Reële milieugerelateerde gezondheidskosten in Vlaanderen Studie uitgevoerd door Arcadis en Metroeconomica In opdracht van de Afdeling Lucht, Hinder, Risicobeheer, Milieu en Gezondheid van LNE ( )

Inleiding en doelstelling (1) Fundamentele vraag: welke baten brengen emissiereducties op het niveau van de gezondheid? Verschillende Europese studies bieden hierop een antwoord op basis van de schadefunctieketenmethode: 1. Inventaris van emissies 2. Modellering verspreiding en omgevingsconcentraties 3. Blootstelling aan concentraties 4. Bepaling impact in fysieke eenheden 5. Waarderingsanalyse: omzetting impact in monetaire eenheden

Inleiding en doelstelling (2) Europees onderzoek loopt nog steeds: zie project.org/. project.org/ Vraag : representativiteit van Europese waarderingsstudies voor Vlaanderen als hotspot-regio m.b.t. luchtverontreiniging = ? Doel LNE-studie: voor elke stap in de door de Europese Commissie gebruikte schadefunctieketenmethode: 1. een kritische analyse maken van de bestaande berekeningen 2. nagaan opportuniteit actualisering gegevens of gebruik van specifieke gegevens voor Vlaanderen 3. verzameling nodige data 4. uitvoeren van berekeningen

Afbakening studie Beperkt tot de polluenten fijn stof (PM 10 en PM 2,5 ) en ozon Beperkt tot de gezondheidseffecten waarvoor de Europese Commissie dosis-responsfuncties heeft gepubliceerd: - mortaliteit: sterfte - morbiditeit: ziekte * medische kosten * verlies aan productiviteit * pijn en lijden

Types te waarderen kosten

Gebruikte methode voor waardering van mortaliteitseffecten Wat? Toekennen van een geldwaarde aan het afnemen van het sterfterisico in de populatie. Hoe? Via uitgedrukte voorkeursmethode (CVM) vragen naar betalingsbereidheid (WTP) Te waarderen mortaliteitseffecten: - “chronische” mortaliteit te wijten aan PM 2,5 - “ acute” mortaliteit te wijten aan PM 10 en ozon - mortaliteit van baby´s te wijten aan PM 10

Gebruikte methode voor waardering van morbiditeitseffecten Kosten van medische diensten: COI-methode Kosten van productiviteitsverlies: COI-methode Kosten van vermijden pijn en lijden: CVM (WTP) Te waarderen morbiditeitseffecten van PM 10, PM 2,5 en/of ozon : ° chronische bronchitis ° hospitalisaties wegens hart- of ademhalingsproblemen ° huisartsconsultaties wegens astma, problemen van de luchtwegen en aandoeningen zoals hooikoorts ° bronchodilatorgebruik ° dagen met (licht) verminderde activiteit ° dagen met hoest of problemen van de lagere luchtwegen bij kinderen (ziektedagen)

Geactualiseerde data voor Vlaanderen Voor elke Europese dosis-responsfunctie zoeken naar: - schattingen van actuele basiswaarden in Vlaanderen - eenheidswaarden voor de COI en/of WTP om het effect te vermijden Directe medische kosten: - Lange zoektocht naar geschikte data - Voor spoedhospitalisatie wegens hart- of ademhalingsproblemen: koppeling tussen: * basiswaarden van de gezondheidseffecten: uit databank “minimale klinische gegevens” * gemiddelde kostprijs per diagnose: uit databank “minimale financiële gegevens” - Voor huisartsconsultaties wegens astma en problemen van de luchtwegen: via aangekochte dataset van het Intermutualistisch Agentschap Kosten van productiviteitsverlies door ziekte - Professionele arbeid: SD Worx-enquête - Huishoudelijke arbeid: PWA-cheques

Niet - geactualiseerde data voor Vlaanderen Geen data over: - Kost kinderopvang - Waarde informele verzorging - Productiviteitsverlies wegens vroegtijdig overlijden Subjectieve kosten verbonden aan vermijden sterfte en ziekte & pijn en ongemak door ziekte: - Benefit transfer van WTP van bestaande Europese studies naar Vlaanderen => Probleem: transferfouten niet gekend

Marginale kost voor Vlaanderen op jaarbasis voor een concentratie van 10 µg/m 3 Mortaliteitseffecten: - chronische mortaliteit door PM2.5: 1,1 – 5,7 miljard EUR - acute mortaliteit PM10: miljoen EUR - acute mortaliteit ozon: miljoen EUR - PM10 en baby’s: 2-34 miljoen EUR Morbiditeit te wijten aan PM 10 : - COI: miljoen EUR - WTP: miljoen EUR Morbiditeit te wijten aan PM 2.5 : - Productiviteitsverlies betaalde arbeid: miljoen EUR - Productiviteitsverlies huishoudelijke arbeid: miljoen EUR - WTP: miljoen EUR Morbiditeit te wijten aan ozon: - COI: 3-16 miljoen EUR - WTP: (15) – 154 miljoen EUR

Conclusies Benedengrens van geschatte “harde marginale gezondheidskost” ligt in de honderden miljoenen EUR (miljarden als men ook de “subjectieve” kosten meerekent) Over- of onderschatting?? Lijst gezondheidsimpacten is niet exhaustief maar overlapping is ook mogelijk. Talrijke bronnen van onzekerheid, waarvan vele niet gekend. Vb. overdracht van Europese eenheidswaarden of waarderingsfucties naar Vlaanderen => trade-off tussen kost van origineel Vlaams onderzoek en betrouwbaarheid gegevens bij overdracht.

Aanbevelingen Ideaal: opstellen volledige lijst te bestuderen gezondheidseffecten uitvoeren niet overlappende epidemiologische studies voor Vlaanderen waar nodig. Aantal dataproblemen vrij eenvoudig op te lossen door: - koppeling verschillende databanken - aanpassing en/of uitbreiding bestaande enquêtes/steekproeven vb. gezondheidsenquête - opstellen specifieke enquêtes over informele verzorging - registreren data over kost van kinderopvang Van zodra data hiervoor ter beschikking zijn: - ruimtelijk en temporeel spreiden van omgevingsconcentraties - opstellen van specifieke blootstellingsscenario´s naar tijd en plaats (vb. in een straat, binnenshuis, …)