Taalwetenschap op de middelbare school

Wie zijn wij?  Jiska Koemans  Marthe Scholten

Wat doen we?  Minor Creative Educational Design  Lesplan ontwerpen  Taalwetenschap inbrengen in het vak Nederlands

Wat is taal?  Communicatiemiddel  Taal is overal  Geen maatschappij zonder taal

Wat weten jullie? 

Waar houden taalwetenschappers zich mee bezig?

Taal en Cultuur Duidelijk voorbeeld van taal met eigen cultuur  Taal en cultuur beïnvloeden elkaar altijd   Maar, denk ook aan gebarentaal!

Sociolinguïstiek  Er wordt onderzoek gedaan naar:  De invloed van sociale omgeving op taal en andersom  Wij zelf: gekeken naar het gebruik van hun als subject  Hun hebben gelijk  Dit wordt heel veel gebruikt!  Straattaal

Taalverwerving Hoe leren kinderen spreken? Hoe leer je een tweede taal?

Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek  Hoe werkt taal in de hersenen?  Psycholinguïstiek = processen die bij taal betrokken zijn  Neurolinguïstiek = delen van de hersenen die bij taal betrokken zijn

Taal- en spraakstoornissen  Dyslexie  Stotteren  Afasie   Maar ook spraakstoornissen als gevolg van:  Parkinson  Schisis (hazenlip)

Taalbegrip en taalstructuur  Spelling ontstaat door taal, niet andersom.  Taal is een belangrijke onderliggende gedachte voor de spellingsregels.  Ambiguïteit: meerdere betekenissen  Het meisje ziet de jongen met de verrekijker.  Wat zijn de verschillende betekenissen van deze zin?

Forensische linguïstiek  Taal als middel in strafzaken om daders te identificeren  Spraak  Telefoongesprekken  Video-opnames  Handschrift  Brieven

Taaltechnologie  Programmeren  Maar ook applicaties zoals spraakherkenners en – generators:  Siri  Stephen Hawking

Fonologie en fonetiek  Fonetiek = fysieke kenmerken van spraak en spraakorganen  Fonologie = hoe spraak (klanken) gerepresenteerd is in je hoofd en de regels voor het produceren van deze klanken  ‘t kofschip/’t sexy fokschaap  ‘t kofschip is ezelsbruggetje, gebaseerd op fonologische processen

En nu?  Waarom komt na een /k/ een /t/?  Spreek de medeklinkers van ‘t kofschip maar eens uit  Wat voel je aan je keel?  Waarom zijn juist deze letters gebruikt om het ezelsbruggetje te vormen?

Opdracht over fonetiek  Zometeen: opdracht over plaats van articulatie  De /r/ kan op verschillende manieren worden uitgesproken!  Soms voorin, soms achterin  migration.webhost.uits.arizona. edu/icfiles/ic/lsp/site/ migration.webhost.uits.arizona. edu/icfiles/ic/lsp/site/