Kleur is de verwondering van het licht Marc van Halsendaele

K L E U R E N – T H E O R I E E N www.de-proefpers.nl/graf/graf.html Newton Ostwald Itten Gerritsen Natuurkunde / psychologie Functioneel en realistisch kleurgebruik

K L E U R E N C I R K E L

IN DE KLEURENCIRKEL VIND JE: Hoe je kleuren kunt mengen, welke hoeveelheden en verhoudingen. De koude (blauw, groen, violet) en de warme (rood, oranje, geel) kleuren. Welke kleuren complementair zijn: tegenover elkaar liggen in de kleurencirkel.

COMPLEMENTAIRE KLEUREN Complementaire kleuren hebben twee eigenschappen: als je ze naast elkaar zet versterken ze elkaar, maken ze elkaars kleur intenser als je ze mengt zwakken ze elkaar af tot donkergrijs (mooi voor schaduw)

Z W A R T E N W I T Zwart en wit vind je niet in de kleurencirkel, zijn officieel geen kleur: zwart is bij kleurmenging met licht het ontbreken van kleur, wit is dan het totaal van alle kleuren. Bij kleurmenging met bijv. verf is wit juist het ontbreken van kleur en zwart het totaal van alle kleuren. Meng je een kleur met zwart of met wit, dan krijg je tinten of tonen.

K L E U R M E N G I N G 1. additief, 2. subtractief en 3. partitief. 1. licht toevoegen (bv. theater) 2. licht wegnemen (bv. schilderen) 3. optische menging (bv. pointilisme)

P O I N T I L L I S I M E

E I G E N S C H A P P E N Sprekende kleuren: rood, geel, oranje, blauw, paars en algemeen: glanzend Zwijgende kleuren: wit, zwart, grijs, groen en algemeen: donker en mat Vergulde kleuren: luchtig, daarbij is zilver koel en goud warm, straalt licht uit

Wit: vormverhelderend, neiging tot zweven, zuiver, objectief….. Een wit voetje halen….. Zwart: gewichtig, rouw, kritisch….. Het zwarte schaap, de zwarte Piet toespelen…..

Grijs: karakterloos, neutraliserend,…. een grijze muis Groen: neutraal, rustgevend, duurzaamheid, creativiteit…. een groentje, groen licht krijgen, het gras is altijd groener…..

Rood: agressief, krachtig, komt naar voren, liefde, gevaar, nieuwe dingen, intuïtie…. elke kleur is goed, als het maar rood is… Geel: stralend, vormvervagend, komt naar voren, jaloezie, positief….. groen en geel zien…..

Blauw: wijkende kleur, informatie, trouw, beschouwend…. een blauwtje lopen, iets blauwblauw laten….. Paars: chique, intrigerend,bezinning….. Bruin: veilig, gezellig, bruin café….. ………………………………………………

HET ROODEFFECT rood: teken van vruchtbaarheid bij vrouwen: aantrekkelijk bij mannen: dominanter (rood gezicht = agressie, bleek gezicht = angst) rode teams winnen vaker

RUSSISCHE KLEURENLEER Geef in een driehoek de primaire en secundaire kleuren aan Driehoek verdelen: 1 vertikale lijn en 2 diagonalen Kies daaruit 1 driehoek Gebruik alleen de kleuren uit die driehoek Voeg eventueel op het laatst een accentkleur toe uit een andere driehoek

K L E U R E N K L I M A A T Koude kleuren: groen, blauw, blauwpaars (vooral licht aangebracht) Warme kleuren: geel, oranje, rood, roodpaars op het zuiden worden warme kleuren warmer op het noorden worden koude kleuren kouder op het westen lijken kleuren vochtiger te worden (vooral bruintinten) op het oosten droger (vooral geel)

KLEURENNIVEAU / VOLUME Een hoger kleurenniveau: warme en zuivere kleuren contrasten (complementaire kleurcontrasten, helderheidverschillen) afwisseling met wit en zwart Een lager kleurenniveau: grijzen gelijke helderheid koude kleuren toonverloop (veilig, harmonieus)

KLEURENMILIEU Kleur in overeenstemming met functie van de ruimte of karakteristiek van het voorwerp, zoals betekenis aangeven, kleurcode (bijv. brandblusser) terughoudende kleur voor een puur functioneel object in studeer/slaapkamer bijv. geen schreeuwerige kleuren in bijv. recreatieruimte hoog kleurenniveau bijv. een dragende kolom roze of toch maar zwart? Kleurassociaties zijn cultuurgebonden! In meegaan of mensen op het verkeerde been zetten?

IRRIDATIEVERSCHIJNSEL een licht object voor een donkere achtergrond lijkt groter (irridatie wordt versterkt doordat op een donkere achtergrond slagschaduwen zich niet duidelijk aftekenen, daardoor wordt het object plat en gaat zweven) donker object voor lichte achtergrond lijkt kleiner warme kleuren suggereren een korte afstand koude kleuren suggereren een grotere afstand (ons oog moet daar langer op inzoomen= abberatie) invloed van licht

INVLOED VAN LICHT zonlicht: zonzijden neigen naar geel, schaduwzijden naar blauwviolet kunstlicht: zit de kleur van het object niet in het opvallend licht, dan verliest het object zijn kleur door reflectie (glanzend oppervlak) kunnen objecten elkaars kleur aannemen door strijklicht (eenzijdig invallend licht) kunnen kleuren vertekenen, vooral bij oppervlak met structuur

AANDACHTSPUNTEN de oppervlaktestructuur (mat of glans/reflectie, spiegeling of transparantie, reliëf of vlak) bepaalt hoe groot de invloed van de belichting is op de kleur de windstreken beïnvloeden de kleurbeleving lichtverdeling kleurverdeling: ritmisch naar het gewicht van de kleuren (drieklanken: evenwicht)

een mens kan ong 5 kleuren verwerken in 1 oogopslag hou rekening met kleurenblinden gebruik kleurcombinaties uit de natuur of kleurencirkel/vierkant/driehoek warme kleuren op de voorgrond, koele op de achtergrond onverzadigde, heldere kleuren: vriendelijk en professioneel onverzadigde, donkere kleuren: serieus en professioneel verzadigde kleuren: opwindender, dynamischer, vermoeiender