niet bij haar?’ › ‘Woont Niels in twee huizen?’ › ‘Heeft Nathans oma geen huis?’ (Ze woont in hetzelfde huis als Nathans ouders.‘ www.mutant.nl

Waarden en normen in de opvoeding 2. Gezinnen ‘De moeder van Jamie houdt van ‘netjes en fatsoenlijk’. Jamie heeft altijd nette kleren aan en moet mij altijd groeten of antwoorden met ‘ja Lieke’, ‘graag Lieke’. ‘Joyce’s ouders zijn een beetje kunstzinnig. Ze vragen steeds of we wel creatieve dingen doen, en dan niet gewoon een plaatje kleuren hoor.’ ‘Halil’s moeder vraagt altijd of hij goed geluisterd heeft, gehoorzaam is geweest. Nou, Halil zou juist wel eens meer zijn eigen mening mogen zeggen, volgens mij.’ De oma van Sam is heel precies op zijn eten: hoeveel boterhammen, wat zat er op, genoeg gedronken? Wat kan pedagogisch medewerker bijdragen?

Kwetsbare kinderen en ouders Kinderen met beperkingen in de groep: hoeveel zorg kun en wil je geven? ‘Kan Mariane al naar de bso?´ Wat kan pedagogisch medewerker bijdragen? www.mutant.nl

Balans zoeken tussen draaglast en draagkracht Kwetsbare kinderen en ouders Balans zoeken tussen draaglast en draagkracht www.mutant.nl

Samenwerken met ouders 3. Kwetsbare kinderen en ouders Samenwerken met ouders • Huisbezoeken aan ouders door pm-ers • Gebruik maken van alle kennis van ouder van kind: – Persoonlijke kennis van kind vanaf geboorte – Medisch-specialistische kennis – Praktische kennis in de omgang met problemen • Samen denken en video’s bespreken van kinderen thuis en op het kindercentrum • Indien nodig samenwerken met jeugdhulpverlening en medisch specialisten www.mutant.nl

Kindercentrum als ontmoetingsplaats Kinderopvang is er voor iedereen Daarom is er aandacht voor verbondenheid en overeenkomsten Daarom is er aandacht voor verschillen in waarden, normen en talenten Kinderopvang kan een grote steun zijn voor ouders in het opvoeden www.mutant.nl

Kinderopvang als ondersteuning In kindercentra die openstaan voor kwetsbare gezinnen, bijvoorbeeld - Kinderen met ziektes of beperkingen – Kinderen met gedragsproblemen – Gezinsproblemen door armoede, migratie, echtscheiding, beperkingen van de ouders • zou de sociaal-maatschappelijke functie gefaciliteerd moeten worden Kinderopvang als ondersteuning www.mutant.nl

Diversiteit in personeel 4. Diversiteit in personeel Denk aan verschillen in opleiding en functie werkervaring leeftijd sekse en seksuele geaardheid cultuur, taal, religie www.mutant.nl

Diversiteit in personeel Variatie in personeel biedt meerwaarde en kwaliteit Valkuil: ons kent ons Diversiteit in leeftijd, man/vrouw, culturele afkomst; in kwaliteiten en talenten Aanstelling 1e om kwalificatie , 2e verhoging diversiteit In: Handboek management Kinderopvang, SWP, 2012 www.mutant.nl

actieve speler in de wereld Kinderopvang actieve speler in de wereld Maatschappelijke functie kinderopvang vormgeven Ondersteuning houding en vaardigheden van medewerker en team Samenwerking met de omgeving Cultuur en visie van de organisatie Inclusief beleid / diversiteitbeleid www.mutant.nl

Handvatten voor inclusief beleid Visie op diversiteit en aansluiting bij eigen beleid Iedereen betrekken; niet richten op één bepaalde groep Diversiteit in personeelsbeleid Lokaal niveau: wat doet en kan kinderopvang? Ondersteuning gezinnen - omgevingsbeleid Op welke onderdelen is uw instelling sterk? Op welke onderdelen is meer aandacht nodig? www.mutant.nl

Goede kinderopvang is inclusieve kinderopvang Wij zijn Samen Verschillend Goede kinderopvang is inclusieve kinderopvang www.mutant.nl www.mutant.nl - www.kinderopvangsamenverschillend.nl