Burgerkracht en zorg-collectieven KNHM Drenthe 30 maart 2015 Ben van Essen

Ben van Essen: even voorstellen Kader-strateeg provincie Limburg (tot december 2014) Kernthema’s: bevolkingskrimp en burgerparticipatie; Overige: Voorzitter Vereniging Kleine Kernen Limburg (103 dorpsraden) Voorzitter Welzijnsstichting Synthese (zelfsturing) Voorzitter Gezondheidscentrum America (samen met het dorp) Bestuurslid Verkeerstuin De Fabriek (sociaal ondernemerschap) Lid Raad van Toezicht Onderwijsgemeenschap Venlo e.o. Ezelhoeder te Sevenum (natuurbeheer) Fraxinorum: verhalen vertellen, bijeenkomsten begeleiden

Agenda 1.Participatiesamenleving: waarom? 2.De participatiesamenleving in de praktijk: zorg- collectieven 3.Tips

Participatiesamenleving vlgs de overheid 1. Terugtredende verzorgingsstaat (budgettair en stuurbaarheid)  nieuwe taakverdeling overheid - samenleving. 2. Toegenomen mondigheid en organiserend vermogen in de samenleving  nieuwe rolverdeling overheid - samenleving. 3. Gebrek aan sociale samenhang, behoefte om vertrouwen te vergroten.  meer saamhorigheid en gezamenlijkheid creëren.

1. Terugtredende verzorgingsstaat Budgettaire grenzen Onvermijdbare bezuinigingen o.a. door de demografische omslag Stuurbaarheids -grenzen Tussen mensen en voorzieningen is een kloof ontstaan

Hoe vangen we sterke vergrijzing op? Kosten van de zorg 2000: 50 miljard 2014: 100 miljard

Effecten demografische omslag Daling Primair Onderwijs  scholen sluiten; Aantal verenigingen daalt met 30%  accommodaties sluiten, Leegstand kerken, kantoren, winkels; Onvoldoende personeel (met name in de zorg); Anders bouwen, meer slopen; Wegvallen verdienvermogen gemeenten (=bezuinigen); Domino-effect: verschraling fysieke omgeving (‘harde’ krimp) + uitholling sociale infrastructuur (‘zachte’ krimp). Leefbaarheid: steeds meer afhankelijk van de eigen inzet van burgers en gemeenschappen.

Nu van transitie naar transformatie: meer organiseren vanuit eigen kracht en dichter bij mensen. Nederland Verandert / de zorg verandert mee

2. Toegenomen organiserend vermogen in de samenleving Wijffels: Mensen hebben zich enorm ontwikkeld (opleiding, emancipatie, computer). De organisatie van onze samenleving past daar niet meer bij.

DE PRAKTIJK

Heide Beringe America Ysselsteyn Grubbenvorst Vijlen Hoogeloon Crowd-funding Right to challenge Grashoek ZIE Einighausen Kronenberg Lomm

Dorpswinkel Eext Ook in Drenthe

Zorg-collectieven Limburg Zorg-collectief: Bewonersinitiatief; Breder dan zorg; De samenleving zo inrichten dat iedereen in de vertrouwde omgeving kan blijven wonen en meedoen;

Veel variatie (informele zorg/professionele zorg) Klussendiensten Vervoersvoorziening Dorpsondersteuner Naoberzorgpunten Dagbesteding/huiskamers t Zorghuus Ysselsteyn

Leven in het dorp is meer dan zorg. Voorbeeld America Dorpsondersteuner, Dorps-coöperatie, Dorps-panel, Wens-auto, Co-creatie, BIEB,

Zorg collectieven Sterktes Wederkerige waarde-creatie Idee eigen buurt/wijk Regie en eigenaarschap bij bewoners Beheer en uitvoering door vrijwilligers Sneeuwbal-effect Aandachtspunten Beperkte horizon Omgaan met grenzen (informele zorg of meer?) Kwaliteit en continuïteit Financiering Hoe kom je tot besluiten? Gevecht met systeemwereld

Tips Trek je niet teveel aan van tips Als je de juiste vraag stelt, doen mensen mee Creatief organiseren van draagvlak Van klein naar groot Kies organisatievorm die past GEDULDGEDULD

Valkuilen Het initiatief uit handen geven; Je laten ontmoedigen door de overheid; Te groot, te snel denken; Geld als HET probleem zien; Niet alles wat bewoners ondernemen is beter.

Zijn alle burgerinitiatieven goed? 1. Effectiviteit: goedkopere en werkende oplossingen. Hoeveel verantwoordelijkheid kunnen vrijwilligers dragen? (deskundigheid, conflicten, continuïteit..) 2. Legitimiteit: insluiting, gelijke behandeling, draagvlak. Wie doet er mee? 3. Betrokkenheid: overstijgen eigenbelang

Je staat er niet alleen voor! Knooppunt Limburg: Voorlopers verbinden Procesbegeleiding bij opstarten Financiering: eenvoudig aanvragen en financiële middelen Behoefte aan centrale aanspreekpunten Voorlichting over Wmo-koers gemeente Advies bij huisvesting Erkenning als vrijwilliger BOKD STAMM/CMO KNHM LSA Coopnet

Andere Regio’s Krachten bundelen (Indekern) Samenwerkende zorg- coöperaties Brabant Knooppunt Zorgen voor elkaar Limburg Koepel Zorgcoöperaties Zuid Nederland Ministerie VWS, Tweede Kamer Zorgverzekeraars, Fondsen…..

Dank voor uw aandacht Alles wat aandacht krijgt, groeit..