Ouderavond Dyslexie Kennemer College Beroepsgericht 10 november Daniëlle KlasterOrthopedagoog Esther HofmanDocent Duits, dyslexie-coach Sylvia RuisendaalTeamleider leerjaar 1

Hebt u sig wel uns probirren foor te stellen dad u op u buurroo un fellutju papyr font met urop heel feel letturs. En dad ju dan sau dengken: wad moed ik ur mee? Ik durv te weden dad u dur hil lan op sau staarrun. Weed uu, dad hep ik ook altijt. Ijgelluk wel un par kir per dag. Sgool is best wel luk. Mar die leturs die plaagen mu so, altijt wir.Of ik nuu mun best doe of niet, wat makt ut uit.Irluk gesegt sie di letturs steets wir foor ut irst.Zorrie mar so is ut. Fint u mij dom? Okee. Ik weed wel betur.Ik kan hooge sijffurs haalen op feel fakun.Mar ju moet niet nar mun sgrijfautun kijkkun. Ja, ik hep disleksei!

Even inkomen.. Test uit de DST A Klanksplitsing B Letterverwisseling antwoordscore 0/1 antwoord score 0/1 1 kruiwagen 1 Kabouter Plop 2 dak 2 Plons de Kikker 3 spin 4 kloof 3 Harry Potter 5 kraal 4 Winnie de Pooh 6 schelp 5 Michael Jackson 7 vlag 6 John Lennon 8 blad 9 iglo 7 Harry Mulisch 10 kraal 8 Wil Tura 11 splinter 9 Tom Lanoye 12 tegenslag 10 Jo Timmermans Totale score Klanksplitsing (max.12) afbreken na 4 fouten achter elkaar 11 Raf Martens Totale score Letterverwisseling (max.11): afbreken na 5 fouten achter elkaar

Taalbeleid Taal en schoolbeleid Taalbewuste docenten Doorlopende leerlijnen Voortgang & toetsing Taal - problemen Taalgericht vakonderwijs *dyslexiebeleid is onderdeel van het taalbeleid

Taalbeleid: uitgangspunten 1.Taal is cruciaal bij het leren; taal geeft het denken vorm 2.Een betere taalvaardigheid leidt tot betere schoolprestaties bij alle vakken 3.Om de schoolprestaties te verbeteren is aandacht voor taal bij alle vakken nodig 4.Taal omvat alle taalvaardigheden: lezen, schrijven, spreken, luisteren, taalverzorging 5.Taalbeleid is gericht op de taalverwerving van alle leerlingen 6.Vakdocenten stellen taal op een herkenbare manier aan de orde in taalrijke lessen

Hoe signaleren wij achterstanden  LVS basisschool + CITO/NIO-resultaten  0-meting CITO  tijdens lessen

Welke ondersteuning kunnen wij bieden?  taalklas (rb-Nederlands en BU-lessen)  faciliteiten leerlingen met dyslexie  faciliteiten leerlingen die taalzwak zijn

Iedere docent een taaldocent  “Al onze uitleg is talig, elke methode bestaat uit geschreven teksten in een taal, dus is dyslexie per definitie een probleem dat zich verhoudt tot het begrijpen, goed lezen en analyseren van tekst.  Dit geldt dus net zozeer voor de talen als voor Economie, Wiskunde, Biologie etc.  Dit in ogenschouw nemende is de aanpak, begeleiding en aanpassingen voor dyslexie leerlingen een zaak die ons allemaal als lesgevenden aangaat.”

Dyslexie daagt uit!

Wat is dyslexie? Een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren en het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau. 3 kerntekorten:  Fonologisch bewustzijn  Fonologische verwerking in het werkgeheugen  De toegankelijkheid van taalkennis. Individuele afstemming blijft belangrijk!

Opdracht: gevolgen van dyslexie Bedenk wat de gevolgen zijn van dyslexie voor:  de leerling  de docent  de klas  de school  de ouders

Gevolgen van dyslexie  Primaire gevolgen van dyslexie: op het gebied van leren  Secundaire gevolgen: stress/(faal)angst/onzekerheid/gedrags- problemen/motivatieverlies/onderpresteren  Remmende en steunende factoren in en buiten het kind (school, thuis en kind)

Kenmerken dyslexie in schooltaak/werkhouding   Trage verwerkingssnelheid van (talige) informatie   Complexe vragen niet begrijpen; antwoord wel weten   Meervoudige instructies niet onthouden   Ongestructureerd   Onvoldoende werkverzorging   Vergeetachtig   Onvoldoende zelfsturing   Soms onvoldoende doorzettingsvermogen   Inadequate leerstijlen   (Huis)werk kost veel tijd   Geleerd werk kan toch misgaan Daardoor behoefte aan: rust/overzicht/structuur/ondersteuning

Schoolorganisatie   Warme overdracht tussen PO en VO   Zorgniveaus   Aanpak afstemmen op individuele leerling (dyslexiekaart/faciliteitenpas)   Investering in ICT faciliteiten   Samenwerking met ouders (verschillende contactmomenten)

Warme overdracht PO en VO Onderwijskundig rapport: 1.Leerling komt met dyslexie binnen: dyslexieverklaring met aanbevelingen voor ondersteuning 2.Leerling komt binnen met vermoeden van/signalen die wijzen op dyslexie: signalering en pre-screening (advies om te laten testen op dyslexie)

Zorgniveaus   A Micro niveau: het niveau waarop zorg wordt verleend in de klas.   B Meso niveau: het niveau waarop zorg wordt verleend buiten de klas, maar binnen de school.   C Macro niveau: het niveau waarop zorg wordt verleend met behulp van specialisten van buiten de school. Voorwaarden voor een succesvolle begeleiding:   De leerling staat centraal   De mentor fungeert als spil in de begeleiding

Krachtige ortho-didactische leeromgeving Krachtige ortho-didactische leeromgeving   Docenten weten wie dyslectisch is   Docenten kennen compenserende afspraken per leerling   Afspraken over de manier van toetsen   Afspraken over de manier waarop toetsen beoordeeld worden (spellingfouten)   Tijd in relatie tot werk (extra tijd/korte toets)   Taalsteun (strategie bespreken/verwachtingen uitspreken/uitleg woorden)   Overzicht en structuur in les   Hulpmiddelen worden toegestaan

Algemene uitgangspunten   Accepteren dyslexie   Motiveren   Nadruk op creativiteit/talenten ontwikkelen   Zelfvertrouwen geven (eigen tempo, eigen manier van leren)   Inzetten hulpmiddelen indien nodig

Wat wordt er aangeboden aan leerlingen met dyslexie?   Faciliteiten via de dyslexiekaart   Gebruik laptop   Gebruik van (speciale) software   Gebruik van LEX – app   Faciliteiten bij het eindexamen

Dyslexiekaart

Dyslexiesoftware en LEX – app   Spraaksoftware L2S L2S - voor toetsen   LEX – app - om teksten te beluisteren

Faciliteiten tijdens het eindexamen   Tijdverlenging (maximaal een half uur)   Voorlezen van teksten   Gebruik van een computer als schrijfgerei   Spellingcorrectie (voor alle leerlingen hetzelfde!)

Wat gebeurt er verder?   Lijst dyslectische leerlingen compleet maken + verklaringen up to date + verspreiden via Magister/logboek (mentoren)   Pilot met Muiswerk (differentiatie)

Wat kun je als ouder doen? Voorbeelden:   Bij vreemde talen: bekende films kijken in de specifieke taal, overhoorsoftware (zoals WRTS, teach2000) en oefensites gebruiken   Lezen en begrijpen van lange teksten: vragen stellen over de tekst, samen de structuur van de tekst analyseren   Studievaardigheden: samen een samenvatting of een mindmap maken

Nog vragen en/of tips ?