Jaarrekening en jaarverslag 2015 & notities grondbeleid Jaarrekening en jaarverslag 2015 & notities grondbeleid Geld/Controlling 19 mei 2016

Inhoud 1. 1.Opbouw rekeningresultaat Weerstandscapaciteit, reserves en voorzieningen 3. 3.Verklaring van het resultaat: Spoorzone en sociaal domein 4. 4.Accountantscontrole en opvolging aanbevelingen 5. 5.Stand van zaken vpb-plicht 6. 6.BBV notities grondbeleid

Rekeningresultaat 2015 Resultaat ,7 Bestemmingresultaat 0,5 Resultaat na bestemming90,2 Resultaat behaald door: Resultaat project Spoorzone 86,1 Sociaal Domein Saldo algemene reserve ,1 Reeds genomen besluiten2,4 Resultaat na bestemming90,2 92,6 Saldo algemene reserve ,5 bedragen x 1 mln 12,8

Weerstand Exclusief reserve SD In potentie is € 22 miljoen aan investeringen openbare ruimte (IOR) spoorzone extra activeerbaar komende jaren

Spoorzone Rekeningresultaat 2015: + € 86,1 miljoen – –tekort o.b.v. actuele businesscase (Q4 2015): € 144 mln – –gemeente kan delen van de Spoorzone (tunnel en IOR) als bezit aanmerken: € 161 mln – –daarmee ontstaat per saldo een voordeel van € 17 mln – –en kunnen voorzieningen vrijvallen voor € 69 mln – –Per saldo resultaat in JR 16 is dus = € 86 mln Meerjarenbeeld : – –vrijval 2 x € 7 miljoen (restant spaarmodel) – –kapitaallasten voor nieuwe activering (€ )

Spoorzone Totaal voordeel is € 100 mln – –JR 2016 resultaat € 86 mln – –Restant saldi spaarmodel 2 x € 7 mln verklaringbedrag Activering tunnel€ 80,0 mln Activering extra bijdrage tunnel€ 6,5 mln Actvering risico tunnel (vh voorziening)€ 5,0 mln Verlaging voorziening onvoorzien (Q4)€ 4,5 mln Verbetering resultaat BC (Q4)€ 3,0 mln overig€ 1,0 mln totaal€ 100,0 mln

Sociaal Domein Voordeel JR ca. € 12,8 mln, kan overwegend worden verklaard door: – –BUIG € 6,9 mln voordeel – –Jeugdzorg € 2,6 mln voordeel – –WMO € 2,6 mln voordeel Kleinere voordelen op bijzondere bijstand en maatschappelijke- en vrouwenopvang Alle regelingen: alle aanvragen zijn gehonoreerd, geen indicaties van belangenverenigingen of cliënten over niet geleverde zorg

Sociaal Domein BUIG + € 6,9 mln: meevallend rijksbudget, maatregelen taskforce WWB ; Jeugdzorg + € 2,6 mln : 1. Er is minder beroep gedaan op het budget ZIN dan beschikbaar was; 2. oud budget Jeugdzorg ingezet voor nieuw was niet nodig, 3. Haaglanden is voordeelregio LTA, prognose PGB Jeugd o.b.v. indicaties pakt voordelig uit; WMO + € 2,4 mln: 1. voornamelijk efficiency op oude WMO-taken door anticipatie op rijksbezuinigingen: professionalisering keukentafelgesprekken, herindicaties HH en aanbestedingen trapliften, vervoer, hulpmiddelen. 2. Daarnaast overschot op de nieuwe PGB- regeling; 3. nadelen op nieuwe taken beschermd wonen en begeleiding

Accountantscontrole 2015 Strekking van de verklaring nog niet bekend omdat de accountantscontrole van de SVB inzake de PGB’s nog niet is afgerond.Strekking van de verklaring nog niet bekend omdat de accountantscontrole van de SVB inzake de PGB’s nog niet is afgerond. Belangrijkste onzekerheden:Belangrijkste onzekerheden: –PGB’s € 4,2 mln. –ZIN WMO € 2,6 mln. –Jeugd € 0,8 mln. Daarnaast enkele rechtmatigheidsfouten ad € 0,6 mln. (voorziening, EA en Jeugd).Daarnaast enkele rechtmatigheidsfouten ad € 0,6 mln. (voorziening, EA en Jeugd).

Opvolging aanbevelingen Verdere verbetering jaarrekeningproces: 1. risicoanalyse van processen die de volledigheid van de opbrengsten waarborgen (huren, erfpacht, diverse leges) 2. versterking auditfunctie;Verdere verbetering jaarrekeningproces: 1. risicoanalyse van processen die de volledigheid van de opbrengsten waarborgen (huren, erfpacht, diverse leges) 2. versterking auditfunctie; Sociaal Domein: productieverantwoordingen 2016 zorgaanbieders WMO van controleverklaringen laten voorzien;Sociaal Domein: productieverantwoordingen 2016 zorgaanbieders WMO van controleverklaringen laten voorzien; Verslaggevingsregels: 1. ontwikkelingen BBV en aanbestedingswet die van invloed zijn op de bedrijfsvoering. 2. pensioenverplichtingen 3. onttrekkingen aan bestemmingsreserves in nota RVIVerslaggevingsregels: 1. ontwikkelingen BBV en aanbestedingswet die van invloed zijn op de bedrijfsvoering. 2. pensioenverplichtingen 3. onttrekkingen aan bestemmingsreserves in nota RVI Werkse! versterking administratieve organisatieWerkse! versterking administratieve organisatie

VPB Per 1 januari 2016 is de Vpb-plicht ingetreden. Waar staan we nu? 2015: kennisontwikkeling belastingmiddel Vpb en inventarisatie Vpb-plichtige en niet Vpb-plichtige activiteiten. Basis: jaarcijfers : kennisontwikkeling belastingmiddel Vpb en inventarisatie Vpb-plichtige en niet Vpb-plichtige activiteiten. Basis: jaarcijfers 2014 Voorlopige conclusie: merendeel gemeentelijke activiteiten is verlieslatend (ook grondexploitaties)en vormt daarbij geen onderneming of komt onder voorwaarden i.a.v. vrijstellingVoorlopige conclusie: merendeel gemeentelijke activiteiten is verlieslatend (ook grondexploitaties)en vormt daarbij geen onderneming of komt onder voorwaarden i.a.v. vrijstelling Analyses 2015 en 2016 moeten uitwijzen of deze redeneerlijn kan worden gehandhaafd (verwachting is in juli def.conclusie)Analyses 2015 en 2016 moeten uitwijzen of deze redeneerlijn kan worden gehandhaafd (verwachting is in juli def.conclusie) Geen garantie voor toekomst: jaarlijkse toets, toekomstige waardeontwikkelingen kunnen zorgen dat een grex niet langer verliesgevend is.Geen garantie voor toekomst: jaarlijkse toets, toekomstige waardeontwikkelingen kunnen zorgen dat een grex niet langer verliesgevend is. Deelnemingen: zelf verantwoordelijk. Indien belastingplichtig, vaak samenwerkingsvrijstelling mogelijk.Deelnemingen: zelf verantwoordelijk. Indien belastingplichtig, vaak samenwerkingsvrijstelling mogelijk. Medio april 2017 moet indien nodig eerste aangifte worden gedaan.Medio april 2017 moet indien nodig eerste aangifte worden gedaan.

Notities grondbeleid actief en faciliterend Aanleiding: toenemende landelijke verliezen grondexploitaties invoering van de wet vennootschapsbelasting (vpb) Actief grondbeleid: gemeente heeft grondpositie (zie MPG: Harnaschpolder, Nieuw Delft, Buitenhof etc) Faciliterend grondbeleid: gemeente heeft géén grondpositie (niet in MPG toegelicht) Combinatie van beiden is ook mogelijk (bijv. Voorhof Noord- West)

# N.a.v. de toenemende verliezen # N.a.v. de toenemende verliezen - -Besluit Raad tot openen van een grondexploitatie, vaststellen grexbegroting en jaarlijks actualiseren daarvan. Actualisatie opnieuw vaststellen door raad bij planinhoudelijke wijzigingen of materiële financiële gevolgen - -Nader operationaliseren bij welke wijzigingen grex opnieuw vastgesteld dient te worden - -Looptijd grondexploitatie (voortschrijdend) richttermijn max 10 jaar, anders motiveren en maatregelen treffen - -Nieuw Delft: 11 jaar - -Strategische grondposities opnemen onder de mva of bouwgrond in exploitatie - -Mogelijkheden voor (tijdelijk) activeren van kosten daardoor zeer beperkt. - -Huidige strategische posities al zeer voorzichtig gewaardeerd - -Twee posities herschikken in 2016 (Kruisstraat en Vulcanusweg). Voorstel in T- MPG - -Gevolgen voor huidige posities beperkt

# N.a.v. invoering wet Vpb Verschillen in de fiscale verslaggeving en BBV verslaggeving minimaliseren. O.a.: - -Fiscaal aanvaardbare kosten, zijn kosten volgens de kostensoortenlijst Wro/Bro - -Is nu al uitgangspunt bij gemeentelijke grexen echter: - -Toerekening rente beperkt tot rente op schulden (van 4% naar circa 2,2%), gevolg minder rentelasten = minder verlies grex maar ook minder renteopbrengst concern - -Toerekeningsissues blijven bestaan (“bovenwijkse voorzieningen”) - -Voorziening voor verliezen contant maken tegen voorgeschreven percentage van 2% - -Gevolg: hoger aanvangssaldo voorziening en lagere oprenting in jaren daarna.

Faciliterend grondbeleid Bij faciliterend verhaalt de gemeente kosten op een ontwikkelaar. Ingeval van een overeenkomst met ontwikkelaar: kosten en opbrengsten (het verhaal) verantwoorden in programmarekening. Dit is de meest voorkomende situatie in Delft Ingeval geen overeenkomst tot verhaal: dan kosten maar beperkt activeerbaar. Dus eerder als lasten nemen. Dit komt bijna niet voor.

Project Spoorzone

Tekort spoorzone Uitgangssituatie t/m 2010: sluitende businesscase – –bijdrage IOR € 54 miljoen – –voorziening Risico tunnel € 5 miljoen 2011 t/m 2014: tekorten businesscase – –spaarmodel 1: € 42 miljoen (PB ) – –spaarmodel 2: € 39 miljoen (PB 2015) JV 2014: beëindiging spaarmodel (m.i.v. 2018) – –verliesvoorziening: € 53 miljoen consequentie: resultaat JR en EV negatief! – –restant spaarmodel: € 21 miljoen

Tekort spoorzone PB 2016: activeren bijdrage spoortunnel € 80 miljoen – –EV positief – –structureel evenwicht begroting JV 2015: actuele BC, activering en eenvoud – –tekort bc o.b.v. Q4 is € 144,2 miljoen – –activeren bijdragen gemeente: € 160,8 miljoen – –vrijval voorzieningen: € 69,5 miljoen Resultaat Jaarstukken 2015: + € 6,125 miljoen – –vrijval restant spaarmodel: € 14 miljoen Resultaat: verbetering meerjarenbeeld in KN 2016

Bijdrage gemeente aan OBS Exclusief rente en exploitatie