Het Belgisch en Europees migratie- en asielbeleid 28 November 2012 KULAK

IN DEZE PRESENTATIE (migratiebeleid): I.Begrippen II.Regelgeving en bevoegdheden III.Enkele sleutelgegevens IV.Het Belgisch beleid V. Wat met Europa? VI.De toekomst? ? Het asielbeleid → collega P. Van Costenoble

I.Begrippen “Opnieuw meer illegale vluchtelingen aan de kust Bewerkt door: redactie − 09/08/12, 19u08 − Bron: belga.be “ “De jongste weken duiken opnieuw meer illegale vluchtelingen op langs de E40 aan de kust, in de hoop om op een parking aan boord te raken van een vrachtwagen. Zo berichten de West-Vlaamse zenders Focus en WTV, op basis van de politie van de zone Kouter…. Op die beelden zou te zien zijn hoe mensenhandelaars de vluchtelingen uitleggen hoe ze een ticket moeten kopen. Ze laten de vluchtelingen dan alleen verder reizen.”  3 termen, minimum 2 foutief gebruikt…

VOOR EEN GOED BEGRIP….  Asielzoeker: Persoon over wiens asielaanvraag nog niet definitief beslist werd  Vluchteling: Persoon die een positieve beslissing gekregen heeft over zijn asielaanvraag (« pol. versus economische »)  « Illegaal »: Persoon die niet of niet langer wettig op het grondgebied verblijft. Bv: afgewezen asielzoeker.  Vreemdeling: belangrijk EU(27)– niet-EU («derdelander »). VrWet: « Al wie het bewijs niet levert… »

 Migrant en (internationale) migratie: VN/Eurostat: persoon die meer dan een jaar in het buitenland woont  Mensenhandel: centraal: uitbuiting en/of dwang (ook Belg !) Mensensmokkel: “georganiseerde illegale migratie, met het oog op het direct of indirect verkrijgen van een vermogensvoordeel”.

II. Regelgeving en bevoegdheden

Regelgeving en bevoegdheden…  Voornaamste: wet van 15/12/1980 (voorbereiding: «Commissie Rolin °1971)  Opvangwet asielzoekers (12/01/2007)  Tewerkstelling buitenlandse arbeidskrachten (30/04/1999)  Wet mensenhandel (13/04/1995)  Internationale normen (EVRM, EU), grondwet, andere wetten, etc etc.  Bevoegdheden: vnl. Federale entiteiten, maar ook G § G

 Federaal niveau: Dienst Vreemdelingenzaken: hoofdactor. BXL + 5 gesloten centra (+/-1750 werknemers) Verantwoordelijk, als uitvoerder van het beleid, voor toegang (1), verblijf (2), vestiging (3) en terugkeer/verwijdering (4). VrWet = « Verblijfswet ». Toegang (1): Voorwaarden: - binnenkomstdocumenten; reisdoel; bestaans- middelen (zelf, mogelijkheid te verwerven; tenlasteneming); openbare orde en nat. veiligheid) - Mag (buiten-)grens overschrijden?

Belgische buitengrenzen 1.Zaventem 2.Deurne 3.Oostende 4.Gosselies 5.Bierset 6.Wevelgem 7.Antwerpen 8.Oostende 9.Zeebrugge 10.Gent 11.Nieuwpoort 12.Blankenberge 13.Brussel-Zuid

 Verblijf (2): Kort en lang verblijf *Kort verblijf: - Max. 3 maanden op periode van 6 maanden (toerisme; zaken; familiebezoek;medisch;…). - Al dan niet visumplichtig (Schengenvisum)?

 Lang verblijf: -Langer dan 3 maanden -Studenten, GH, werknemers, zelfstandigen, au pairs,… - Aanvraag (in principe) in diplomatieke/consulaire dienst in het buitenland. Visum type D (net zoals visum kort verblijf: doel; medisch attest; strafregister;…)  Opm: - Meeste visa afgeleverd door FOD Buitenlandse Zaken - Visum kort verblijf = Schengenvisum. Visum lang verblijf = nationaal visum

 Vestiging (3): in principe na 5 jaar ononderbroken (korte onderbrekingen kunnen – centrum van belangen in BEL) en regelmatig verblijf.  Terugkeer/verwijdering (4): - Zelfstandig -begeleid vrijwillig – gedwongen. - Terugdrijving (grens); BGV; MB tot terugwijzing; KB tot uitzetting Laatste 2: openbare orde. - Opsluiting gesloten centra (1° Merksplas overbevolking gevangenissen): 5 maanden max. - +/- 300/maand

 Andere belangrijke actoren (federaal niveau): CGVS: behandelt asielaanvragen RVV: administratief rechtscollege (beroepen Vr. Wet) Fedasil FOD Buitenlandse Zaken: aflevering visa (neg.: enkel DVZ) FedPol: grenscontrole; interceptie « illegalen » en verwijdering (escorte?); MH en MS;… FOD Justitie: voogdij NBMV; MH en MS;…  Regio’s (arbeidskaarten;..) en Gemeenschappen (integratie;…)  Gemeentes: afgiftes/verlenging VK; detectie fraude (bv. schijnhuwelijken);…

III. Enkele sleutelgegevens

Bron: CIA Factbook - migratiebalans

Evolutie van het aantal im- en emigraties in BEL sinds WO II (bron: DVZ - ADSEI) Migratiestop Arbeidsmigratie

Figuur 8

Herkomst buitenlandse bevolking in België – top 10 (op – bron: ADSEI)

Gezinsher.StudiesArbeidAndere MarokkoChinaIndiaRusland TurkijeKameroenUSAArmenië IndiaMarokkoJapanKosovo  Top 3 BEL volgens motief (jaar 2010)

Conclusie sleutelgegevens:  BEL nieuwe instroom op hoogste punt ooit. (Situatie BEL: ~ andere landen W-Europa)  Relatief groot aandeel « EU-vreemdelingen » in BEL !  Derdelanders: vooral GH en humanitair in de ruime zin  Instroom nieuwe vreemdelingen komt slechts op geleidelijke wijze tot uiting in cijfer « aantal vreemdelingen » (door nationaliteitswetgeving)  Opmerking: Verschillende andere EU-landen kampen eerder met em- (eigen onderdanen) dan met immigratieproblemen…

IV. Beleidsmaatregelen in België

 Sleutelmaatregelen (of –gebeurtenissen) afgelopen 15 jaar NATIONAAL NIVEAU  « Verhofstadt I «(hoogconjunctuur) → «snel-Belg wet»; regulcampagne; stopzetting fin. bijstand asielzoekers (2001);  Sémira Adamu (‘98) → «Commissie Vermeersch I § II»  Voogdijdienst minderjarigen (2004)  «Mammoet I en II» (2006/07): wijzigingen asielprocedure, GH, slachtoffers MH,…  Invoering elektronische verblijfskaart (fraude)  Regul ( e)  …

INTERNATIONAAL NIVEAU:  EU-verdieping: Ontwikkeling «Ruimte van Vrijheid, Veiligheid en Rechtvaardigheid »  EU-uitbreiding (12 nieuwe LS) – «Poolse loodgieter ?»  …. OOK TALRIJKE ANDERE FACTOREN (conflicten; ICT; transport; econ.; invloed nat. en internationale rechtspraak;…) VAN BELANG OP: (1) GROOTTE EN AARD MIGRATIESTROMEN (2) REGELGEVING EN BELEIDSMAATREGELEN

Belangrijkste maatregelen afgelopen jaar:  Nieuwe wet GH (22 september 2011): Min. 1 van beide partners: stabiele en toereikende middelen; optrekken leeftijdsgrens naar 21 (ipv 18) jaar ook voor partners van Belgen; langere (controle)termijn om verblijfsvergunning in te trekken;…  Blijkt uit initiële cijfers duidelijke impact te hebben.

 Nationaliteitswetgeving: -Versoepeld in 1984, 1991, 1993, 1995 en Zeer recent akkoord in Kamer (verstrenging): - Naturalisatie: wordt een (uitzonderlijke) gunst -Wil om Belg te worden wordt niet langer meer aanzien als automatische wil om zich te integreren. Kandidaat-Belg zal, algemeen gesteld, zelf moeten aantonen dat hij geïntegreerd is (taalvereisten, inkomenvereisten, deelname aan gemeenschapsleven).

V. Wat met Europa?

 Interne markt: vrij verkeer (G, D, K, P) >afschaffing binnengrenzen: gemeenschappelijke regels voor binnenkomst/toegang noodzakelijk + regels voor degene die niet (meer) legaal verblijven in EU.  Verdrag van Amsterdam (1997) - ruimte van “vrijheid, veiligheid en rechtvaardigheid in Europa” creëren.  5 jaren-programma’s (Tampere; Den Haag; Stockholm)  Maatregelen in 3 gebieden: asiel, legale migratie en illegale migratie

 Recente regelgeving: - Terugkeerrichtlijn (meeste innovatieve: « inreisverbod ») - Blue Card (~USA: Green): aantrekken van hooggeschoolden - «Employer’s Sanctions» (bestrijden informele economie) - Biometrie (Bv. VIS – «VISA-shopping»)  BEL regelgeving= combinatie van nat. § Europese elementen

 IOM: +/- 215 miljoen (intern.) migranten wereldwijd  GALLUP: enquête ( ) bij honderdduizenden volwassenen in 150-tal landen: Ongeveer 630 miljoen volwassenen hebben wens om te migreren waarvan minder dan 10% (48 miljoen) in het jaar (volgend op de enquête).  Wie en waarom vooral? - Aanwezigheid transnationale sociale netwerken (familie, vrienden,….) determinerende factor -Vooral jongeren, hoger opgeleiden en mensen die onder hun niveau werken  Waar?

34 Ongeveer 630 miljoen volwassenen wereldwijd (14% van totale bevolking) zou permanent willen migreren Copyright © 2011 Gallup, Inc. All rights reserved.

 Andere “toekomst”thema’s: 12% van aantal volwassenen (wereldwijd) denkt in de toekomst misschien te zullen (moeten) migreren omwille van klimaatsveranderingen (GALLUP) Migratie en vergrijzing ?